Σε νέα εποχή εισέρχονται οι σχέσεις ΗΠΑ - Κυπριακής Δημοκρατίας μετά την ψεσινή (15/1) Προεδρική διακήρυξη που εκδόθηκε από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. Η προεδρική διακήρυξη αφορά την συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε 3 στρατιωτικά προγράμματα των ΗΠΑ κάτι που ουσιαστικά ενισχύει την αμυντική ενίσχυση της χώρας και τον εκσυγχρονισμό της Εθνικής Φρουράς. 

Διαβάστε επίσης: << Χριστοδουλίδης: Ουσιαστικά οφέλη για ΚΔ από απόφαση παροχής αμυντικής στήριξης από ΗΠΑ >> << Τζούλι Φίσερ: Βήμα εμβάθυνσης διμερών σχέσεων η απόφαση του Μπάιντεν για την Κύπρο >> 

Συγκεκριμένα η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στα 3 προγράμματα της δίνουν την δυνατότητα προμήθειας αμυντικού υλικού είτε δωρεάν είτε σε ιδιαίτερα χαμηλό κόστος απευθείας από την  Αμερικανική Κυβέρνηση και επίσης πρόσβαση σε απόκτηση υλικών από πλεονάζοντα αποθέματα των ΗΠΑ, ενώ τα προγράμματα εκπαίδευσης και υποστήριξης ικανοτήτων ενισχύουν την επιχειρησιακή ετοιμότητα για τη διαχείριση θαλάσσιων και χερσαίων συνόρων.

>>>>Διαβάστε επίσης: Χαιρετίζουν τα κόμματα την ένταξη ΚΔ σε στρατιωτικά προγράμματα ΗΠΑ - Αντιδράσεις ΑΚΕΛ<<<<

Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες της Offsite News το θέμα αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου Κύπρου – ΗΠΑ και εν συνεχεία συζητήθηκε και κατά τη συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με  τον Πρόεδρο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο τον περασμένο Οκτώβριο.  

Σημειώνεται ότι η Προεδρική Διακήρυξη στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια επίσημη πράξη που εκδίδεται από τον εκάστοτε Πρόεδρο, με την οποία λαμβάνεται μια  συγκεκριμένη απόφαση για ζητήματα εθνικής σημασίας.

Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ εκδίδει μια Προεδρική Διακήρυξη, ουσιαστικά καθορίζει τη στάση  της αμερικανικής κυβέρνησης απέναντι σε ένα ζήτημα που επιλέγεται ως μείζονος ενδιαφέροντος. Η σχετική απόφαση μάλιστα δεσμεύει τα αρμόδια υπουργεία και τις υπηρεσίες, που  στη συνέχεια εφαρμόζουν τις κατευθύνσεις ή τις ενέργειες που περιγράφονται στην  προεδρική απόφαση.

Όπως τονίζουν διπλωματικές πηγές σχολιάζοντας την απόφαση των ΗΠΑ πρόκειται ουσιαστικά για μια κίνηση που εδραιώνει την πολιτική σταθερότητα της Κυπριακής  Δημοκρατίας, ενδυναμώνει το κύρος της στο γεωπολιτικό σκηνικό και, κατ’ επέκταση ενισχύει  και τις επίμονες προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας για τερματισμό της κατοχής και  οριστικής επίλυσης του Κυπριακού. 

Τα 3 προγράμματα προγράμματα που θα συμμετέχει η Κυπριακή Δημοκρατία είναι τα εξής: 

- Foreign Military Sales (FMS) 

- Excess Defense Articles (EDA) 

- Title 10 security assistance program

Το πρόγραμμα Foreign Military Sales (FMS) είναι πρόγραμμα αγοράς εξοπλισμού που επιτρέπει στις αμερικανικές αρχές να πωλούν  αμυντικό εξοπλισμό σε ξένες κυβερνήσεις, όταν η Κυβέρνηση των ΗΠΑ θεωρούν ότι με  αυτό τον τρόπο εξυπηρετούνται τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. 

Μέσω του FMS η προμήθεια θα διεξάγεται απευθείας μεταξύ της κυβέρνησης των ΗΠΑ και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με τη συμμετοχή στο FMS πρόγραμμα η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει πρόσβαση σε  υπηρεσίες που μπορούν να μειώσουν το κόστος ενώ διευκολύνεται σε μεγάλο βαθμό η  περαιτέρω των σχέσεων συνεργασίας και κοινών ασκήσεων με τις ΗΠΑ, στα πλαίσια  αγοράς συστήματος, ενισχύοντας έτσι σημαντικά και την πτυχή της διαλειτουργικότητας. 

Πλεονεκτήματα Συμμετοχής στο πρόγραμμα

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους υπάρχουν αρκετά πλεονεκτήματα από την συμμετοχή στο πρόγραμμα Foreign Military Sales. Συγκεκριμένα πρόκειται για πολύ πιο γρήγορη διαδικασία απ’ότι αν η προμήθεια γινόταν μέσω ιδιωτικής εταιρείας ενώ η απόκτηση υλικού θα γίνεται πιο φτηνά παρά αν αγοράζονται μέσω ιδιωτικής εταιρείας. Μάλιστα οι ΗΠΑ είναι σε θέση να προμηθεύονται στρατιωτικό υλικό σε πολύ καλύτερες τιμές από τις ιδιωτικές εταιρείες που το παράγουν.

Παράλληλα η Κύπρος θα αποκτήσει πρόσβαση σε υλικό που μπορεί να αποκτηθεί μόνο μέσω αυτού του προγράμματος και που υπό άλλες συνθήκες οι εταιρείες δεν διαθέτουν προς πώληση. Μέσα από την συμμετοχή στο πρόγραμμα αυτό θα υπάρξει αναβάθμιση και ενίσχυση συμβατότητας Αμυντικής συνεργασίας Κυπριακής Δημοκρατίας – ΗΠΑ στην πραγματοποίηση κοινών ασκήσεων με την απόκτηση υλικού μέσω του συγκεκριμένου  προγράμματος.

Τέλος τόσο η συντήρηση όσο και η εκπαίδευση αυτών των συστημάτων θα γίνεται απευθείας  μέσω της Κυβέρνησης ΗΠΑ και πάλι σε πιο χαμηλό κόστος αλλά και σε υψηλό επίπεδο  παρεχόμενων υπηρεσιών. 

Το πρόγραμμα Excess Defense Articles (EDA) τώρα αφορά την παροχή αμυντικών εξοπλισμών από πλεονασματικό υλικό, δηλαδή υλικό που βρίσκεται ήδη σε χρήση από ΗΠΑ και μπορεί να προσφερθεί είτε ως δωρεά είτε σε πολύ χαμηλές τιμές στα κράτη που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και που θεωρούνται  σύμμαχοι και εταίροι των ΗΠΑ, ως μέσο στήριξης προγραμμάτων των εν λόγω χωρών ανανέωσης και εκσυγχρονισμού του εξοπλιστικού τους υλικού.  

Τέλος το πρόγραμμα title 10 security assistance program ενισχύει την υποστήριξη ικανοτήτων των χωρών που  συμμετέχουν σε αυτά μέσω παροχής εκπαίδευσης και υλικού, κυρίως όσον αφορά  ασφάλεια χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων και αντιμετώπισης τρομοκρατίας. 

Πως προέκυψε η Προεδρική Διακήρυξη

Κυβερνητικές πηγές εξηγώντας τους λόγους που προέκυψε τώρα η Προεδρική Διακήρυξη από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ σημείωσαν ότι ουσιαστικά αναγνωρίζεται η ραγδαία ανάπτυξη των σχέσεων ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κυπριακή Δημοκρατία. 

Ανάμεσα σε άλλα από πλευράς ΗΠΑ αναγνωρίστηκε:

- Η Στενή συνεργασία ως προς την υλοποίηση της Πρωτοβουλίας «Αμάλθεια» για την  παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τον άμαχο πληθυσμό στη Γάζα 

- Ο καταλυτικός ρόλος της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω ενεργοποίησης του Σχεδίου «Εστία» για την απομάκρυνση και Αμερικανών πολιτών από την περιοχή

- Η Συνεργασία της Κυπριακής Δημοκρατίας με το FBI κατόπιν πρωτοβουλίας του Προέδρου Χριστοδουλίδη για συνεργασία στην διερεύνηση παράκαμψης κυρώσεων και ξεπλύματος μαύρου χρήματος 

- Η Υπογραφή Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ – Κυπριακής Δημοκρατίας με την Κύπρο να συμμετέχει σε αυτό το σχήμα στρατηγικής διμερούς συνεργασίας που οι ΗΠΑ  διατηρούν με πολύ λίγα ανά το παγκόσμιο, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων  μέλη του ΝΑΤΟ

- Η επίσκεψη του Νίκου Χριστοδουλίδη στον Λευκό Οικό όπου για πρώτη φορά από το 1996 Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας λαμβάνει πρόσκληση από Λευκό Οίκο για συνάντηση

- Η Υπογραφή Νόμου Εθνικής Άμυνας για το έτος 2025 από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, με τον οποίο προστέθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία στον  κατάλογο χωρών που θα συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα και πολυεθνικές  ασκήσεις (στις οποίες συμμετέχουν οι ΗΠΑ) με στόχο τη βελτίωση της  διαλειτουργικότητας (interoperability) και της συνεργασίας.

Η Κυπριακή Δημοκρατία μάλιστα είναι το μόνο κράτος που συμμετέχει σε αυτό τον κατάλογο  χωρών και δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ ή/και του Συνεταιρισμού για την Ειρήνη.

Τέλος να αναφέρουμε ότι η υλοποίηση των 3 προγραμμάτων σύμφωνα με πληροφορίες θα γίνει από το State Department μετά από διάλογο των Υπουργείων Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας και ΗΠΑ. Ακολούθως όταν υπάρξει καταγραφή των αναγκών της Εθνικής Φρουράς σε αμυντικό εξοπλισμό θα υπάρξει ο απαιτούμενος συντονισμός Αμερικανικού Πενταγώνου και ΥΠΑΜ της Κυπριακής Δημοκρατίας για την παράδοση του εξοπλισμού.

Εμβάθυνση των σχέσεων Κύπρου - ΗΠΑ λέει η Fisher  

Σχολιάζοντας την Προεδρική Διακήρυξη του Τζο Μπάιντεν η Πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Κύπρο, Julie Davis Fisher σημείωσε ότι αυτή αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την εμβάθυνση των σχέσεων Κύπρου - ΗΠΑ αλλά και την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και την προώθηση της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Την ίδια ώρα από πλευράς Κυβέρνησης σχολιάζοντας την απόφαση Μπάιντεν ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης τόνισε ότι η απόφαση για  πρόσβαση της Κύπρου σε διακρατικές πωλήσεις αμυντικού εξοπλισμού και προγράμματα αποτελεί ιστορικό ορόσημο στις σχέσεις Κύπρου - ΗΠΑ. 

Όπως τονίζει ενισχύει την αμυντική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Εθνικής Φρουράς, αναδεικνύοντας παράλληλα τον ρόλο της χώρας μας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.Η Κύπρος αναγνωρίζεται ως αξιόπιστος, ωφέλιμος εταίρος.  Η αναγνώριση αυτή αποτελεί σαφές μήνυμα εμβάθυνσης και ουσιαστικής ενδυνάμωσης της συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής καταλήγει η ανάρτηση του Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη στην πλατφόρμα Χ.

Στέλιος Στυλιανού