Ανησυχητικά ανεβαίνει ο αριθμός των ανήλικων κρατουμένων στις Φυλακές. Μέσα σε 9 μήνες υπερδιπλασιάστηκε αφού από τους 21 που κρατούνταν τον Ιανουάριο πλέον αυξήθηκε στους 46. 

Το  δεδομένο αυτό εκτός από την ανησυχία φέρνει και την ανάγκη να ανεγερθούν επιτέλους οι Φυλακές ανηλίκων. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες οι Φυλακές θα ολοκληρωθούν αρχές του 2026 με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις να αναφέρουν ότι αυτό θα γίνει κιόλας από την 1η Ιανουαρίου 2026.

Με ιδιωτική πρωτοβουλία

Η ανέγερση των Φυλακών θα γίνει με ιδιωτική πρωτοβουλία και συνεργασία με το κράτος στη Μεννόγεια της επαρχίας Λάρνακας.  Στον ίδιο χώρο θα ανεγερθούν και αστυνομικά κρατητήρια ειδικά για ανήλικους.

Ο χώρος κράτησης των ανήλικων παραβατών δεν θα θυμίζει Φυλακές, καθώς δεν θα υπάρχουν κελιά αλλά δωμάτια. Ο χώρος κράτησης θα πληροί τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ηλικίας των ανήλικων παραβατών, με σκοπό την αναμόρφωση, θεραπεία και κοινωνική επανένταξή τους. Ψυχίατροι, ψυχολόγοι και εργοθεραπευτές θα παρακολουθούν τους ανήλικους κρατούμενους και θα τους στηρίζουν, τόσο κατά την εισδοχή όσο και κατά τη διάρκεια της κράτησής τους. Εντός της δομής θα λειτουργούν και προγράμματα απεξάρτησης από τα ναρκωτικά.

Oι ανήλικοι παραβάτες θα ακολουθούν καθημερινό πρόγραμμα. Θα μπορούν να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές, αθλητικές, καλλιτεχνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Θα μπορούν να έχουν συχνές επαφές με την οικογένειά τους, τους φίλους τους και την ευρύτερη κοινότητα. Θα έχουν δικαίωμα εκπαίδευσης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ψυχολογικής στήριξης κ.ά.

Στο χώρο αυτό θα κρατούνται πρόσωπα ηλικίας 16 έως 21 ετών, τα οποία είτε καταδικάζονται από το Δικαστήριο σε ποινή κράτησης ή είναι προφυλακιστέα για αδίκημα που διέπραξαν ή ενδεχομένως να διέπραξαν πριν το 18ο έτος της ηλικίας τους. 

Έσχατο μέτρο

Με βάση το νόμο όμως, καθίσταται  ως έσχατο μέτρο η κράτηση των παιδιών. Ο νόμος είναι  ιδιαίτερα πρωτοποριακός για τα Κυπριακά δεδομένα αφού, μεταξύ άλλων:  

Eγκαθιδρύει δομές και διαδικασίες αποδικαστικοποίησης, οι οποίες μέχρι σήμερα ήταν  άγνωστες στο Κυπριακό νομικό σύστημα.

Τέτοιες διαδικασίες και προσεγγίσεις ισχύουν εδώ και χρόνια σε άλλα νομικά συστήματα Κρατών-μελών της Ε.Ε., αλλά και άλλων χωρών, και ιδιαίτερα στην Ιρλανδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο, των οποίων τα συστήματα ποινικής δικαιοσύνης για παιδιά αποτέλεσαν τη βάση για την ετοιμασία του νομοσχεδίου αυτού. Το νομοσχέδιο  αφορά: Στην πρόληψη και αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας, μέσα από την εγκαθίδρυση ειδικών δομών και θεσμών σε όλα τα στάδια των διαδικασιών, σε σχέση, τόσο με παιδιά που ενεργούν χωρίς καταλογισμό, όσο και σε σχέση με παιδιά που είναι ποινικά υπεύθυνα, στη βάση των βασικών αρχών που καθορίζονται στις Διεθνείς Πράξεις.

Τα ειδικά δικαστήρια ανηλίκων, έχουν  εξουσίες και αρμοδιότητες πολύ διαφορετικές από αυτές των άλλων δικαστηρίων, στη βάση και πάλι της αρχής ότι, η κράτηση παιδιών αποτελεί το έσχατο μέτρο. Επιβάλλονται εναλλακτικές ποινές ή μέτρα διαχείρισης των παιδιών που έρχονται σε σύγκρουση με το Νόμο. (Για  παράδειγμα, μέσω προγραμμάτων αποδικαστικοποίησης, κηδεμονίας, συμβουλευτικής, κοινοτικής επιτήρησης κ.ά). 

Βασική αρχή είναι ότι τα παιδιά που είναι ποινικά υπεύθυνα δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται από το σύστημα δικαιοσύνης των ενηλίκων, ανεξάρτητα από το αδίκημα το οποίο διέπραξαν και όλες οι διαδικασίες πρέπει να είναι φιλικές προς τα παιδιά. 

Παράλληλα, με το νομοσχέδιο εισάγονται μέτρα πρόληψης με οριζόντιο τρόπο, καθώς, επίσης, υποστηρικτικές δομές σε κάθε στάδιο της διαδικασίας.

>>>>Διαβάστε επίσης:Δικαστήρια Ανηλίκων: Ένα χρόνο μετά ψάχνουν ακόμα χρήματα<<<<

Το Δικαστήριο  Παιδιών, απαρτίζεται από δικαστές που  εξειδικεύονται και εκπαιδεύεται σε θέματα νεανικής παραβατικότητας.  Το Δικαστήριο  μπορεί να αναβάλει την ενώπιόν του διαδικασία και να παραπέμψει το παιδί σε Οικογενειακό Συμβούλιο Ευημερίας Παιδιού. Επιπλέον, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, το Δικαστήριο δύναται με διάταγμά του να διατάξει τη σύγκληση Συμβουλίου Παιδιού, το οποίο θα καταβάλει προσπάθεια για να υιοθετήσει σχέδιο δράσης για το παιδί, το οποίο θα ανταποκρίνεται στις προσωπικές ανάγκες και περιστάσεις του.

Οι εναλλακτικές ποινές

Παραδείγματα εναλλακτικών ποινών που προβλέπονται, είναι:

(α)   Επίπληξη του παιδιού,

(β)  Επιβολή προστίμου ή/και επιβολή καταβολής των εξόδων ή/και αποζημίωσης στο θύμα από το παιδί,

(γ) Διάταγμα που υποχρεώνει τον γονέα ή κηδεμόνα να καταβάλει αποζημίωση στο θύμα,

(δ)  Διάταγμα γονικής επιτήρησης,

ε) Διάταγμα επιβολής κοινοτικής επιτήρησης,

(στ) Διάταγμα κράτησης σε χώρο κράτησης παιδιών,

(ζ)  Αναστολή ποινής κράτησης,

(η)  Διάταγμα παρακολούθησης με ηλεκτρονικό βραχιολάκι.

Η Αστυνομία θέλει αύξηση ποινής για ναρκωτικά

Σε μια άλλη εξέλιξη, η Αστυνομία ζητεί όπως η ποινή για εισαγωγή ναρκωτικών στα κρατητήρια ανηλίκων να αυξηθεί από ένα σε τρία χρόνια.

Γιώργος Μιχαηλίδης