Την εκτίμηση ότι το κοίτασμα ΓΛΑΥΚΟΣ θα μπορούσε να μας παρέχει Φυσικό Αέριο για περίπου 150-200 χρόνια εξέφρασε ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης, με δηλώσεις το πρωί στο κρατικό ραδιόφωνο αναφορικά με τα αποτελέσματα της γεώτρησης στο Τεμάχιο 10 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Το πλήρες κείμενο των ερωτοαπαντήσεων έχει ως ακολούθως:

«Ερώτηση: Είναι αξιοσημείωτο το ότι τηρήθηκε σε μεγάλο βαθμό εχεμύθεια σχετικά με αυτά τα θέματα.

Απάντηση: Γίνονται πάρα πολλές προσπάθειες για να έχουμε αποτέλεσμα, γι’ αυτό πιστεύω ότι θα ήταν άδικο αν τα δημοσιοποιούσαμε και τα θέταμε σε οποιοδήποτε κίνδυνο χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί. Γι’ αυτό ζητώ την κατανόησή σας.

Ερώτηση: Εδώ και πόσο καιρό έχετε ενδείξεις από το τρυπάνι στον στόχο ΓΛΑΥΚΟΣ;

Απάντηση: Έχει ένα μήνα περίπου. Η γεώτρηση ήταν σε εξέλιξη και κάποια στιγμή έρχονταν καλά αποτελέσματα. Περιμέναμε όμως να δούμε ολόκληρη την εικόνα, διότι υπάρχουν και ευχάριστες και δυσάρεστες εκπλήξεις. Χρειάζονταν κάποιες μέρες για να γίνει και η ερμηνεία των όσων έχουν ανακαλυφθεί για να μπορέσει και η κοινοπραξία να δώσει ένα εύρος της ανακάλυψης, το οποίο να είναι βασισμένο σε επιστημονικά στοιχεία.

Ερώτηση: Δηλαδή αποφεύχθηκαν οι ανακοινώσεις επειδή τα αποτελέσματα στο τεμάχιο ΔΕΛΦΥΝΗ ήταν απογοητευτικά;

Απάντηση: Δεν ήταν το θέμα ότι το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό. Ενδεχομένως πάλι να περιμέναμε διότι υπενθυμίζω πως όταν είχαμε τις 2 αποτυχημένες γεωτρήσεις στο Τεμάχιο 9, προχωρήσαμε και ανακοινώσαμε τη μία μετά την άλλη. Δεν το αφήσαμε γι’ αυτό το συγκεκριμένο λόγο. Το αν γίνονται ανακοινώσεις είναι κάτι που αποφασίζεται σε συνεννόηση με τις εταιρίες.

Ερώτηση: Ήταν ψηλότερες οι προσδοκίες;

Απάντηση: Πάντα οι προσδοκίες είναι ψηλότερες. Ειδικά η πρώτη γεώτρηση ήταν υψηλού ρίσκου μεν, αλλά και αν ήταν επιτυχημένη θα ήταν υψηλής απόδοσης (high risk, high reward). Αυτό είναι στη φύση της δουλειάς αυτών των εταιριών. Στο στόχο ΔΕΛΦΥΝΗ, η γεώτρηση ήταν υψηλού ρίσκου. Δηλαδή η δομή ήταν μεγάλη αλλά είχε χαμηλές πιθανότητες επιτυχίας και έπρεπε να γεωτρηθεί. Η γεώτρηση του ΓΛΑΥΚΟΥ είναι η 7η που επιβλέπω ως αρμόδιος Υπουργός και μπορώ να πω η καθεμιά ήταν διαφορετική από την άλλη. Δεν είναι τυχαίο που η ανακοίνωση της ΕΧΧΟΝ μίλησε για “frontiers-exploration” στην Κύπρο, εννοώντας ότι η περιοχή μας είναι ακόμη άγνωστη. Έχουμε κάνει συνολικά στην ΑΟΖ 8 γεωτρήσεις, οι 3 ήταν επιτυχημένες. Δεν ξέρουμε αν θα βρούμε κάτι ή όχι. Αφού οι εταιρίες είναι διατεθειμένες να το ρισκάρουν, εμείς θέλουμε γεωτρήσεις. Αν δεν είχαμε και τις προηγούμενες αποτυχίες, ενδεχομένως να μην φτάναμε στο αποτέλεσμα ούτε του ΚΑΛΥΨΩ ούτε του ΓΛΑΥΚΟΥ.

Ερώτηση: Γιατί; 

Απάντηση: Διότι μας δίνουν στοιχεία που είναι πολύ σημαντικά στο να ερμηνεύσουμε τη γεωλογία της περιοχής ευρύτερα. Δεν έχει να κάνει μόνο με τη συγκεκριμένη γεώτρηση. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: οι στόχοι ΓΛΑΥΚΟΣ και ΔΕΛΦΥΝΗ δεν είναι μοναδικοί στο Τεμάχιο 10. Υπάρχουν και άλλοι στόχοι. Κάποιοι από αυτούς μετά από το αποτέλεσμα έχουν υποβαθμιστεί και κάποιοι άλλοι μετά από το αποτέλεσμα έχουν αναβαθμιστεί. Μπορεί να δημιουργηθούν και άλλοι. Αυτή τη στιγμή υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει για να ερμηνευθούν τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί και στις 2 γεωτρήσεις. Όλα αυτά τα ζητήματα μας βοηθούν να ερμηνεύσουμε τι έγινε πριν πάρα πολλά εκατομμύρια χρόνια όταν εναποτέθηκαν όλα αυτά τα υλικά που δημιούργησαν τους υδρογονάνθρακες στις περιοχές μας. Το ευτύχημα είναι ότι αποδεικνύεται ξανά και ξανά ότι το πετρελαϊκό σύστημα (και με αυτό τον όρο εννοώ γενικά τους υδρογονάνθρακες) υπάρχει στην ΑΟΖ μας. Έχει μεταναστεύσει από το Δέλτα του Νείλου βόρεια μέχρι τις παρυφές του Ερατοσθένη. Αποδεικνύεται ξανά και ξανά. Αυτά είναι πάρα πολύ καλά νέα τόσο για την ίδια την κοινοπραξία ΕΧΧΟΝ- Κατάρ καθώς και για τις υπόλοιπες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ μας.

Ερώτηση: Έχω την αίσθηση ότι αυτή τη στιγμή θέλαμε πολύ την επιτυχία.

Απάντηση: Θέλαμε αυτή την επιτυχία για πολλούς λόγους. Μια εταιρία της εμβέλειας της ΕΧΧΟΝ επενδύει σε μια περιοχή με την προοπτική ότι θα ρισκάρει, αλλά θα έχει και την ανταμοιβή της. Αν δοκιμάσεις 1, 2, 3 φορές και αποτύχεις, τότε θα κάνεις δεύτερες σκέψεις. Υπενθυμίζω ότι το ίδιο έγινε με την ΤΟΤΑL, όταν στον πρώτο κύκλο των γεωτρήσεων ήθελε να εγκαταλείψει τα Τεμάχια 10 και 11 που κατείχε τότε. Γι’ αυτό τον λόγο, κάποιες σημαντικές ανακαλύψεις (όπως η χθεσινή που ανακοινώσαμε) επιβεβαιώνει την παρουσία της κοινοπραξίας στην περιοχή, η οποία είναι για μας αναγκαία για πολλούς λόγους, όχι μόνο τεχνο-οικονομικούς, αλλά και γεωπολιτικούς. Η παρουσία της όχι μόνο διασφαλίζεται αλλά, όπως βλέπετε, διευρύνεται. Πήραν άδεια και για Τεμάχιο στην Αίγυπτο (Τεμάχιο 3), ενδιαφέρονται και για άλλα Τεμάχια στην ΑΟΖ μας, ενδιαφέρονται και για άλλα Τεμάχια στην Αίγυπτο και στην Ελλάδα. Αυτά συμβαίνουν ακριβώς επειδή υπάρχει πλέον μια βάση που ονομάζεται ΓΛΑΥΚΟΣ πάνω στην οποία θα χτίσουν.

Ερώτηση: Δηλαδή διασφαλίστηκε η παρουσία της ΕΧΧΟΝ Μοbil εδώ; 

Απάντηση: Το να πει κάποιος «διασφαλίστηκε», αυτό σημαίνει για τα επόμενα χρόνια. Για να γίνει μακροχρόνια η παρουσία της εδώ θα πρέπει να βρεθεί και ένας τρόπος εκμετάλλευσης της ανακάλυψης ή των ανακαλύψεων που ελπίζουμε να προστεθούν στο χαρτοφυλάκιό μας.

Ερώτηση: Οι ποσότητες που έχουμε ανακαλύψει είναι ικανές να μας ανοίξουν νέες επιλογές; Να δημιουργήσουμε δικό μας τερματικό; 

Απάντηση: Χθες ο αντιπρόεδρος της εταιρίας στη συνέντευξη Τύπου ρωτήθηκε και απάντησε ότι ψάχνουμε για τερματικό για ποσότητες από 10 ως 15 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια. Επομένως η ανακάλυψη αυτή καθαυτή δεν μας φτάνει διότι αν θα γίνει μια τόσο μεγάλη επένδυση δεν πρέπει να είναι μόνο οριακά βιώσιμη, αλλά και ανταγωνιστική σε μια αγορά φυσικού αερίου στην οποία οι ανταγωνιστές άρχισαν να συνωστίζονται, κυρίως από εξαγωγές υγροποιημένου Φυσικού Αερίου από τις ΗΠΑ, που άρχισαν να γίνονται καθαρός εξαγωγέας. Παράλληλα ,όμως, η χθεσινή ανακάλυψη ανοίγει τις προοπτικές να χτίσουμε είτε με ανακαλύψεις στην ΑΟΖ μας, είτε με περισσότερες συμμαχίες, είτε με ευρύτερες συμμαχίες ενδεχομένως. Αυτό ήταν κάτι που κυριάρχησε χθες στη συζήτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον αντιπρόεδρο της ΕΧΧΟΝ. Θα μας δείτε το επόμενο διάστημα να αναλαμβάνουμε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες για να δούμε πώς μπορούμε να τα εξετάσουμε και προσδοκώντας ,ενδεχομένως, και σε νέες ανακαλύψεις για να κάνουμε κάτι πιο ολιστικό στην ΑΟΖ μας. Δεν θα είναι εύκολο, ούτε θα μας χαριστεί, αλλά «συν Αθηνά και χείρα κίνει».

Ερώτηση: Δηλαδή, πρέπει να αναβάλουμε και την εκμετάλλευση στο ΑΦΡΟΔΙΤΗ μέχρι να δούμε; 

Απάντηση: Αυτό που θέλω να πω είναι ότι ο βαθμός ωριμότητας των 3 κοιτασμάτων είναι διαφορετικός. Το ΑΦΡΟΔΙΤΗ είναι σε πολύ πιο ώριμο στάδιο, έχει επιβεβαιωθεί, έχει περάσει και αρκετός καιρός και είμαστε πολύ κοντά στο να φτάσουμε σε μια συμφωνία με την Αίγυπτο και με τις εταιρίες. Από εκεί και πέρα, τα άλλα δύο κοιτάσματα (ΓΛΑΥΚΟΣ, ΚΑΛΥΨΩ) είναι ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο. Θα πρέπει να προηγηθεί περαιτέρω ανάλυση, περισσότερες ενδεχομένως επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις. Για το ΚΑΛΥΨΩ, ακόμη και μετά από τόσους μήνες μετά την ανακάλυψη δεν έχουμε ακόμη εύρος της ανακάλυψης. Αυτό δεικνύει και την περιπλοκότητα της γεωλογίας. Χρειάστηκε να γίνει ερμηνεία και επανερμηνεία ,διότι ακριβώς η ανακάλυψη ήταν πολύ περίπλοκη. Αναμένεται ότι τις επόμενες μέρες η κοινοπραξία ΕΝΙ-ΤΟΤΑL να μου παρουσιάσει το αποτέλεσμα που πιστεύει ότι θα προκύψει. Η δουλειά που έπρεπε να γίνει ήταν για να μικρύνει αυτό το εύρος. Δεν θα μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες και στους λόγους της γεωλογίας, αλλά ήταν πράγματι πολύ περίπλοκη η σύνθεση αυτής της ανακάλυψης. Ο βαθμός ωριμότητας είναι διαφορετικός. Γι’ αυτό το λόγο, για τεχνο-οικονομικούς και για εμπορικούς και για πολιτικούς λόγους δεν θα τροποποιηθεί ο σχεδιασμός αυτή τη στιγμή, αλλά σίγουρα θα δοθεί περισσότερη έμφαση για μεγαλύτερο ερευνητικό πρόγραμμα. Έρχονται ακόμα 5 γεωτρήσεις. Αναμένουμε από την ΕΧΧΟΝ να μας παρουσιάσει ποιός είναι ο επόμενος προγραμματισμός, αλλά ενδεχομένως να γίνουν και συμμαχίες με τη γύρω περιοχή.

Ερώτηση: Ποιός αποφασίζει αν το τερματικό θα γίνει ή όχι; 

Απάντηση: Συνήθως εκείνος που θα πληρώσει, δηλαδή οι εταιρίες. Το κάθε σχέδιο ανάπτυξης χρειάζεται την έγκριση του αρμόδιου Υπουργού Ενέργειας, αλλά στο τέλος της ημέρας ο τρόπος εκμετάλλευσης είναι θέμα των εταιριών, που γνωρίζουν ποιό είναι το μεγαλύτερο συμφέρον για τη συγκεκριμένη περίπτωση. Ένα τερματικό δεν το κάνει η Κυβέρνηση καθώς θα κόστιζε περίπου 80% του ΑΕΠ. Επομένως δεν θα το κάνει η Κυβέρνηση, αλλά οι εταιρίες, αν βέβαια πιστεύουν ότι υπάρχουν αγορές και είναι βιώσιμο/ανταγωνιστικό. Άκουγα διάφορες δηλώσεις το τελευταίο διάστημα για το πώς πρέπει να εκμεταλλευτούμε το Φυσικό Αέριο. Πρέπει να σας πω ότι προσπαθούμε να ωριμάζουμε όλες τις επιλογές ταυτόχρονα, είτε ονομάζεται αγωγός ΕΑST MED, είτε ονομάζεται τερματικό υγροποίησης, είτε ονομάζεται πλωτή μονάδα, είτε στη συγκεκριμένη περίπτωση του ΑΦΡΟΔΙΤΗ αγωγός προς την Αίγυπτο.

Όσο ωριμάζουμε τις λύσεις και είναι έτοιμες για να κλείσουν, τότε θα μπορούμε να πούμε αν κάτι γίνεται ή όχι. Δεν είμαστε ακόμη σε στάδιο να πάρουμε αυτές τις αποφάσεις. Ακούω πολλούς να λένε «γιατί συζητάτε για το EASTMED, που είναι έργο πολιτικό και δεν είναι βιώσιμο; ». Μα δεν έχει φτάσει ακόμη η ώρα να πάρουμε τέτοιες αποφάσεις. Δεν θέλω ούτε να απορρίψω ούτε να σπρώξω κάτι από τη στιγμή που δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι να πούμε ότι αυτό θα γίνει αυτή τη στιγμή. Η κάθε επιλογή έχει τα θετικά και τα αρνητικά της, δεν υπάρχει αμφιβολία. Εμείς ,όμως, οφείλουμε να τις ωριμάζουμε ταυτόχρονα όσο τρέχει το ερευνητικό μας πρόγραμμα –που πρέπει να συνεχίζει να τρέχει- και στο τέλος να επιλέξουμε τις πιο συμφέρουσες επιλογές.

Η ανακάλυψη του ΚΑΛΥΨΩ έχει ακόμη μια πολυπλοκότητα: εκτείνεται στο Τεμάχιο 7. Γι’ αυτό το λόγο, είχαμε προκηρύξει αδειοδότηση στο Τεμάχιο 7. Βάσει νόμου, έπρεπε να καλέσουμε τις εταιρίες που συνορεύουν με το 7. Πήραμε λοιπόν μια αίτηση από την κοινοπροαξία ΤΟΤΑL-ENI και με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου θα ξεκινήσουμε μαζί τους μια διαπραγμάτευση με στόχο να ολοκληρωθεί. Επομένως, και αυτό είναι ένα κομμάτι του παζλ όσον αφορά το ερώτημα για την ανακάλυψη του ΚΑΛΥΨΩ.

Ερώτηση: Για πόσο καιρό θα έχουμε Φυσικό Αέριο; 

Απάντηση: Με ένα γενικό υπολογισμό, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο ΓΛΑΥΚΟΣ θα μπορούσε να μας παρέχει Φυσικό Αέριο για περίπου 150-200 χρόνια.

Ερώτηση: Παρολ’ αυτά, Φυσικό Αέριο δεν έχουμε, ενώ παράλληλα δεν βρίσκουμε συμφέρουσες λύσεις 

Απάντηση: Έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός για τις υποδομές εισαγωγής υγροποιημένου Φυσικού Αερίου. Ήταν μια Απόφαση που λάβαμε ως Υπουργικό Συμβούλιο μετά και από τις εισηγήσεις της ΡΑΕΚ για να φτιάξουμε αρχικά τις υποδομές. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά που ελπίζουμε να κάνει τη διαφορά στο αποτέλεσμα του διαγωνισμού από τις προηγούμενες φορές: να χτίσουμε τις υποδομές, να μπορέσουμε να κλείσουμε ξεχωριστά συμβόλαια, όχι μεγάλης διάρκειας για διοχέτευση Φυσικού Αερίου, αλλά κάποιας ποσότητας με την οποία η ΑΗΚ θα μπορούσε να νιώθει ασφάλεια ότι αυτή η ποσότητα θα καταναλωθεί και τις υπόλοιπες ανάγκες να τις καλύπτουμε από το spot-market, δηλαδή να αγοράζουμε στη στιγμή. Αυτή είναι η προσέγγιση που έχουμε ακολουθήσει. Αυτή τη στιγμή ο διαγωνισμός είναι ανοιχτός και αναμένουμε ότι θα κλείσει τις επόμενες εβδομάδες για να πάρουμε προτάσεις για τις υποδομές. Υπενθυμίζω ότι γι’ αυτό το έργο έχουμε λάβει και χρηματοδότηση από την ΕΕ 100.000.000 ευρώ.

Ερώτηση: Εντός αυτής της πενταετίας; 

Απάντηση: Ναι. Αν ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός τις επόμενες εβδομάδες, τότε πιστεύω ότι η απόφαση θα ληφθεί τους επόμενους 5 μήνες.

Ερώτηση: Πώς να ερμηνεύσουμε τις δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών κ. Γεωργιάδη που είπε «θα θέλαμε να προσελκύσουμε ενδιαφέρον και από τη ρωσική πλευρά»; 

Απάντηση: Η προσπάθειά μας είναι συνεχής και στοχευμένη. Δεν θέλουμε μόνο εταιρίες που έχουν τεχνικές γνώσεις. Θέλουμε εταιρίες και με οικονομικό βάθος και με γεωπολιτικό εκτόπισμα, επομένως η προσπάθειά μας είναι συνεχής. Όσο έρχονται καλά αποτελέσματα και αναδεικνύουν την προοπτική της κυπριακής ΑΟΖ, τόσο περισσότερο ενδιαφέρον θα προσελκύουμε.

Ερώτηση: Σήμερα στη Βουλή θα συζητήσουν και το νομοθέτημα για το Ταμείο Υδρογονανθράκων. Το σχόλιό σας; 

Απάντηση: Αυτό είναι πολύ σημαντικό και έρχεται χρονικά και σε ένα πολύ καλό σημείο. Όπως είπα χθες και στους εκπροσώπους των κοινοβουλευτικών κομμάτων, είναι σημαντικό η Βουλή να ψηφίσει αυτό το νομοθέτημα. Έτσι όχι μόνο να λέμε ότι θα είμαστε υπεύθυνοι στο πώς θα συμπεριφερθούμε σ’ αυτά τα έσοδα, αλλά και να το δείξουμε εμπράκτως και σ’ εμάς και στον υπόλοιπο κόσμο ότι δεν θα εξανεμιστεί όλος αυτός ο πλούτος που σιγά σιγά ανακαλύπτεται.

Η ανακάλυψη χθες, και ελπίζουμε και όλες οι υπόλοιπες που θ’ ακολουθήσουν θα είναι για όλο τον λαό της Κύπρου, Ε/κ και Τ/κ. Αυτό θα το λέμε και θα το ξαναλέμε και το νομοθέτημα που υπάρχει στη Βουλή σήμερα θα βοηθήσει στο να περάσει ξεκάθαρα αυτό το μήνυμα. Δεν πρέπει ,όμως, αυτός να είναι ο μοναδικός λόγος. Πρέπει πρώτα να το κάνουμε για εμας τους ίδιους.»