Η απώλεια πάγου στην Αρκτική, που αντιστοιχεί ετησίως σε μια περιοχή ίση με την έκταση της Αυστρίας, αποτελεί καταστροφή για την άγρια ζωή, όπως οι πολικές αρκούδες. Ωστόσο, η ίδια εξέλιξη φέρνει τεράστια οικονομικά οφέλη, όπως μικρότερες θαλάσσιες διαδρομές για τη μεταφορά καυσίμων και εμπορευμάτων και διευκόλυνση των εξορύξεων – σε μια περίοδο όπου οι παγκόσμιοι πόροι είναι πιο πολύτιμοι από ποτέ.  

Αυτό το παράδοξο φαινόμενο, όπου η κλιματική κρίση γεννά νέες οικονομικές ευκαιρίες, είναι ένας από τους λόγους που ο Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε την αγορά της Γροιλανδίας.  

Αλιευτικά και θαλάσσια οφέλη

Ένα άμεσο πλεονέκτημα της τήξης των πάγων είναι τα αυξημένα αλιεύματα. Είδη όπως το καβούρι του χιονιού και ο βασιλικός σολομός της Αλάσκας δυσκολεύονται να επιβιώσουν σε πιο ζεστά, οξινισμένα νερά. Ωστόσο, πολλά ψάρια που ζούσαν σε πιο νότια νερά, όπως ο μπακαλιάρος του Ατλαντικού, κινούνται πλέον προς τις θάλασσες του Μπάρεντς και του Βερίγγειου.  

Επιπλέον, το πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά νερό μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη πληθυσμών ψαριών, ενώ η τήξη των πάγων ανοίγει νέες περιοχές αλιείας και επεκτείνει τις περιόδους ψαρέματος.  

Νέες εμπορικές διαδρομές

Ακόμη πιο σημαντικά, η κλιματική αλλαγή διαμορφώνει νέους θαλάσσιους δρόμους που μπορούν να φέρουν επανάσταση στις παγκόσμιες μεταφορές. Ο Economist χαρτογραφεί τρία νέα μονοπάτια:

1. Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (NSR): Ακολουθεί τη ρωσική ακτογραμμή, συνδέοντας τη Θάλασσα του Μπάρεντς με το Βερίγγειο Στενό.  

2. North-West Passage (NWP): Διέρχεται από την ακτογραμμή της Αρκτικής στη Βόρεια Αμερική, συνδέοντας τη Θάλασσα Μποφόρ με τον Κόλπο Μπάφιν.  

3. Transpolar Sea Route (TSR): Περνάει από τον Κεντρικό Αρκτικό Ωκεανό, κοντά στον Βόρειο Πόλο.  

Αυτές οι διαδρομές μπορούν να μειώσουν τη διάρκεια των θαλάσσιων ταξιδιών μεταξύ Ασίας, Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης, εξοικονομώντας καύσιμα και κόστος. Ταυτόχρονα, αποφεύγουν πολυσύχναστα και δαπανηρά περάσματα, όπως οι Διώρυγες του Παναμά και του Σουέζ.  

Ωστόσο, η ανάπτυξη αυτών των διαδρομών εξαρτάται από τις τεχνικές και πολιτικές προκλήσεις. Για παράδειγμα:  

- Το NWP διαθέτει στενά, ρηχά κανάλια και περιορισμένες υποδομές.  

- Το TSR, αν και βαθύ και λιγότερο πολιτικά ευαίσθητο, παραμένει γεμάτο παγόβουνα και είναι πλεύσιμο μόνο από παγοθραυστικά.  

Το πλεονέκτημα της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής

Η Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (NSR) φαίνεται ως η πιο υποσχόμενη επιλογή. Είναι πλεύσιμη σχεδόν κάθε καλοκαίρι από το 2005, ενώ ορισμένα τμήματα της είναι ανοιχτά όλο τον χρόνο με τη βοήθεια παγοθραυστικών.  

Παρά τις κυρώσεις στη Ρωσία λόγω της εισβολής στην Ουκρανία, η NSR παραμένει στρατηγικά σημαντική για τη μεταφορά ρωσικού άνθρακα, φυσικού αερίου και μετάλλων προς την Κίνα και την Ινδία. Επίσης, μπορεί να ενισχύσει το εμπόριο μεταξύ Ασίας και Ευρώπης κατά 6%, σύμφωνα με μελέτες.  

Ορυκτός πλούτος: Από υδρογονάνθρακες στα "πράσινα" μέταλλα

Η Αρκτική διαθέτει τεράστια αποθέματα υδρογονανθράκων, όπως το 13% του ανεξερεύνητου πετρελαίου και το 30% του αναξιοποίητου φυσικού αερίου του πλανήτη. Ωστόσο, η εκμετάλλευσή τους είναι ιδιαίτερα δαπανηρή.  

Το ενδιαφέρον στρέφεται πλέον στα "πράσινα" μέταλλα της Αρκτικής, τα οποία γίνονται πιο προσβάσιμα λόγω της υπερθέρμανσης. Τα κοιτάσματα περιλαμβάνουν:  

- Κοβάλτιο, γραφίτη, λίθιο και νικέλιο (για μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων).  

- Ψευδάργυρο (για ηλιακά πάνελ και ανεμογεννήτριες).  

- Χαλκό και σπάνιες γαίες (ζωτικής σημασίας για "πράσινη" και στρατιωτική τεχνολογία).  

Η Γροιλανδία, για παράδειγμα, διαθέτει 43 από τα 50 κρίσιμα ορυκτά που έχει αναγνωρίσει η αμερικανική κυβέρνηση, ενώ οι γνωστές σπάνιες γαίες της φτάνουν τους 42 εκατομμύρια τόνους.  

Παρά την τεράστια προοπτική, η εκμετάλλευση των ορυκτών αυτών θα χρειαστεί χρόνο, καθώς τα περισσότερα αποθέματα δεν έχουν χαρτογραφηθεί πλήρως.  

Η τεχνολογία ως κλειδί για την Αρκτική

Η πρόοδος της εξόρυξης στην Αρκτική εξαρτάται από την ανάπτυξη τεχνολογιών που αντέχουν στο σκληρό περιβάλλον. Αυτό περιλαμβάνει παγοθραυστικά γεωτρύπανα, αυτόνομα οχήματα εξόρυξης και βαρέα drones.  

Επιπλέον, οι εταιρείες που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για την ανάλυση γεωλογικών δεδομένων ενδέχεται να επιταχύνουν τη διαδικασία εντοπισμού κοιτασμάτων.  

Γεωπολιτικές προκλήσεις

Η Αρκτική αποτελεί ήδη πεδίο γεωπολιτικού ανταγωνισμού, καθώς επτά από τα οκτώ κράτη της περιοχής είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία, από την άλλη, προσπαθεί να ενισχύσει την επιρροή της μέσω της NSR.  

Η μετατροπή της Αρκτικής σε σύγχρονο Ελντοράντο απαιτεί συνδυασμό κεφαλαίων, τεχνολογίας και πολιτικής βούλησης. Παρότι η πρόοδος είναι αργή, το γεωστρατηγικό και οικονομικό ενδιαφέρον για την περιοχή αυξάνεται συνεχώς.  

Στις επόμενες δεκαετίες, η Αρκτική αναμένεται να μετατραπεί σε πεδίο έντονου οικονομικού και γεωπολιτικού ανταγωνισμού.

ΠΗΓΗ: naftemporiki.gr