Ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, στη συνέντευξη του που παραχώρησε στην OffsiteNews (Διαβάστε την εδώ), αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στο μεταναστευτικό, αλλά και στις κινήσεις που έγιναν από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να μειωθούν οι ροές. 

Ενδεικτικό της μείωσης των αφίξεων είναι και ο αριθμός των ατόμων που διαμένουν πλέον στο Πουρνάρα που ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 200 άτομα, ενώ κατά το 2022 αυτός ο αριθμός είχε εκτοξευθεί στις 3.145 άτομα. 

Αυτούσια τα όσα ανέφερε για το μεταναστευτικό: 

"Αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση της χώρας, βρεθήκαμε ενώπιον μιας τεράστιας πρόκλησης σε ό,τι αφορά στο μεταναστευτικό, εξαιτίας των δυσανάλογα μαζικών μεταναστευτικών ροών που δεχόταν, κυρίως μέσω της Πράσινης Γραμμής, η Κυπριακή Δημοκρατία και που προκαλούσαν τεράστιες πιέσεις στο σύστημα υποδοχής και φιλοξενίας. Σημαντικός παράγοντας που δυσχέραινε ακόμα περισσότερο την κατάσταση, ήταν η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την Τουρκία. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2021 και 2022 που ήταν οι χρονιές-ρεκόρ σε σχέση με τις αφίξεις, το 95% των παράτυπων μεταναστών έφτανε μέσω της Πράσινης Γραμμής, με μεθοδευμένες προωθήσεις από την Τουρκία. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν Αφρικανοί υπήκοοι, οι οποίοι κατείχαν «φοιτητικές θεωρήσεις» για φοίτηση σε μη αναγνωρισμένα ακαδημαϊκά ιδρύματα των κατεχομένων, αλλά προωθούνταν στις ελεύθερες περιοχές και αιτούνταν άσυλο. Διαπιστώσαμε πως πολλοί εξ αυτών -και είναι ακόμα ένα στοιχείο που αποδεικνύει το μέγεθος της εκμετάλλευσής τους από την Τουρκία- έφταναν στα κατεχόμενα, για να φοιτήσουν σε αγγλόφωνα μη αναγνωρισμένα πανεπιστήμια, χωρίς να γνωρίζουν αγγλικά. Πολλοί δε από αυτούς δεν γνώριζαν καν ότι η Κύπρος είναι νησί και ήθελαν να μεταβούν οδικώς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στην πλειοψηφία τους ήταν νεαροί άντρες από ασφαλείς χώρες, δεδομένο που επιβεβαιώνει ότι επρόκειτο για οικονομικούς μετανάστες και όχι για πρόσωπα που διέτρεχαν κίνδυνο στη χώρα τους. Μεγάλος ήταν, επίσης, και ο αριθμός των ασυνόδευτων παιδιών, δημιουργώντας εύλογα ερωτήματα για το πώς επιτρεπόταν σε ανήλικους να επιβιβαστούν χωρίς συνοδεία σε αεροπλάνα, να ταξιδέψουν μέσω αεροδρομίων, χωρίς επιτήρηση, για να φτάσουν στην χώρα μας.

Όλα αυτά, καθώς και διάφορες άλλες διαπιστώσεις που κάναμε ως Κυβέρνηση, μάς οδήγησαν σε μια νέα προσέγγιση στο μεταναστευτικό. Εξ αρχής οι δράσεις μας επεκτάθηκαν σε πολλά επίπεδα και η στρατηγική μας στηρίχθηκε σε τέσσερις πυλώνες: (1) μείωση των αφίξεων και τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών, (2) βελτίωση των υποδομών, (3) την αύξηση των επιστροφών, και (4) την επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης των αιτήσεων ασύλου. 

Ιδιαίτερα σημαντικές ήταν οι ενέργειές μας στην αύξηση των επιστροφών. Καταφέραμε να αυξήσουμε τις αναχωρήσεις κατά περίπου 50%, κάτι που αναγνωρίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εκφράστηκε με τον πλέον επίσημο τρόπο σε ανώτατο επίπεδο τόσο από τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής κ. Μαργαρίτη Σχοινά όσο και από την αρμόδια Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων κα Γιόχανσον, οι οποίοι χαρακτήρισαν την Κύπρο πρωταθλήτρια στις επιστροφές, προτρέποντας τα άλλα κράτη μέλη να ακολουθήσουν το παράδειγμά μας. Την επιτυχημένη πρακτική μας για την αύξηση των επιστροφών κληθήκαμε και παρουσιάσαμε επίσης σε Σύνοδο που διοργάνωσε η Βελγική Προεδρία, όπου κάποια από τα κράτη μέλη της ΕΕ παρουσίασαν τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζουν σε εθνικό επίπεδο.

Στις ενέργειές μας, περιλαμβάνονται, ανάμεσα σε άλλα:

•    η μείωση του χρόνου της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου από 12 μήνες κατά μέσο όρο σε τρεις μήνες, με υπερδιπλασιασμό του προσωπικού,

•    η αποκοπή των επιδομάτων στις περιπτώσεις οριστικής απόρριψης της αίτησης,

•    η εντατικοποίηση των ελέγχων σε χώρους εργασίας για πάταξη της παράνομης εργοδότησης,

•    η διενέργεια ενημερωτικής εκστρατείας σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής (Νιγηρία, Καμερούν, Κογκό) για τις πραγματικότητες που επικρατούν στην Κύπρο,

•    η ενίσχυση με προσωπικό του τομέα επιστροφών,

•    η εφαρμογή αναθεωρημένου και βελτιωμένου προγράμματος εθελούσιων επιστροφών με οικονομικό κίνητρο,

•    η αξιοποίηση του προγράμματος μετεγκατάστασης της ΕΕ,

•    η υιοθέτηση και η εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο,

•    η άσκηση πίεσης προς την Τουρκία και αερομεταφορείς μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για λήψη μέτρων, με στόχο τη βελτίωση του βαθμού ελέγχων των προσώπων, τα οποία κατέληξαν στην Κύπρο, μέσω του αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης,

•    οι επαφές με τις Αρχές του Λιβάνου για αύξηση της επιτήρησης των θαλάσσιων συνόρων τους και αποτροπή του απόπλους βαρκών από τις ακτές της χώρας,

•    η ανάδειξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο της ανάγκης επαναξιολόγησης του καθεστώτος περιοχών της Συρίας, ώστε να επιτρέπονται υπό προϋποθέσεις οι επιστροφές παράτυπων μεταναστών σε αυτές,

•    η ανάκληση του καθεστώτος από Σύρους που αποδείχθηκε ότι μετέβαιναν στην Συρία μέσω κατεχομένων,

•    η αναστολή της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου Σύρων υπηκόων,

•    η πραγματοποίηση επαφών με εταίρους μας στην ΕΕ, τόσο στο πλαίσιο των Συμβουλίων και της ομάδας MED5 όσο και από δική μας πρωτοβουλία -υπενθυμίζω την επίσκεψή μου σε Δανία, Τσεχία και Ελλάδα-, αλλά και η διεξαγωγή Υπουργικής Συνόδου στην Κύπρο με τη συμμετοχή οκτώ κρατών μελών της ΕΕ,

•    η επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας και της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον Λίβανο και η ανακοίνωση στο πλαίσιο αυτό, της παραχώρησης πακέτου οικονομικής ενίσχυσης της χώρας, ύψους €1 δις, για αποτελεσματικότερη επιτήρηση των εξωτερικών του συνόρων και την ανάπτυξη συστήματος υποδοχής και φιλοξενίας μεταναστών,

•    η αναβάθμιση του ΚεΠΥ Πουρνάρα και του Κέντρου Φιλοξενίας στην Κοφίνου και η έναρξη κατασκευής του προαναχωρησιακού κέντρου στις Λίμνες".

"Όλα τα μέτρα που ανέφερα πιο πάνω, οδήγησαν στη σαφώς βελτιωμένη εικόνα που παρουσιάζει πλέον η χώρα μας σε σχέση με το μεταναστευτικό. Πιο συγκεκριμένα: 

•  Αφίξεις: Οι αφίξεις το 2022 έφτασαν τις 21.565, τις οποίες μειώσαμε κατά 50% το 2023, δηλαδή ο αριθμός έφτασε τις 10.991. Παραδώσαμε στον Υφυπουργό Μετανάστευσης περίπου 220 αφίξεις (Μάιος 2024), (Μέχρι και τον Μάιο οι αφίξεις για το 2024, μαζί με τις μαζικές ροές που είχαν παρατηρηθεί και είχαν επιλυθεί άμεσα, έφτασαν τις 4326.

• Αφίξεις μέσω Πράσινης Γραμμής: Το 95% των αφίξεων το 2022 ήταν παράτυποι μετανάστες που έφταναν μέσω της Πράσινης Γραμμής. Συγκεκριμένα, το 2022 έφτασαν μέσω σημείων της γραμμής κατάπαυσης του πυρός 16.501 άτομα. Το 2023, με την υλοποίηση των ενεργειών μας, ο αριθμός μειώθηκε κατά 65% (6.732 άτομα), ενώ τον Μάιο 2024, παραδίδοντας τον περασμένο Μάιο λιγότερες από 220 αφίξεις. Εντυπωσιακή ήταν επίσης και η μείωση στον αριθμό των Αφρικανών υπηκόων κατά 85% (2022: 9.384 > 2023: 2.607 > Μάιος 2024: 81).

• Πουρνάρα: Το Κέντρο Πρώτης Υποδοχής Πουρνάρα δεχόταν ασφυκτικές πιέσεις λόγω των μαζικών ροών. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Απρίλιο του 2022, ο αριθμός των αιτητών που διέμεναν στο Κέντρο έφτασε τις 3.145 και ήταν ο υψηλότερος, με τον μέσο όρο για το 2022 να είναι 1.800 άτομα, τη στιγμή που η χωρητικότητα ήταν για περίπου 1.000 άτομα. Τον Δεκέμβριο του 2023 είχαμε πετύχει δραματική μείωση, με τον αριθμό των φιλοξενούντων να φτάνει στους 948, ενώ τον Μάιο του 2024 παραδώσαμε ένα Κέντρο, όπου διέμεναν μόλις 254 άτομα, με τον αριθμό έκτοτε να είναι σταθερός κοντά στα 200 άτομα.

• Επιστροφές: Το 2022 έγιναν συνολικά 7.700 επιστροφές, αριθμός που για το 2023 αυξήθηκε κατά 50% μετά από τα μέτρα που λάβαμε (12.750 επιστροφές). Μόνο τον Μάιο του 2024, είχαν αναχωρήσει 879 παράτυποι μετανάστες.

Με τα προσεκτικά και στοχευμένα μέτρα που υιοθετήσαμε, πετύχαμε να ανατρέψουμε το αρνητικό ισοζύγιο μεταξύ αποχωρήσεων και αφίξεων, την ώρα που στα υπόλοιπα κράτη μέλη το ποσοστό αυτό παραμένει αρνητικό. Αυτό το θετικό ισοζύγιο μεταξύ των αποχωρήσεων και των αφίξεων παρουσιάζεται σταθερό τους τελευταίους μήνες και φαίνεται ότι θα συνεχιστεί στο ίδιο επίπεδο το επόμενο διάστημα.

Τα πιο πάνω δεδομένα δεν είναι παρά τα αποτελέσματα της στοχευμένης πολιτικής και της αποφασιστικότητας που δείξαμε ως Κυβέρνηση και ως Υπουργείο, την οποία συνεχίζει τώρα το καθ’ ύλην αρμόδιο Υφυπουργείο Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας. Το μεταναστευτικό είναι ένα ευμετάβλητο θέμα που επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, κυρίως εξωγενείς, και απαιτεί συνεχή προσοχή, για να αποφευχθεί εκτροχιασμός. Είναι ενθαρρυντικό πως, παρόλο που εξακολουθεί να απασχολεί την κοινωνία, ευρήματα πρόσφατων δημοσκοπήσεων καταδεικνύουν ότι η ανησυχία των πολιτών για το μεταναστευτικό και τις συνέπειές του μειώνεται συνεχώς".

"Τα θέματα κοινωνικής συμπερίληψης και ενσωμάτωσης μεταναστών στην κοινωνία και την οικονομία μιας χώρας αποτελούν μια ιδιαίτερα ευαίσθητη πτυχή του μεταναστευτικού, στα οποία και η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει μεγάλη σημασία και καθορίζει αριθμό δεσμεύσεων και υποχρεώσεων προς τα κράτη μέλη.

Στην Κύπρο, στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης πολιτικής της Κυβέρνησης για την αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού, αλλά και την ομαλή συμπερίληψη των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν στη χώρα μας νόμιμα, εκπονήθηκε Σχέδιο Δράσης, το οποίο περιλαμβάνει 50 δράσεις που χωρίζονται σε πέντε άξονες, καλύπτοντας όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας και της οικονομίας. Συγκεκριμένα, οι ενέργειες αγγίζουν τους τομείς της στέγασης, της απασχόλησης, της βελτίωσης των δεξιοτήτων, της υγείας και της εκπαίδευσης. Ανάμεσα στις δράσεις που αφορούν την εκπαίδευση, είναι και τα προγράμματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας (από ενήλικες και ανήλικους), ως ίσως το εφαλτήριο που συνεπακόλουθα, θα διευκολύνει τους μετανάστες να ανταποκριθούν επαρκώς σε προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων, αλλά και να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας και σε υπηρεσίες (π.χ. υγειονομικής φροντίδας, εξασφάλισης στέγης, κοκ), και στο τέλος να ενταχθούν στην κυπριακή κουλτούρα και το κοινωνικό σύνολο.

Το Σχέδιο Δράσης είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και η πρακτική εφαρμογή του θα γίνει από τα συναρμόδια Υπουργεία/Υφυπουργεία και Τμήματα, υπό τον συντονισμό του Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας".