Η OFFSITENEWS μεταδίδει ζωντανά το Συνέδριο του ΑΚΕΛ για το Κυπριακό με τίτλο ‘ΚΥΠΡΙΑΚΟ: ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ’.

Το Συνέδριο αρχίζει σήμερα στις 7.30 και θα συνεχιστεί και αύριο (θα μεταδίδεται επίσης live από την OffsiteNews).

Τις εργασίες του Συνεδρίου άνοιξε ο Γενικός Συντονιστής της Κοινωνικής Συμμαχίας, Αντρέας Ασσιώτης, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης.

Ακολούθησε ομιλία από τον Γενικό Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ Στέφανο Στεφάνου.

Ακολουθεί αναλυτικά το πρόγραμμα του διήμερου συνεδρίου του ΑΚΕΛ:

Αυτούσια η ομιλία του Αντρέα Ασσιώτη:

Εξοχότατε κ. Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας,

Φίλε ΓΓ της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ - Αριστερά - Κοινωνική Συμμαχία

Διακεκριμένες Κυρίες και Κύριοι ομιλητές και προσκεκλημένοι,

Κυρίες και Κύριοι

Πέντε αιώνες πριν τη γέννηση του Χριστού, ο Έλληνας φιλόσοφος και επιστήμονας Ηράκλειτος, παρατηρώντας τη φύση, την ιστορία και τον άνθρωπο, υποστήριξε για πρώτη φορά πως «ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΡΕΙ, ΜΗΔΕΠΟΤΕ ΚΑΤΑ Τ’ ΑΥΤΟ ΜΕΝΕΙΝ». Έκτοτε, κάθε λεπτό, κάθε μέρα, κάθε χρόνος ή αιώνας που διαρρέει, επαληθεύει τη ρήση με τον πλέον δραστικό, αναπότρεπτο, αυταπόδεικτο και δυναμικό τρόπο.

Από όπου και αν μετρήσει κανείς την αφετηρία του Κυπριακού Προβλήματος, είτε από το 1974, είτε από το 1964, είτε και από παλαιότερα ακόμα, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει σήμερα είναι κατά βάση πολύ απλό και δεν σηκώνει αμφισβήτηση.  Για υπερβολικά μακρύ χρονικό διάστημα συνεχίζουμε να διαχειριζόμαστε, μια εξαιρετικά δύσκολη, έντονα φορτισμένη και επώδυνη, αλλά και ιδιαίτερα επικίνδυνη  κατάσταση και δεν καταφέραμε να φτάσουμε σε μια κατάληξη που θα αλλάξει θετικά και ριζικά τους όρους της ζωής μας και θα επιτρέψει σε κάθε Κύπριο να αρχίσει να σχεδιάζει με αυτοπεποίθηση το μέλλον.

Εδώ και 50 ή 60 χρόνια, ένθεν και ένθεν του αναχρονισμού της Νεκρής Ζώνης, γενιές Κυπρίων έζησαν, δούλεψαν και πέρασαν στη λήθη, μέσα σε μια μόνιμη κατάσταση κρίσης, απειλής, αβεβαιότητας και κινδύνου. Τόσες δεκαετίες συνέχισης μιας ιστορικής εκκρεμότητας και της Κυπριακής κρίσης είναι απαράδεκτα πολλές! Είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε, είτε όχι, σε όρους της ανθρώπινης ύπαρξης, η περίοδος των 60 χρόνων ισοδυναμεί ουσιαστικά με ΜΟΝΙΜΟΤΗΤΑ. Έστω και χωρίς υπογραφές ή συμφωνίες. Με ή χωρίς διαλόγους και διαπραγματεύσεις.

Η επίπλαστη αυτή μονιμότητα έχει τα επιφανειακά χαρακτηριστικά της ομαλότητας και της χωρίς αιφνιδιασμούς συνέχισης των πραγμάτων, όπως τα γνωρίζουμε για πολλά χρόνια, στο διηνεκές. Αυτή η μονιμότητα δημιουργεί αβάσιμα αίσθηση εφησυχασμού, αλλά κρύβει μια εν δυνάμει εκρηκτική και πολύ επικίνδυνη προοπτική.

Πρόκειται για μια μονιμότητα που κυοφορεί επισφάλειες και εξαιρετικούς κινδύνους. Κινδύνους, που είναι υπαρξιακοί και αυταπόδεικτοι και επιβεβαιώνονται από τα τραγικά παραδείγματα που παρατηρούμε έκπληκτοι τα τελευταία χρόνια να ανατρέπουν ανθρώπινες ζωές, ολόκληρες περιοχές, ακόμα και κράτη.

Η «ΜΟΝΙΜΟΤΗΤΑ» στην οποία ζούμε όλες αυτές τις δεκαετίες δεν ανατρέπεται επειδή δεν αρέσει είτε στον ένα, είτε στον άλλο από εμάς, έστω και όταν δεν είναι αναγνωρισμένη με διεθνείς συνθήκες.

Αγαπητοί φίλες και φίλοι,

η ζωή και οι πραγματικότητες της τρέχουν και, όπως είπε και ο Ηράκλειτος, καμιά μέρα δεν είναι ίδια με την προηγούμενη! Για όλους εμάς που συνεχίζουμε να προσβλέπουμε με ειλικρίνεια και γνήσια ελπίδα στην επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος και στην αποκατάσταση της ενότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας με ειρηνικό, ισορροπημένο και μόνιμο τρόπο, κάθε επόμενη μέρα είναι εκ των πραγμάτων πολύ χειρότερη, κατά παρασάγγας δυσκολότερη από την προηγούμενη!

Αυτό συμβαίνει, γιατί όλα τα δεδομένα και όλες οι παράμετροι που πρέπει να συμφωνηθούν μεταξύ όσων κάθονται στην τράπεζα των συνομιλιών, γίνονται καθημερινά δυσχερέστερα, όχι ευκολότερα. Αναβάλλοντας τη λήψη των αποφάσεων που οφείλουμε να λάβουμε και αγνοώντας τη συνεχή, καθημερινή και σοβαρή διολίσθηση και υποτροπή όλων ανεξαίρετα των δεδομένων, με βάση τα οποία θα ολοκληρωθεί μια λύση, την οποία θα κληθούμε να αποδεχτούμε ΟΛΟΙ, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, δεν πλησιάζουμε στη λύση, αλλά καθιστούμε δυσχερέστερες και πικρότερες τις πραγματικότητες με τις οποίες θα υποχρεωθούμε να συμβιβαστούμε οποτεδήποτε στο μέλλον.

Πολλοί συμπατριώτες μας, αρνούνται να δουν τα πραγματικά δεδομένα που προσδιορίζουν τις αποφάσεις που οφείλουμε να λάβουμε και υποστηρίζουν θέσεις που ούτε μπορούμε να επιβάλουμε, ούτε και θα υιοθετήσει ποτέ οποιοσδήποτε τρίτος. Γιατί, λοιπόν, επιμένουν να υποστηρίζουν πως μπορεί να μας ευνοήσει με οποιονδήποτε τρόπο η παράταση της εκκρεμότητας και της αβεβαιότητας για απροσδιόριστο χρόνο; Γιατί αυτή η απαράδεκτη κατάσταση αποτελεί το ανομολόγητο Σχέδιο Β για αυτούς;

Οφείλουμε να θυμόμαστε πως μέχρι σήμερα κανένας δεν έχει αποδείξει με λογικά και βάσιμα επιχειρήματα πως η παράταση της αβεβαιότητας, η διαιώνιση της εκρηκτικής εκκρεμότητας, η συνέχιση της διαβίωσης και ανάπτυξης μας πάνω στην προσωρινά σταθεροποιημένη κρούστα ενός ηφαιστείου, προσφέρει οτιδήποτε θετικό σε οποιονδήποτε. Και αυτό, γιατί είναι απόλυτα βέβαιο πως κανένας από όσους, αργά ή γρήγορα, θα καθίσουν γύρω από το τραπέζι της διαπραγμάτευσης, δεν θα εξαφανισθεί δια μαγείας, ώστε να μην χρειαστεί να διαχειριστούμε τις δικές του ανησυχίες και επιδιώξεις! Κανένας από αυτούς δεν θα εγκαταλείψει όσα συμφωνήθηκαν μετά από δεκαετίες διαλόγου, ούτε και όσα είναι πραγματικά σημαντικά για τον ίδιο!

Αυτό πρέπει κυρίως να εμπεδώσουν τόσο η Τουρκία, όσο και η παρούσα ΤΚ ηγεσία και να εγκαταλείψουν τις πρόσφατα εγερθείσες απαιτήσεις τους για αλλαγή της βάσης λύσης, που αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί την πυξίδα όλων για τόσες δεκαετίες. Ανάλογα οφείλουν να πράξουν και όσοι στην ΕΚ πλευρά σκέφτονται, χωρίς να το ομολογούν, με όρους δύο ξεχωριστών Κρατών.

Η εμπειρία που αποκτήσαμε όλες αυτές τις δεκαετίες αποδεικνύει, πέρα από κάθε αμφιβολία, πως κανείς διεθνής οργανισμός, κανένα άλλο Κράτος ή ομάδα Κρατών δεν πρόκειται να αναλάβει ποτέ να κρίνει ποιο από τα μέρη έχει περισσότερο δίκαιο ή άδικο, ποιος εγκλημάτησε λιγότερο ή περισσότερο σε βάρος του άλλου, ποιος έριξε πρώτος τον λίθο πριν 50 ή 60 χρόνια.

Κανένας τρίτος δεν ενδιαφέρεται να κατανοήσει γιατί όλοι μας, ένθεν και ένθεν της Νεκρής Ζώνης, συνεχίζουμε να ζούμε τις ζωές μας μέσα στην αβεβαιότητα, τον κίνδυνο και την ανασφάλεια.

Εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα, τότε ποια αξία έχουν οι προτάσεις που διάφοροι επιμένουν να προβάλλουν:

·για «επανατοποθέτηση του Κυπριακού ως θέματος εισβολής και κατοχής», ή

·για να υποχρεώσουμε δήθεν τα ΗΕ ή την ΕΕ ή οποιονδήποτε άλλο, να δουν τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων και τις πραγματικότητες του 2024 με όρους του 1964 ή του 1974 ή του 1959.

Με όσα μάθαμε όλοι οι εμπλεκόμενοι τα τελευταία 60 χρόνια, υπάρχει οποιοσδήποτε που πιστεύει πως με την πολιτική της Άγκυρας, που προφανώς φέρει την πρώτη και κύρια ευθύνη για  το αδιέξοδο των τόσων δεκαετιών, θα πεισθούν οι Ε/Κ να αποδεχτούν λύση που θα τους αφήσει ευάλωτους και όμηρους στα εκάστοτε σχέδια της; Κατά ανάλογο τρόπο, υπάρχει οποιοσδήποτε που πραγματικά πιστεύει πως αν οι ΤΚ πολίτες της Κύπρου συνεχίσουν να μην απολαμβάνουν όσα και οι υπόλοιποι συμπατριώτες τους, αυτοί θα εξαναγκασθούν να συμφωνήσουν με οτιδήποτε που δεν θα εγγυάται σοβαρά τη δική τους διαρκή ασφάλεια και ευημερία και δεν θα τους διασφαλίζει την πολιτική ισότητα, που ήδη συμφωνήθηκε μεταξύ μας και καταγράφηκε με συγκεκριμένο τρόπο;

Πολλοί από εμάς πιστεύουμε πως ούτε το ένα θα συμβεί, ούτε το άλλο, όσες δεκαετίες και αν περάσουν! Πιστεύουμε ειλικρινά και βαθιά πως ΤΩΡΑ είναι η ώρα να βάλουμε κάτω όλα τα αντικειμενικά δεδομένα, να αναγνωρίσουμε τις υποχρεώσεις μας έναντι όλων των επερχόμενων γενεών, να απλώσουμε γνήσια το χέρι, να παραμερίσουμε τα έντονα αισθήματα προς τον απέναντι, να επενδύσουμε στο μέλλον και να δρασκελίσουμε τη σχετικά πολύ μικρή απόσταση που μας χωρίζει από το όνειρο της ΛΥΣΗΣ.

Ήλθε η ώρα να αλλάξουμε δραματικά τους όρους της προσπάθειας, γιατί ο δρόμος που και οι δύο πλευρές ακολουθήσαμε μέχρι σήμερα δεν έχει οδηγήσει πουθενά. Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι μαζί, πρέπει ΤΩΡΑ, ΟΧΙ ΑΡΓΟΤΕΡΑ, να σταματήσουμε να εστιάζουμε αποκλειστικά στο να αποδείξουμε πως οι απέναντι είναι αιώνιοι εχθροί, που βυσσοδομούν για να μας καταστρέψουν, να μας εξαφανίσουν. Οφείλουμε να τερματίσουμε τον αγώνα για να πείσουμε τους τρίτους πως «οι άλλοι» είναι κακόπιστοι ή κρύβουν τις πραγματικές απειλητικές προθέσεις τους σε βάρος μας.

Η Τουρκία πρέπει να σταματήσει επιτέλους να ονειρεύεται την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις Γαλάζιες Πατρίδες, καθόσον αφορά την Κύπρο, η ηγεσία των ΤΚ πρέπει να εγκαταλείψει τις επιδιώξεις της για δύο Κράτη, εμείς πρέπει κατηγορηματικά και τελεσίδικα να τερματίσουμε κάθε ανομολόγητη πρόθεση για δημιουργία άμεσα ή έμμεσα ενός δεύτερου ελληνικού κράτους, στο οποίο οι ΤΚ δεν θα έχουν όσα θα απολαμβάνουν οι ΕΚ συμπατριώτες τους.

κ. Πρόεδρε,

φίλες και φίλοι,

Ήλθε η ώρα να κάνουμε τα ιστορικά βήματα που πλέον έχουν γίνει ΚΑΙ αναγκαία ΚΑΙ επείγοντα! Βήματα που θα αλλάξουν τον ρου της ιστορίας του νησιού μας. Βήματα, όπως εκείνα που έκανε ο Νέλσων Μαντέλα, όταν επέλεξε συνειδητά και γενναία να αφήσει στην άκρη όσα έπαθε από τους άλλους, για να διεκδικήσει ένα μέλλον για όλους!  Άλματα, όπως εκείνα που πραγματοποίησαν όσοι συνέβαλαν στην κατάληξη της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής στην Ιρλανδία, επιλέγοντας να εργάζονται για την κοινή ευημερία, αντί να αναδεικνύουν τις αδυναμίες, τις ευθύνες ή και τα εγκλήματα του άλλου.

Οφείλουμε όλοι να συνεργαστούμε και πριν, αλλά κυρίως μετά από τη λύση, για να κτίσουμε στέρεα μια Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία, την οποία θα προστατεύσουμε με αντοχές, υπομονή και σοφία από ρεβανσισμούς, εθνικισμούς και ακρότητες ένθεν και ένθεν, χωρίς κρυφές ατζέντες και μεγαλοϊδεατισμούς από οποιονδήποτε.

Τώρα, ήλθε ο χρόνος να φανούμε δικαιότεροι ο ένας απέναντι στο άλλο. Να επικεντρωθούμε με αποφασιστικότητα, ενσυναίσθηση, ειλικρίνεια και γενναιοδωρία μεταξύ μας στην κατάληξη σε μια λύση που θα αξιοποιεί πλήρως και σε κάθε λεπτομέρεια το κεκτημένο των συνομιλιών που διακόπηκαν άδικα, άδοξα και εντελώς λανθασμένα στο Gran Montana.

Απαιτείται, όμως, ύψιστη προσοχή και διορατικότητα, γιατί οποιαδήποτε προσπάθεια να ανοίξουν ζητήματα που έχουν ήδη καλυφθεί, θα μας καταστήσει Σύσιφους, γιατί θα οδηγήσει σε απώλεια όσων συμφωνήθηκαν μέχρι σήμερα, για χάρη μιας νέας συζήτησης χωρίς προβλεπτή κατάληξη.

Η Κύπρος πρέπει να γίνει μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, μέλος των ΗΕ και της ΕΕ, με ένα σύνταγμα και με εδαφικές προσαρμογές μεταξύ των συνιστωσών πολιτειών που θάναι καλύτερα από ότι έχουμε σήμερα και θα απαντούν στους φόβους και στις ανησυχίες όλων των Κυπρίων. Μια Ομοσπονδιακή Δημοκρατία που θα διασφαλίζει, μεταξύ άλλων, την πολιτική ισότητα όλων, όπως αυτή η ουσιώδης έννοια ορίζεται με επαρκή καθαρότητα στα Ψηφίσματα των ΗΕ, και που θα αξιοποιήσει πλήρως και αμοιβαία επωφελώς τις φιλικές και παραγωγικές σχέσεις που θα κτίσει με όλα τα γειτονικά κράτη, περιλαμβανομένων της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Για να πετύχουμε επιτέλους την πρόοδο στις συνομιλίες και να ακυρώσουμε τον κίνδυνο της διχοτόμησης της κοινής μας πατρίδας, οφείλουμε σήμερα, όχι αύριο, να αναλάβουμε, έστω και μονομερώς, πρακτικές και ουσιαστικές ενέργειες, που θα πείθουν τους Ελληνοκύπριους, τους Τουρκοκύπριους, τα ΗΕ και την ΕΕ πως ΠΡΑΓΜΑΤΙ εργαζόμαστε για να κτίσουμε ένα κοινό σπίτι για όλους.

 Σε αυτά και σε πολλά άλλα επίκαιρα και κρίσιμης σημασίας θέματα θα αναφερθούν όλοι οι διακεκριμένοι ομιλητές που συμμετέχουν στην εξαιρετικά σημαντική διοργάνωση που οργανώνει το ΑΚΕΛ -ΑΡΙΣΤΕΡΑ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ. Από τη δική μου πλευρά, σας καλωσορίζω όλους και όλες και είμαι βέβαιος πως όσα σημαντικά θα λεχθούν αυτές τις δύο μέρες από τις και τους διακεκριμένους ομιλητές μας θα συμβάλουν ουσιαστικά στην υπέρβαση των αδιεξόδων και στην επιτυχή ολοκλήρωση της προσπάθειας μας.

Αυτούσια η ομιλία του Στέφανου Στεφάνου:

Σας καλωσορίζω στο Συνέδριο που ως ΑΚΕΛ – Αριστερά – Κοινωνική Συμμαχία πραγματοποιούμε, με τίτλο: «Κυπριακό: Ώρα μηδέν!»

Δεν επιλέχθηκε τυχαία ο τίτλος, ούτε και θέλουμε να υπερβάλουμε δίκην εντυπωσιασμού και προβολής. Μακάρι να ήταν έτσι τα πράγματα. Αλλά, δυστυχώς, δεν είναι! Η «Ώρα μηδέν» στο Κυπριακό εκφράζει πλήρως την κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρίσκεται το εθνικό μας θέμα. Σηματοδοτεί όμως και την ανάγκη για να σταθούμε ως πολιτικές δυνάμεις υπεύθυνα απέναντι στον καθρέφτη της Ιστορίας. Δεν υπάρχει πια η πολυτέλεια για εύηχα συνθήματα κενά περιεχομένου. Ο χρόνος είναι αμείλικτος και μας επιβάλλει να είμαστε αν μη τι άλλο ειλικρινείς απέναντι στον λαό και τους εαυτούς μας. Γι’ αυτό πήραμε την πρωτοβουλία για το Συνέδριο. Αφενός κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες που μοιραία προκαλεί η διαρκής στασιμότητα και αφετέρου προκαλώντας μια γόνιμη δημιουργική συζήτηση για την επόμενη ημέρα του Κυπριακού.

Πενήντα χρόνια από το δίδυμο έγκλημα του προδοτικού πραξικοπήματος της χούντας των Αθηνών και της ΕΟΚΑ Β’ και της τουρκικής εισβολής και κατοχής, αλλά και εξήντα χρόνια από τις δικοινοτικές συγκρούσεις του 1964, ο κίνδυνος για οριστική διχοτόμηση είναι όσο ποτέ άλλοτε κοντά.

Η σημερινή κατάσταση έρχεται να μας υπενθυμίσει κάτι για το οποίο το ΑΚΕΛ προειδοποιεί για πάρα πολλά χρόνια: ότι η παρέλευση του χρόνου χωρίς λύση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σ’ αυτό που αγωνιζόμαστε να αποτρέψουμε: τη διχοτόμηση.

Στη δική μας αντίληψη, οι κίνδυνοι από την οριστικοποίηση της διχοτόμησης είναι ξεκάθαροι: ανασφάλεια για τον λαό μας, αδυναμία άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων για το κράτος μας σε όλη του την επικράτεια, μόνιμη εστία έντασης και συγκρούσεων, οριστική απώλεια εδαφών και ελληνοκυπριακών περιουσιών, αφομοίωση και σταδιακός αφανισμός των Τουρκοκυπρίων ως διακριτής κοινότητας. Η κατάσταση όπως εξελίσσεται στην περιοχή μας με τον κίνδυνο γενικότερης ανάφλεξης για πολλοστή φορά έχει αποδείξει ότι παγωμένες συγκρούσεις δεν υπάρχουν, αφού διάφορες συγκυρίες και καταστάσεις μπορούν ανά πάσα στιγμή να τις μετατρέψουν σε θερμές.

Επομένως, δεν μπορούμε να βολευόμαστε με την προσωρινότητα του στάτους κβο του εδαφικού και πληθυσμιακού διαχωρισμού που προέκυψε με τη βία των όπλων του Αττίλα το 1974. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως το στάτους κβο είναι μια διολισθαίνουσα κατάσταση προς το χειρότερο και πως ό,τι κτίζουμε το κτίζουμε στην άμμο. Άλλη επιλογή από του να παραμείνουμε προσανατολισμένοι στην προσπάθεια για επίτευξη λύσης, δεν υπάρχει.

Όλες οι πολιτικές δυνάμεις στην Κύπρο μιλούν για την ανάγκη λύσης του Κυπριακού. Η κάθε μια, όμως, βάζει το δικό της περιεχόμενο στη λύση κι έχει τη δική της προσέγγιση για το πώς μπορεί αυτή να επιτευχθεί. Το ζήτημα, βέβαια, είναι ποια λύση είναι εφικτή. Εμείς ως ΑΚΕΛ, όταν αναφερόμαστε σε λύση εννοούμε αυτήν που τερματίζει την κατοχή και επανενώνει τον τόπο και τον λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.

Λύση για το ΑΚΕΛ είναι αυτή που αποκαθιστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των πολιτών μας και ταυτόχρονα κατοχυρώνει τα κοινοτικά δικαιώματα. Λύση εννοούμε αυτή που διασφαλίζει ένα κράτος με μια κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα.

Έτσι όπως διαμορφώθηκαν τα πράγματα μετά το 1974, η μόνη εφικτή λύση που μπορεί να διασφαλίσει τα πιο πάνω είναι η λύση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως αυτή καθορίζεται από τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ. Αυτή τη λύση συμφωνήσαμε ως ελληνοκυπριακή πλευρά το 1977 κι αυτή επαναβεβαιώσαμε πολλές φορές.

Ανεξαρτήτως προθέσεων όσες θέσεις ή προτάσεις κατατίθενται δημοσίως εκτός της ΔΔΟ, το μόνο που κάνουν είναι να καλλιεργούν ψευδαισθήσεις στον λαό και, την ίδια ώρα, να δημιουργούν ερωτηματικά τόσο στο εξωτερικό όσο και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα σχετικά με τη δέσμευσή μας στα συμφωνηθέντα.

Για ‘μας στο ΑΚΕΛ το διακύβευμα που υπάρχει είναι ένα: είτε λύση ΔΔΟ είτε διχοτόμηση. Και, θεωρώ, ότι από τη μέρα που η τουρκική πλευρά επίσημα πλέον επανέφερε ως στόχο τη λύση δύο κρατών απορρίπτοντας την ομοσπονδία, το διακύβευμα ΔΔΟ ή διχοτόμηση έγινε ακόμα πιο ξεκάθαρο. Όποιοι πιστεύουν ότι αν επιδιώξουμε οποιαδήποτε άλλη λύση είναι δυνατόν να επιτευχθεί ο στόχος του τερματισμού της κατοχής και της επανένωσης, λυπάμαι που θα το πω, είναι εκτός πραγματικότητας.

Κυρίες και κύριοι,

Φίλες και φίλοι,

Η ολοκλήρωση 50 χρόνων -μισού αιώνα- από το 1974 θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για ανασκόπηση και αξιολόγηση των προσπαθειών για λύση. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τις χαμένες ευκαιρίες –γιατί  υπήρξαν χαμένες ευκαιρίες– επίτευξης λύσης. Θα μπορούσαμε, επίσης, να μιλήσουμε για λάθη και λανθασμένους υπολογισμούς που κατά καιρούς υπήρξαν στην πολιτική και τη διαχείριση του προβλήματος από μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς. Λάθη τα οποία διευκόλυναν ή και τροφοδότησαν την παρελκυστική και διχοτομική πολιτική της Τουρκίας, η οποία έχει τον παράγοντα του χρόνου με το μέρος της, με την έννοια ότι η παρέλευσή του παγιώνει τα διχοτομικά δεδομένα τόσο επί του εδάφους όσο και στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Η «Ώρα Μηδέν» όμως του Κυπριακού δεν προσφέρεται για εσωστρέφεια. Αντιθέτως, μας επιβάλλει να δούμε με καθαρή ματιά το μέλλον διορθώνοντας τυχόν λάθη του παρελθόντος.

Ένα από αυτά τα λάθη ήταν η στάση μας ως ελληνοκυπριακή πλευρά, και εν γένει ως Κυπριακή Δημοκρατία, απέναντι στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Χρειάζεται πολιτικό θάρρος για να παραδεχτούμε ότι δεν της συμπαρασταθήκαμε όσο έπρεπε ώστε να της εμπνεύσουμε την εμπιστοσύνη αλλά και τη διάθεση για κοινό αγώνα που θα οδηγήσει στη λύση και την επανένωση. Ακόμα και σήμερα πολλές φορές αποφεύγουμε να βάζουμε στην εξίσωση των προσπαθειών για λύση τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Η υποτίμηση του τουρκοκυπριακού παράγοντα είχε ξεκινήσει από την εποχή των αγώνων για αποτίναξη της αποικιοκρατίας. Από τις αρχές δε της δεκαετίας του ’60 και, ειδικά, μετά τις δικοινοτικές συγκρούσεις και την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από τη διοίκηση του κοινού δικοινοτικού κράτους αυτή η προσέγγιση είχε ενταθεί. Αποφάσεις που τότε λήφθηκαν ερήμην των Τουρκοκυπρίων έστελναν το μήνυμα σ’ αυτούς ότι νιώθουμε ικανοποιημένοι που απαλλαχθήκαμε από τη συμμετοχή τους στη διαχείριση του κράτους και ότι δεν θέλουμε ανεξαρτησία αλλά ένωση με την Ελλάδα. Πολιτική την οποία ακολούθησε –δυστυχώς– η ελληνοκυπριακή ηγεσία επίσημα τουλάχιστον μέχρι το 1968. Και, ξανά δυστυχώς, η ενωτική ρητορική παρέμεινε μέχρι και το 1974.

Τέτοιες αποφάσεις, πολιτικές και ρητορικές ήταν βούτυρο στο ψωμί της Τουρκίας, της τουρκοκυπριακής ηγεσίας και των ακροδεξιών κύκλων στην τουρκοκυπριακή κοινότητα που προωθούσαν τη διχοτόμηση δηλητηριάζοντας τις συνειδήσεις των ανθρώπων με μισαλλοδοξία, εθνικισμό και φανατισμό. Την ίδια ακριβώς πολιτική ακολούθησε και η ελληνοκυπριακή ακροδεξιά, η οποία με τα έργα και ημέρες της τελικά έφερε τον Αττίλα στην Κύπρο.

Σε σχέση με το παρελθόν θα περιοριστώ μέχρι εδώ γιατί είναι πεποίθησή μου πως ειδικά τώρα στην κρίσιμη περίοδο που διανύουμε στο Κυπριακό αυτό που προέχει –και που είναι καθήκον όλων μας– είναι να επικεντρωθούμε στο τι κάνουμε για να μπορέσουμε να φτάσουμε στην πολυπόθητη λύση.

Παρακάτω, θα καταθέσω την πρόταση του ΑΚΕΛ για το πώς κατά την άποψή μας πρέπει να κινηθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά  ώστε να συμβάλει –όσο βέβαια περνά από το χέρι της– στη διάρρηξη του μακροβιότερου αδιεξόδου που υπήρξε ποτέ στο Κυπριακό. Όπως είναι γνωστό, το Κυπριακό βρίσκεται σε πλήρη στασιμότητα από το 2017, όταν ναυάγησαν οι διαπραγματεύσεις στη διάσκεψη που είχε συγκληθεί από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, όπου κατά γενική ομολογία είχαμε φτάσει μόλις ένα μίλι μακριά από την επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό.

Η πρόταση του ΑΚΕΛ περιλαμβάνει 4 σημεία ως ακολούθως:

1.       Συνεχής υπόμνηση προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά παραμένει συνεπής και αμετακίνητη στη συμφωνημένη βάση λύσης της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως αυτή καθορίζεται από τα σχετικά ψηφίσματά του ΟΗΕ και όπως συγκεκριμενοποιήθηκε με τις σχετικές συγκλίσεις, περιλαμβανομένης της σύγκλισης για εκ περιτροπής προεδρία, διασταυρούμενη και σταθμισμένη ψήφο και λήψη όλων των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου με τουλάχιστον μία θετική ψήφο από  Τουρκοκύπριο Υπουργό. Η συνεχής υπόμνηση στη ΔΔΟ και την πολιτική ισότητα επιβάλλεται για δύο βασικούς λόγους: πρώτο, γιατί η τουρκική πλευρά έχει επίσημα μετακινηθεί από τη συμφωνημένη βάση λύσης. Και δεύτερο, οι βολιδοσκοπήσεις του τέως πρόεδρου Αναστασιάδη εντός κι εκτός Κύπρου για λύση δύο κρατών, σε συνδυασμό με την δαιμονοποίηση της πολιτικής ισότητας, έχει τραυματίσει την αξιοπιστία της ελληνοκυπριακής πλευράς σχετικά με την επιδιωκόμενη λύση.

2.       Επιμονή στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Σημειώνω ότι αυτή τη θέση διατύπωνε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ κ. Γκουτέρες για μερικά χρόνια προτείνοντάς την στα εμπλεκόμενα μέρη ως διέξοδο για συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Απογοητευμένος από την έλλειψη πολιτικής βούλησης, στη συνέχεια ο κ. Γκουτέρες έπαψε να αναφέρεται σ’ αυτή τη θέση. Με την ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών εμείς πρέπει να επαναφέρουμε στην ημερήσια διάταξη τη θέση του Γ.Γ. του ΟΗΕ για συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν.

Επίσης, ευθαρσώς πρέπει να δηλώνουμε ότι είμαστε υπέρ της διαφύλαξης όλων των συγκλίσεων καθώς και της διαπραγμάτευσης στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα αυτής της θέσης;

        I.             Παρακάμπτονται οι απαράδεκτες και απορριπτέες θέσεις της τουρκικής πλευράς για λύση δύο κρατών, για ισότιμο διεθνές καθεστώς και για κυριαρχική ισότητα. Αυτές οι θέσεις δεν οδηγούν σε ομοσπονδία αλλά σε δύο κράτη και δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές.

       II.            Η διαφύλαξη των συγκλίσεων διασώζει συμφωνίες πάνω σε εξαιρετικής σημασίας ζητήματα, όπως για παράδειγμα είναι αυτά της κυριαρχίας και της πολιτικής ισότητας, που επιτεύχθηκαν έπειτα από μακρές και επίμονες προσπάθειες. Οι δύο πλευρές να δεσμευτούν ότι δεν επανανοίγουν συγκλίσεις ή αν ζητήσουν άνοιγμα κάποιων συγκλίσεων και δεν βρεθεί συμφωνία να επιστρέφουν πίσω στις υφιστάμενες. Επειδή υπάρχουν κι αυτοί που υποστηρίζουν ότι δεν γνωρίζουμε ποιες είναι οι συγκλίσεις, να ζητηθεί από τον ΟΗΕ να καταγραφούν και οι δύο πλευρές να διατυπώσουν τα σχόλιά τους. Αυτό έγινε και στο παρελθόν.

     III.            Οι διαπραγματεύσεις στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες διασφαλίζουν από μόνες τους ότι η διάρκειά τους δεν πρόκειται να πάρει σε μάκρος χρόνου. Κι αυτό γιατί το πλαίσιο επιλύει τα έξι βασικά θέματα του Κυπριακού και τα εκκρεμούντα θέματα είναι λίγα. Πάνω σ’ αυτά και μόνο σε αυτά θα πρέπει να επικεντρωθεί η διαπραγμάτευση.

Με αυτό τον τρόπο, σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να επιτευχθεί στρατηγική συμφωνία που θα σηματοδοτήσει τον αναπόδραστο δρόμο προς τη συνολική λύση. Σημειώνω, επίσης, ότι το Πλαίσιο Γκουτέρες περιλαμβάνει όλες τις συγκλίσεις καθώς και την εξαιρετικά σημαντική θέση που διατύπωσε ο κ. Γκουτέρες για τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων. Ότι, δηλαδή, το υφιστάμενο σύστημα εγγυήσεων θα καταργηθεί καθώς επίσης και τα όποια μονομερή επεμβατικά δικαιώματα. Την ίδια ώρα ο Γ.Γ. του ΟΗΕ τοποθετείται υπέρ της σύντομης αποχώρησης όλων των τουρκικών στρατευμάτων εντός τακτού χρονοδιαγράμματος.

3. Το τρίτο σημείο που προτείνουμε είναι η διαμόρφωση μιας ισχυρής θετικής ατζέντας προς την Τουρκία. Η θετική ατζέντα έχει ως στόχο τη δημιουργία κινήτρων προς την Τουρκία καθώς και προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα με στόχο την επάνοδό τους στο διαπραγματευτικό τραπέζι. Η θετική ατζέντα πρέπει να περιλαμβάνει θέματα που βρίσκονται ψηλά στις πολιτικές προτεραιότητες της Τουρκίας, χωρίς βεβαίως να παραβιάζονται οι κόκκινές μας γραμμές. Είναι γνωστό ότι το ΑΚΕΛ έχει διαμορφώσει μια συγκεκριμένη πρόταση από τον Δεκέμβριο του 2020 με επίκεντρο τα θέματα της ενέργειας. Η πρότασή μας αυτή είναι ανοικτή προς συζήτηση και εμπλουτισμό και περιλαμβάνει τα εξής 6 σημεία:

α) Επαναβεβαίωση των συγκλίσεων του 2008-2012 για τις θαλάσσιες ζώνες και τους φυσικούς πόρους ως ομοσπονδιακές αρμοδιότητες. Το ίδιο να γίνει για τη σύγκλιση που αφορά στον καταμερισμό των ομοσπονδιακών εσόδων (που περιλαμβάνει και τα έσοδα από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων).

β) Με την επίτευξη της στρατηγικής συμφωνίας, να συζητηθεί ο τρόπος συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων στα θέματα της διαχείρισης του κυπριακού φυσικού αερίου.

γ) Με τη λύση του Κυπριακού θα δημιουργηθεί ομοσπονδιακό ταμείο εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που θα διαδεχθεί το υφιστάμενο από το οποίο απαγορεύεται η απόσυρση κονδυλίων.

δ) Μετά τη λύση του Κυπριακού, η Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία και η Τουρκία θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση ΑΟΖ στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

ε) Ανεξαρτήτως της πορείας των διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση ΑΟΖ, η Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία και η Τουρκία να εξετάσουν το ενδεχόμενο αγωγού για διοχέτευση φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας δεδομένου ότι από οικονομικής και τεχνικής πλευράς αυτό είναι δυνατόν.

στ) Με τη συνολική λύση, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία δεν θα φέρει κανένα εμπόδιο στη συμμετοχή της Τουρκίας στους ευρύτερους ενεργειακούς σχεδιασμούς της περιοχής.

Εννοείται ότι στη θετική ατζέντα μπορούν να περιληφθούν κι άλλα θέματα όπως είναι για παράδειγμα τα ευρωτουρκικά.

4.       Το τέταρτο σημείο αφορά την εφαρμογή μονομερών μέτρων από μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Τα μέτρα αυτά να αποσκοπούν στην επίλυση προβλημάτων ή κάλυψη αναγκών της τουρκοκυπριακής κοινότητας και αφορούν την Κυπριακή Δημοκρατία, στην ενίσχυση των σχέσεων τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην επίλυση προβλημάτων καθημερινότητάς τους. Τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση είναι προς την σωστή κατεύθυνση αλλά είναι ανεπαρκή και πρέπει να εμπλουτιστούν.

Κυρίες και κύριοι,

Φίλες και φίλοι,

Η κατάθεση των πιο πάνω ή και άλλων θέσεων/πρωτοβουλιών δεν σημαίνει ότι αυτόματα θα οδηγήσει σε θετική ανταπόκριση από μέρους της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας. Για να γίνει αυτό θα  χρειαστεί πολλή επιμονή και συνέπεια στις προσπάθειές μας. Ακόμα και έτσι, η τουρκική πλευρά μπορεί  να μην ανταποκριθεί και το αδιέξοδο να παραμείνει.

Η ελληνοκυπριακή πλευρά όμως, από τη στιγμή που η στασιμότητα στο Κυπριακό παγιώνει τη διχοτόμηση, δεν έχει το δικαίωμα να παραμένει απαθής, αλλά πρέπει να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες συγκεκριμένες και αποτελεσματικές. Αν μη τι άλλο, αυτές οι πρωτοβουλίες θα πείσουν τη διεθνή κοινότητα ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά θέλει τη λύση και εργάζεται γι’ αυτή. Μ’ αυτό τον τρόπο η διεθνής κοινότητα τουλάχιστον θα είναι λιγότερο ευάλωτη στις μεθοδεύσεις της Τουρκίας, η οποία χρησιμοποιώντας τη σημαντική διεθνή παρουσία της που προκύπτει από τη μεγάλη γεωπολιτική σημασία που της αποδίδουν ισχυροί παίχτες διεθνώς, αλλά και από τα μεγάλα συμφέροντα που τη συνοδεύουν, προσπαθεί να αναβαθμίσει το ψευδοκράτος πλασάροντας την πολιτική των απευθείας επαφών, πτήσεων και εμπορίου.

Η ανάληψη ουσιαστικών πρωτοβουλιών είναι ευθύνη του Προέδρου της Δημοκρατίας και εν γένει της κυβέρνησής του, που χειρίζονται το Κυπριακό. Με τόλμη και αποφασιστικότητα πρέπει να προχωρήσουν γιατί βρισκόμαστε στην «Ώρα μηδέν». Ας αξιοποιήσουν τις ζυμώσεις και την κινητικότητα που αναπτύσσεται το τελευταίο διάστημα για να πάρουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Πρωτοβουλίες χρειάζεται να αναληφθούν και προς την κατεύθυνση της κοινωνίας, της οποίας ένα μεγάλο μέρος της, εξαιτίας κυρίως της στασιμότητας, αφέθηκε στην απαισιοδοξία και τον συμβιβασμό με το στάτους κβο. Είναι ευθύνη της κυβέρνησης έμπρακτα να υποδεικνύει τους κινδύνους από τη ντε φάκτο κατάσταση και να αναδεικνύει την ανάγκη για λύση. Όχι γενικά και αόριστα, αλλά συγκεκριμένα αφού η βάση λύσης στην οποία έχουμε συμφωνήσει είναι συγκεκριμένη. Το Κυπριακό δεν σηκώνει, δεν αντέχει άλλες μικροπολιτικές και εκλογικές σκοπιμότητες. Το Κυπριακό δεν προσφέρεται για παιχνίδια επικοινωνίας, ούτε για ρητορική εσωτερικής κατανάλωσης. Γιατί από το Κυπριακό εξαρτάται η ζωή μας και η ζωή δεν σηκώνει αναβολή.

Εμείς θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να κρατήσουμε την ανάγκη επίτευξης λύσης στην κορυφή των πολιτικών προτεραιοτήτων της κοινωνίας και της πολιτικής ατζέντας. Είναι θέμα επιβίωσης της χώρας και του λαού μας. Αυτός είναι ο λόγος που πραγματοποιούμε αυτό το διήμερο Συνέδριο για να φωτίσουμε τις πιο κρίσιμες πτυχές του Κυπριακού σε μια χρονική στιγμή ορόσημο για το μέλλον μας.

Ως ΑΚΕΛ θα συνεχίσουμε επίσης να εργαζόμαστε και να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της τουρκοκυπριακής κοινότητας, αναπτύσσοντας την πολιτική της επαναπροσέγγισης, της συνεργασίας και της οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Το ΑΚΕΛ, ανεξαρτήτως αν βρίσκεται στην αντιπολίτευση, είναι έτοιμο να στηρίξει κάθε θετική κίνηση και κάθε πρωτοβουλία από τον Πρόεδρο και την κυβέρνησή του για δημιουργία δυναμικής λύσης. Το κάναμε ξανά αυτό στο παρελθόν, είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε και τώρα γιατί για ‘μας πάνω απ’ όλα είναι η Κύπρος και ο λαός μας, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, που μόνο με τη λύση και την επανένωση μπορούν να διασφαλίσουν το μέλλον τους.

Αυτό το πατριωτικό καθήκον το ΑΚΕΛ είναι έτοιμο να το σηκώσει ξανά! Με υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα.