Η ιστορική αναδρομή των Ευρωεκλογών – Από το 2004 μέχρι σήμερα
Ημέρα ευρωεκλογών σήμερα με τους πολίτες να καλούνται να επιλέξουν τους έξι εκπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την επόμενη πενταετία.
Η Κύπρος συμμετέχει για 5η φορά σε ευρωπαϊκές εκλογές με το πολιτικό και κομματικό σκηνικό να διαφέρει από το 2004, όταν για πρώτη φορά εξέλεξε τους δικούς της αντιπροσώπους.
Η Αρχή έγινε το 2004
Οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν στις 13 Ιουνίου 2004. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2004 καταγράφηκε το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής σε Ευρωεκλογές (72.50%) όπου και ψήφισαν 350.387 εγγεγραμμένοι πολίτες.
Γεγονός μπορεί να θεωρηθεί η 1η θέση που κατέλαβε ο Δημοκρατικός Συναγερμός, παρά τις εκτιμήσεις που ανέμεναν πανωλεθρία με το κόμμα να καταλήγει στην 2η ή ακόμη και στην 3η θέση. Το κόμμα του ΔΗΣΥ εξερχόμενο από τη μάχη του «ΝΑΙ» και του «ΟΧΙ» στο «Σχέδιο Ανάν», κατάφερε να κατακτήσει την πρωτιά των ευρωεκλογών, ενώ από την άλλη το ΑΚΕΛ παρατήρησε μείωση των ποσοστών του.
Συγκεκριμένα, την πρώτη θέση κατέλαβε ο Δημοκρατικός Συναγερμός με ποσοστό 28,23% εκλέγοντας δύο ευρωβουλευτές, ενώ το ΑΚΕΛ τη δεύτερη θέση με ποσοστό 27,89%, εκλέγοντας και αυτό δύο ευρωβουλευτές.
Το ΔΗΚΟ εξέλεξε έναν ευρωβουλευτή λαμβάνοντας τη 3η θέση με ποσοστό 17,09%, ενώ τέταρτο αναδείχθηκε το κόμμα του Γιαννάκη Μάτση «Για την Ευρώπη» με ποσοστό 10,80%.
Τις έξι έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέλαβαν:
ΔΗΣΥ:
• Ιωάννης Κασουλίδης
• Παναγιώτης Δημητρίου
ΑΚΕΛ:
• Αδάμος Αδάμου
• Κυριάκος Τριανταφυλλίδης
ΔΗΚΟ:
• Μάριος Ματσάκης
Από το κόμμα «Για την Ευρώπη» εκλέγηκε ο Γιαννάκης Μάτσης στερώντας την έδρα από την ΕΔΕΚ με μικρή διαφορά ψήφων η οποία έλαβε ποσοστό 10,79%.
Η πρωτόγνωρη αύξηση της αποχής του 2009
Οι δεύτερες Ευρωεκλογές πραγματοποιήθηκαν στις 6 Ιουνίου 2009.
Οι ευρωεκλογές κύλησαν χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις με τα ποσοστά των μεγάλων κομμάτων ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ να κυμαίνονται στα παραδοσιακά τους ποσοστά, ενώ του ΔΗΚΟ να παρατηρείται μείωση των ποσοστών του συγκριτικά με τις πρώτες εκλογές του 2004.
Από την άλλη, γεγονός ήταν η αύξηση της αποχής από το 27,5% του 2004 στο 40,6% το 2009.
Ο ΔΗΣΥ τερμάτισε πρώτος λαμβάνοντας 35,65%, ενώ το ΑΚΕΛ έλαβε 34,90%. Το ΔΗΚΟ από το 17,09% του 2004 έπεσε στο 12,28% ενώ η ΕΔΕΚ ως τέταρτο κόμμα έλαβε 9,85%.
Να σημειωθεί ότι στις Ευρωεκλογές συμμετείχε και το ΕΥΡΩ.ΚΟ λαμβάνοντας 4,12%.
Τις έξι έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέλαβαν
ΔΗΣΥ:
• Ιωάννης Κασουλίδης
• Ελένη Θεοχάρους
AKEΛ:
• Τάκης Χατζηγεωργίου
• Κυριάκος Τριανταφυλλίδης
ΔΗΚΟ:
• Αντιγόνη Παπαδοπούλου
ΕΔΕΚ:
• Κυριάκος Μαυρονικόλας
2014 - Η πτώση των παραδοσιακών κομμάτων και η άνοδος των νέων
Οι ευρωεκλογές του 2014 διεξήχθησαν στις 25 Μαΐου 2014. Ήταν η χρονιά που άλλαξε τις πολιτικές ισορροπίες με τα παραδοσιακά κόμματα να βλέπουν μείωση των ποσοστών τους, ενώ νέα κόμματα να καταγράφουν σημαντική άνοδο. Η αποχή έφθασε το 56%, ποσοστό ρεκόρ.
Το ΑΚΕΛ το οποίο εξήλθε από την λαβωμένη με την οικονομική κρίση διακυβέρνηση του, κατέγραψε απώλεια 8 ποσοστιαίων μονάδων καθώς από το 34,9% του 2009, πήρε μόλις 26,9%.
Επιπλέον, μεγάλη έκπληξη θεωρείται ο δεκαπλασιασμός στην δύναμη του ΕΛΑΜ, όπου από το 0,22% του 2009, σκαρφάλωσε στο 2,6% το 2014.
Από την άλλη, ο ΔΗΣΥ διατήρησε τα ποσοστά του σε συνεργασία με το ΕΥΡΩΚΟ του Δημήτρη Συλλούρη, στο 37,7%.
Να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά οι Τουρκοκύπριοι είχαν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι.
Τις έξι θέσεις στο Ευρωκοινοβούλιο κατέλαβαν:
ΔΗΣΥ
• Eλένη Θεοχάρους – Αποχώρησε από τον ΔΗΣΥ το 2015
• Χρήστος Στυλιανίδης - Διορίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων με αποτέλεσμα να τον διαδεχθεί ο Λευτέρης Χριστοφόρου
ΑΚΕΛ
• Tάκης Χατζηγεωργίου
• Νεοκλής Συλικιώτης
ΔΗΚΟ
• Kώστας Μαυρίδης
ΕΔΕΚ
• Δημήτρης Παπαδάδκης
Η μάχη για την τέταρτη θέση μεταξύ ΕΔΕΚ-ΕΛΑΜ
To 2019 ήταν η χρονιά όπου γινόταν λόγος για την άνοδο της ακροδεξιάς και του ευρωσκεπτικισμού στην Ευρώπη με το ΕΛΑΜ να έχει για πρώτη φορά πιθανότητες εκλογής Ευρωβουλευτή. Ωστόσο, η ΕΔΕΚ κατάφερε να καταγράψει αύξηση σε πραγματικό αριθμό ψήφων αλλά και ποσοστών, λαμβάνοντας ποσοστά 10,58%, με τα κόμματα να κάνουν αναφορές για «δημοκρατικά αντανακλαστικά» των κύπριων ψηφοφόρων. Οι εκλογές διεξήχθησαν στις 26 Μαΐου.
Ο ΔΗΣΥ σημείωσε πτώση στα ποσοστά του αλλά παρέμεινε στην πρώτη θέση λαμβάνοντας 29,02%, ενώ το ΑΚΕΛ έλαβε 27,49%. Το ΔΗΚΟ πήρε την 3η θέση με ποσοστό 13,80%.
Τις έξι θέσεις στο Ευρωκοινοβούλιο κατέλαβαν:
ΔΗΣΥ:
• Λουκάς Φουρλάς
• Λευτέρης Χριστοφόρου (έως Νοέμβριο 2022) – Διορίστηκε στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο – Τον αντικατέστησε η Ελένη Σταύρου
ΑΚΕΛ:
• Γιώργος Γεωργίου
• Νιαζί Κιζίλγιουρεκ
ΔΗΚΟ
• Κώστας Μαυρίδης
ΕΔΕΚ
• Δημήτρης Παπαδάκης – Αποχώρησε από το κόμμα
Το σήμερα
Σήμερα, όπως έδειξαν και οι δημοσκοπήσεις, καθοριστική είναι η μάχη της πρωτιάς μεταξύ ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, με τον πρώτο να εξέρχεται από μία περίοδο παρατεταμένης εσωστρέφειας μετά και την ήττα που υπέστη στις Προεδρικές Εκλογές. Το διακύβευμα για την ηγεσία του Δημοκρατικού Συναγερμού είναι να αποδείξει ότι παραμένει το πρώτο κόμμα στο πολιτικό σκηνικό, ενώ από την άλλη το ΑΚΕΛ σε συνεργασία με την Κοινωνική Συμμαχία – αφετηρία η στήριξη της υποψηφιότητας Ανδρέα Μαυρογιάννη – στοχεύει σε όσο το δυνατόν υψηλότερα ποσοστά και γιατί όχι την πρώτη θέση.
Από την άλλη, το Δημοκρατικό Κόμμα καλείται να διατηρήσει τα ποσοστά του και να παραμείνει στη 3η θέση με την οποία φλερτάρει και το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο, θέλοντας να περιορίσει όσο το δυνατόν περισσότερο το όποιο πολιτικό κόστος αποκομίζει από τη διακυβέρνηση Χριστοδουλίδη την οποία και στήριξε.
Είναι γεγονός ότι ο ενδιάμεσος χώρος, κόμματα τα οποία εξέλεξαν τον Νίκο Χριστοδουλίδη στη Προεδρία της Δημοκρατίας, επιζητούν και στοχεύουν σε ποσοστά που δεν θα τους θέσουν σε αμφισβήτηση τόσο σε επίπεδο ηγεσίας, όσο και σε επίπεδο κομματικής επιβίωσης, επιζητώντας ταυτόχρονα την 6η έδρα στην Ευρωβουλή.
Παράλληλα, στα αξιοσημείωτα των φετινών ευρωεκλογών είναι και το «φαινόμενο» όπως το αποκαλούν Φειδίας, με τον ανεξάρτητο και μεμονωμένο υποψήφιο να διεκδικεί με αξιώσεις τόσο την 5η θέση, αφήνοντας πίσω του παραδοσιακά κόμματα, όσο και την 6η έδρα στην Ευρωβουλή.
Τέλος, ποδαρικό στις εκλογές κάνει και το νέο κόμμα Volt Κύπρου, με προμετωπίδα του το Κυπριακό και το δικοινοτικό στοιχείο, κόμμα το οποίο αυτοχαρακτηρίζεται ως προοδευτικό και συμμετέχει στην πανευρωπαϊκή συμμαχία του Volt Europa.
Παναγιώτης Ευριπίδου