Οι αργοί ρυθμοί στην ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης και δυσκολίες στην πρόσληψη νέων δικαστών και υποστηρικτικού προσωπικού προβληματίζουν και την Επιτροπή Νομικών ως προς την εφαρμογή του κράτους δικαίου στην Κύπρο Παράλληλα, «πονοκέφαλο» αποτελούν οι συνταγματικές ρυθμίσεις που αφορούν το διαχωρισμό αρμοδιοτήτων στη Νομική Υπηρεσία και τη σύσταση Ελεγκτικού Συμβουλίου. Το θέμα θα απασχολήσει την Επιτροπή Νομικών της Βουλής αμέσως μετά την έναρξη των εργασιών της Βουλής.

Κατά τη συνεδρία θα συζητηθεί ή έκθεση  της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου στην Κύπρο για το έτος 2024 (2024 Rule of Law Report, Country Chapter on the Rule of Law situation in Cyprus). 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την πρόσφατα εκδοθείσα έκθεσή της, αναγνωρίζει τη σημαντική μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος με τη σύσταση νέων δικαστηρίων, τη θέσπιση νέων κανόνων πολιτικής δικονομίας, καθώς και άλλες υπό εξελίξει μεταρρυθμίσεις, όπως είναι η ενίσχυση των εναλλακτικών τρόπων επίλυσης των διαφορών».

>>>>Διαβάστε επίσης: Χαρτσιώτης στην OffsiteNews: Επανάσταση στη Δικαιοσύνη-Ριζικές αλλαγές μετά από 65 χρόνια<<<<<

Από τις Βρυξέλλες θεωρούνται ως θετικές εξελίξεις η  χρήση εξ αποστάσεως ακροάσεων για τη διευκόλυνση της συμμετοχής παιδιών στις δικαστικές διαδικασίες και τα πλάνα για τη διαδικτυακή δημοσίευση των δικαστικών αποφάσεων.

Ιδιαίτερη αναφορά στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γίνεται στον ταχύ ρυθμό για τη διεκπεραίωση των συσσωρευμένων εκκρεμουσών υποθέσεων στα δικαστήρια, έργο το οποίο χρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και αποφέρει θετικά αποτελέσματα..

Τι μας είπε ο Χαρτσιώτης

Όπως ανέφερε σε συνέντευξή του στην ΟffsiteNews την Κυριακή 30 Ιουνίου 2024:

«Μέσα στο πλαίσιο της εκδίκασης καθυστερημένων υποθέσεων το λεγόμενο backlog, είχαμε το διορισμό σημαντικού αριθμού δικαστών αφού όπως επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση οι καθυστερημένες υποθέσεις το συντομότερο πρέπει να ολοκληρωθούν. ΄Εχει τεθεί στόχος μέχρι το τέλος του 2024 να ολοκληρωθεί το 20% των καθυστερημένων υποθέσεων κάτι που είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι το ποσοστό αυτό έχει υπερκαλυφθεί. Τέλος του 2026 πρέπει να καλύψουμε το 40% ένας  στόχος που με τα σημερινά δεδομένα μπορούμε να πετύχουμε».

Ερωτηθείς ο κ. Χαρτσιώτης για τις συνταγματικές ρυθμίσεις σε Νομική και Ελεγκτική Υπηρεσία ανέφερε:

«Είναι καυτά θέματα που απασχολούν τον Τύπο καθημερινά. Είπα αρκετές φορές και το επαναλαμβάνω ότι είναι δυο αλλαγές νομικές και συνταγματικές που είναι οι πιο κρίσιμες και πολύπλοκες από ψήφισης του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για 65 χρόνια δεν έγιναν αυτές οι αλλαγές και επειδή είναι ριζοσπαστικές πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης  σπουδής, μελέτης και εμπειρογνωμοσύνης. Ως Υπουργείο Δικαιοσύνης αντιλαμβανόμενοι τη σοβαρότητα των αλλαγών αυτών προσπαθήσαμε να έχουμε όσο πιο πολλά στοιχεία μπορούσαμε. Προς το σκοπό αυτό, είχαμε απόψεις, ιδέες, γνωματεύσεις έγκριτων νομικών, ακαδημαϊκών, γνωματεύσεις που έγιναν από διάφορους φορείς και ειδικότερα μελετήσαμε χώρες που προέβησαν στο διαχωρισμό αυτό ειδικότερα στη Νομική Υπηρεσία. Μελετήσαμε το μοντέλο της Αγγλίας, της Ιρλανδίας και της Μάλτας. Πολύ σύντομα θα ολοκληρωθεί η σύνταξη τόσο του νομοσχεδίου για τη Νομική Υπηρεσία όσο και της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Δυο νομοσχέδια που πρόθεση του Προέδρου Χριστοδουλίδη και της Κυβέρνησης είναι να κινούνται παράλληλα ώστε ο ολικός εκσυγχρονισμός να έλθει έγκαιρα και για τις δυο υπηρεσίες».

Πήγε ο Κόμπος και τους ενημέρωσε

Σε μια άλλη εξέλιξη, η εφαρμογή του κράτους δικαίου στην Κύπρο απασχόλησε και το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. Ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος παρουσίασε την κατάσταση πραγμάτων στην Κύπρο σε συνέχεια της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο για το 2023.

Ο Υπουργός Εξωτερικών έκανε λόγο για «σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε όλους τους τομείς, καθώς και στα μέτρα που λαμβάνονται από τη Δημοκρατία προς εφαρμογή των συστάσεων της Επιτροπής».

Τι είναι το κράτος δικαίου

Το πλαίσιο του κράτους δικαίου, όλες οι δημόσιες εξουσίες πρέπει πάντοτε να ενεργούν εντός των ορίων που καθορίζει ο νόμος. Η έννοια του κράτους δικαίου περιλαμβάνει μια διαφανή, δημοκρατική και πλουραλιστική νομοθετική διαδικασία με λογοδοσία, την αποτελεσματική δικαστική προστασία, περιλαμβανομένης της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, από ανεξάρτητα και αμερόληπτα δικαστήρια, καθώς και τη διάκριση των εξουσιών.

Το κράτος δικαίου επιβάλλει ισότιμη προστασία για όλους βάσει του νόμου και αποτρέπει την αυθαίρετη χρήση εξουσίας από τις κυβερνήσεις. Εξασφαλίζει την προστασία και τον σεβασμό των βασικών πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων, καθώς και των ατομικών ελευθεριών. Το κράτος δικαίου στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Η ΕΕ στηρίζεται στο κράτος δικαίου και τον σεβασμό των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του ατόμου. Οι αξίες αυτές ορίζονται στο προοίμιο της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), του πρωτογενούς δικαίου που περιγράφει τον σκοπό της ΕΕ, τις δημοκρατικές αρχές, τα θεσμικά όργανα και το πλαίσιο διακυβέρνησης.

Σύμφωνα με το άρθρο 2 της ΣΕΕ, η ΕΕ βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες.

Οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη της ΕΕ εντός κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.

Οι Συνθήκες έχουν συμφωνηθεί και κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία, από κοινού με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, οφείλουν να προάγουν τους στόχους της ΕΕ και να προστατεύουν τις αξίες της.

Γιώργος Μιχαηλίδης