Το Τμήμα Γεωργίας μαζί με τον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών εντόπισαν τις 51 κοινότητες που κρίνονται υψηλού κινδύνου για δασικές πυρκαγιές και εξέδωσαν κατάλογο ώστε αυτές οι κοινότητες να αιτηθούν την εξασφάλιση θρυμματιστών ως μέτρο πρόληψης των δασικών πυρκαγιών. Οι 51 κοινότητες είναι οι εξής: 

Δασική Περιφέρεια Λευκωσίας/Λάρνακας/Αμμοχώστου

1.    Λυθροδόντας

2.    Μαθιάτης

3.    Κόρνος

4.    Μοσφιλωτή

5.    Καπέδες

6.    Πολιτικό

7.    Φικάρδου

8.    Δήμος Λευκάρων

9.    Βαβατσινιά

10.    Οδού

Δασική Περιφέρεια Τροόδους

1.    Κυπερούντα

2.    Κακοπετριά

3.    Πρόδρομος

4.    Πλάτρες

5.    Μονιάτης

6.    Καννάβια

7.    Κλήρου

8.    Ξυλιάτος

9.    Παρεκκλησιά 

10.    Ακρούντα

11.    Διερώνα

12.    Λουβαράς

13.    Καλό Χωριό Λεμεσού

14.    Νικητάρι

15.    Καλοπαναγιώτης

Δασική Περιφέρεια Πάφου

1.    Παναγιά 

2.    Λυσός

3.    Αργάκα

4.    Κάμπος

5.    Δρούσια

6.    Άγιος Νικόλαος

7.    Κούκλια

8.    Κάθηκας

9.    Αμαργέτη

10.    Νέο Χωριό

11.    Φύτη

12.    Κανναβιού

13.    Πύργος

14.    Δήμος Πέγειας

15.    Δήμος Πόλης Χρυσοχούς

Κοινότητες διαμερίσματος Πύργου Τηλλυρίας: Πάνω Πύργος, Κάτω Πύργος, Πηγένια, Μοσφίλι

Κοινότητες Δασικού Πάρκου Ακάμα: Κάθηκας, ‘Ινεια, Δρούσεια, Πάνω και Κάτω Αρόδες, Φασλί, Ανδρολίκου, Νέο Χωριό.

Μέτρο για την πρόληψη των πυρκαγιών το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή από τις 2 Οκτωβρίου μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου 2024 είναι το Σχέδιο για παραχώρηση θρυμματιστών στις παραδασώβιες κοινότητες και στις κοινότητες που θεωρούνται υψηλού κινδύνου. Το εν λόγω Σχέδιο, σύμφωνα και με την προκήρυξη, φθάνει τις 500 χιλιάδες ευρώ. 

Αναφορικά με τη χρησιμότητα των θρυμματιστών ως προς την πρόληψη των πυρκαγιών, ο Λειτουργός του Τμήματος Γεωργίας ανέφερε ότι εκεί τοποθετούνται κλαδέματα τα οποία έχουν μεγάλο όγκο, ενώ με τη τοποθέτησή τους στο μηχάνημα γίνονται μικρά τσιπ τα οποία μπορεί κάποιος να τα αξιοποιήσει στις καλλιέργειες, ενώ το εν λόγω μέτρο εμπίπτει στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας. 

Υποδομές διαχείρισης φυτικών υπολειμμάτων και κλαδεμάτων

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ΚΟΑΠ και το εγχειρίδιο που εξέδωσε το οποίο εξασφάλισε η OffsiteNews, με στόχο τη μείωση των φυτικών υπολειμμάτων, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν πηγές πυρκαγιών στις ορεινές κοινότητες που συνορεύουν με δασικές περιοχές, μέσω της παρέμβασης, θα παρέχεται οικονομική στήριξη για απόκτηση θρυμματιστών στις κοινότητες αυτές για την αποτελεσματική διαχείριση των κλαδεμάτων και των φυτικών υπολειμμάτων.

Ο ΚΟΑΠ εξηγεί ότι τα φυτικά υπολείμματα, όπως τα κλαδιά και τα φύλλα, μπορούν να συσσωρεύονται σε μεγάλες ποσότητες και να αποτελούν εύφλεκτο υλικό που αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιών, ιδιαίτερα κατά τους θερμούς και ξηρούς μήνες. Η παροχή θρυμματιστών θα επιτρέπει στις κοινότητες να μετατρέπουν αυτά τα υπολείμματα σε ασφαλές υλικό, το οποίο μπορεί να

χρησιμοποιηθεί για κομποστοποίηση ή ως υλικό εδαφοκάλυψης. Επιπλέον, αυτή η παρέμβαση ενθαρρύνει τις κοινότητες να αναπτύξουν πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης των φυτικών αποβλήτων, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο πυρκαγιών και προάγοντας

την περιβαλλοντική προστασία.

Μέσω της παραχώρησης των θρυμματιστών, ο ΚΟΑΠ στοχεύει στα εξής: 

•  Συμβολή στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σ’ αυτήν, μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της ενίσχυσης της δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα, και προώθηση της βιώσιμης ενέργειας,

•  Προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της αποτελεσματικής διαχείρισης των φυσικών πόρων, όπως νερό, το έδαφος και ο αέρας, μεταξύ άλλων με τη μείωση της χημικής εξάρτισης καθώς και η συμβολή στην ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας, ενίσχυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών και διατήρηση των οικοτόπων και των τοπίων και

• Προώθηση της απασχόλησης, της ανάπτυξης, της ισότητας των φύλων, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των γυναικών στη γεωργία, της κοινωνικής ένταξης και της τοπικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της κυκλικής βιοοικονομίας και της αειφόρου δασοκομίας

Στις 500 χιλιάδες η παραχώρηση θρυμματιστών

Σύμφωνα και με τα όσα προαναφέρθηκαν, το ποσό που διατίθεται για την παραχώρηση θρυμματιστών στις κοινότητες είναι 500 χιλιάδες ευρώ, ενώ οι αιτήσεις από τους δικαιούχους που εμπίπτουν στα συγκεκριμένα κριτήρια θα υποβάλλονται κατά τις συγκεκριμένες χρονικές περιόδους που ανακοινώνονται από τη Διαχειριστική Αρχή του Στρατηγικού Σχεδιασμού ΚΑΠ 2023-2027.

Ποιες κοινότητες δικαιούνται θρυμματιστές 

Δικαιούχοι της Δράσης με τους θρυμματιστές είναι οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης που περιλαμβάνονται στον Κατάλογο με τις Προτεινόμενες Κοινότητες Υψηλού Κινδύνου για Πρόκληση Δασικών Πυρκαγιών του Τμήματος Δασών ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ V (συμπλέγματα κοινοτήτων ή Δήμοι ή μεμονωμένες κοινότητες).

Υποδομές διαχείρισης φυτικών υπολειμμάτων και κλαδευμάτων

Καλύπτονται οι ακόλουθες επενδύσεις σε κινητό ή σταθερό εξοπλισμό που συνδέονται με τη διαχείριση φυτικών υπολειμμάτων και κλαδεμάτων.

Η επιλέξιμη δαπάνη είναι:

- Η μηχανή θρυμματισμού κλαδευμάτων περιλαμβανομένου του τρόλεϊ για μεταφορά της και την συντήρησή της για περίοδο πέντε (5) χρόνων ή για τις πρώτες 2000 ώρες λειτουργίας της, όποιο από τα δύο έρθει πρώτο. Η συντήρηση της μηχανής είναι υποχρεωτική και περιλαμβάνεται στη Μέγιστη Τιμή / Μονάδας όπως φαίνεται στον πίνακα του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ II.

Τα χαρακτηριστικά και οι Προδιάγραφες της μηχανής θρυμματισμού πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές και βρίσκονται αναλυτικά στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III. Το τρόλεϊ με τον θρυμματιστή να είναι εγγεγραμμένο από τον Έφορο Μηχανοκίνητων Οχημάτων με αναρτημένους τους αριθμούς κυκλοφορίας στη μορφή που καθορίζονται από τη σχετική νομοθεσία.

Ο κάθε δικαιούχος μπορεί να αιτηθεί μόνο μία μηχανή θρυμματισμού.

Επιπρόσθετα, για να θεωρηθεί ο εξοπλισμός/μηχάνημα επιλέξιμο θα πρέπει να αναγράφεται στο τιμολόγιο ο σειριακός αριθμός του, η ημερομηνία κατασκευής του καθώς και εάν είναι καινούργιο. Σε αντίθετη περίπτωση, πρέπει να προσκομίζεται σχετική βεβαίωση από τον προμηθευτή που να περιλαμβάνει την συγκεκριμένη πληροφόρηση.

Όταν το ύψος της επιδότησης υπερβαίνει τα €50.000, ο δικαιούχος υποχρεούται όπως τοποθετήσει σε εμφανές σημείο των εγκαταστάσεών του, ανθεκτική πλάκα ή επεξηγηματική πινακίδα διαστάσεων τουλάχιστον 150 εκ Χ 100 εκ, αμέσως μόλις ξεκινήσει η φυσική υλοποίηση της Παρέμβασης ή μόλις εγκατασταθεί εξοπλισμός που έχει αγοραστεί. Επίσης θα πρέπει να παρέχεται στον διαδικτυακό τόπο που διατηρεί ο αιτητής για επαγγελματική χρήση, εάν υπάρχει, και στους επίσημους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης του δικαιούχου, σύντομη περιγραφή της Παρέμβασης ανάλογη προς το επίπεδο της στήριξης. Σχετικό δείγμα της επεξηγηματικής πινακίδας στο οποίο θα φαίνονται όλα τα απαραίτητα δεδομένα που πρέπει να περιλαμβάνονται, καθώς και οδηγός γραφικής παρουσίασης του Ευρωπαϊκού Εμβλήματος θα σταλεί στους εγκεκριμένους αιτητές με την επιστολή της προκαταρκτικής έγκρισης.

Πρόεδρος: Σημαντική προτεραιότητα της Κυβέρνησης η αντιμετώπιση των πυρκαγιών

Υπενθυμίζεται ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά τον πρώτο σταθμό της περιοδείας του στον Αμίαντο, είχε τονίσει πως η αντιμετώπιση των πυρκαγιών και των ακραίων καιρικών φαινομένων αποτελεί σημαντική προτεραιότητα της κυβέρνησης, μέσα από την προώθηση και υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού πολιτικής προστασίας. 

Ο κ. Χριστοδουλίδης σημείωσε ότι ως Κυβέρνηση εστιάζουμε πρωτίστως στην πρόληψη που είναι το σημαντικότερο στάδιο για αποτελεσματική αντιμετώπιση των πυρκαγιών και ανέπτυξε τα μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη των πυρκαγιών και εξήγησε τη δέσμη μέτρων που υλοποιούνται με στόχο τη διαχείριση της βιομάζας και λοιπών εστιών κινδύνου γύρω από τις κοινότητες σε εγκαταλελειμμένη γεωργική γη. 

Ειδικότερα, από τις 2 Οκτωβρίου 2024 έχει ανακοινωθεί σχέδιο, με συνολικό προϋπολογισμό €500 χιλιάδων, μέσα από το οποίο παραχωρούνται θρυμματιστές στις παραδασόβιες κοινότητες και σε κοινότητες ψηλού κινδύνου για την έκρηξη και επέκταση πυρκαγιάς, για να μπορούν να διαχειρίζονται τα υπολείμματα και κλαδέματα με 100% επιδότηση. 

Ταυτόχρονα, είναι σε εξέλιξη το Σχέδιο για Καθαρισμό παράνομων σκυβαλότοπων, για το οποίο έχουν ήδη εγκριθεί για χρηματοδότηση 85 Τοπικές Αρχές, για καθαρισμό των πρώτων επικίνδυνων 200 περίπου σημείων. Μέχρι στιγμής έχει δοθεί έγκριση χρηματοδότησης περίπου €1 εκατομμυρίου. 

Επίσης, στις αρχές του 2025 αναμένεται η προκήρυξη νέου Σχεδίου από το Τμήμα Δασών για επενδύσεις είτε για την πρόληψη δασικών πυρκαγιών είτε για την αποκατάσταση δασικών εκτάσεων που κάηκαν με 100% επιδότηση, συνολικού ύψους €3 εκατομμυρίων.

>>> Διαβάστε αναλυτικά το εγχειρίδιο ΕΔΩ <<<

Πέραν των πιο πάνω, προωθείται εντός του 2025 δέσμη νέων δράσεων για τη μείωση της βιομάζας στις επίμαχες περιοχές όπως η ελεγχόμενη βόσκηση, ένα πάγιο αίτημα πολλών κοινοτήτων, καθώς και η δημιουργία πράσινων αντιπυρικών γύρω από τις κοινότητες με φύτευση ειδών που είναι πιο ανθεκτικά στις πυρκαγιές.

Ταυτόχρονα, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε πως ειδικά για την πυροπροστασία των κοινοτήτων, θα προωθηθεί το 2025 χρηματοδότηση ύψους €1 εκατομμυρίου περίπου, προς τα δεκατρία Συμπλέγματα Υπηρεσιών Ορεινών Κοινοτήτων (δηλαδή περίπου 50-75 χιλιάδων, ανά ορεινό σύμπλεγμα), για εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών καθαρισμού σε περιοχές όπου η εγκαταληφθείσα γεωργική γη έχει καταστεί επικίνδυνη για πρόκληση πυρκαγιάς.

Παναγιώτης Ευριπίδου