Από το βέτο του Κουτσιούκ για τους Αδέσμευτους, στη λύση με ένταξη στο ΝΑΤΟ
Το 1961 όταν η Κύπρος εντάχθηκε στο Κίνημα Αδεσμεύτων, οι Τουρκοκύπριοι διαφώνησαν έντονα. Το 2004 όταν μπήκαμε στις ράγες της δύσης, οι Τουρκοκύπριοι, βγήκαν στους δρόμους, ζητώντας κι αυτοί την Ευρωπαική ταυτότητα. Μας χωρίζει ένα μεγάλο αγκάθι: Το αίσθημα ασφαλείας. Που μπορεί να προσφέρει και στους δύο μόνο η λύση με ένταξη στο ΝΑΤΟ
Όταν ο Μακάριος είχε αποφασίσει, ήδη από το 1961, να ενταχθεί η Κύπρος στο κίνημα Αδεσμεύτων, οι Τουρκοκύπριοι, ο τ.κ. αντίπροεδρος Φαζίλ Κουτσιούκ, είχε διαφωνήσει έντονα και μάλιστα είχε απειλήσει με υποβολή βέτο, στο υπουργικό Συμβούλιο.
Θεωρώ αυτή την ιστορική στιγμή καθοριστική για το μέλλον του τόπου μας. Είναι μία στιγμή που συνέβαλε να διαρραγεί η ούτως ή άλλως ασταθής κατάσταση που επικρατούσε στον τόπο, και ενέταξε τη χώρα σε ένα περιβάλλον συγκρουσιακό, σε μία χώρα ανερμάτιστη και χωρίς πυξίδα πορείας.
Επρόκειτο για την απόφαση που καθόρισε την εξωτερική πολιτική της Κύπρου για τα επόμενα χρόνια μέχρι την δεκαετία του 90 ή και πολύ αργότερα.
Κατά την κρίσιμη περίοδο η εθνικόφρων παράταξη, ήταν ανίκανη να εκφράσει ουσιαστικό λόγο, αλλά συνέχισε να καλλιεργεί την αυταπάτη της αυτοδιάθεσης-ένωσης.
Υπήρξε δε η ένταξη στους Αδεσμεύτους κρίσιμη καθώς διατάραξε και τις ευρύτερες ισορροπίες που υπήρχαν με την Τουρκοκυπριακή κοινότητα, καθώς το ΑΚΕΛ υπήρξε πρωτεργάτης της πορείας προς τους Αδεσμεύτους, κλείνοντας το δρόμο επικοινωνίας με την Τκ κοινότητα και με αυτό τον τρόπο.
Τότε το κίνημα Αδεσμεύτων, είχε ταυτιστεί με την έννοια της Αυτοδιάθεσης, και γι΄ αυτό, υπήρξε η αντίδραση των Τουρκοκυπρίων.
Αυτό το τραγικό λάθος, είναι που σήμερα διορθώνουμε με 60 χρόνια καθυστέρηση, βάζοντας τη χώρα μας στην τροχιά του δυτικού κράτους που έπρεπε από την πρώτη στιγμή να πατά. Σήμερα διορθώνουμε αυτό το τραγικό λάθος, οφείλοντας να απευθύνουμε πρόσκληση και προς του Τ.κ για κοινή πορεία μέσα στο δυτικό σύστημα ασφαλείας.
Η αδιανόητη επιλογή
Μέχρι σήμερα, η επιλογή ένταξης στο Κίνημα των Αδεσμεύτων, δεν έχει μελετηθεί επαρκώς ούτε βέβαια και έχει δικαιολογηθεί ανάλογα.
Με τα δεδομένα δε που έχουμε υπόψη μας, θεωρώ ότι επρόκειτο για κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αδιανόητο, στηριγμένο σε ευσεβείς πόθους και έλλειψη σοβαρής ανάλυσης.
Μίας ψευδαίσθησης πως με ρυθμίσεις εσωτερικού χαρακτήρα, (13 σημεία και άλλα), θα επιλύονταν ζητήματα βαθιά υπαρξιακά, και πως οι ισχυροί αριθμητικά Αδέσμευτοι, θα επηρέαζαν τη διεθνή σκηνή υπέρ μας, και σε βάρος πανίσχυρων κρατών.
Παραγνωρίστηκαν βασικές παράμετροι: Με τρεις εγγυήτριες χώρες (Ελλάδα-Τουρκία- Ηνωμένο Βασίλειο), μέλη του ΝΑΤΟ η Κύπρος τι έψαχνε και τι μπορούσε να κάνει στο κίνημα Αδεσμεύτων; Ένα κίνημα χωρίς ταυτότητα και με τόσο χαλαρές σχέσεις που μπορούσε να χωρέσει την Κούβα και την Ινδία, την Γκάνα, το Λάος ,τη Σαουδική Αραβία και τη Γιουγκοσλαβία.
Σημειώνω πως τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία ευνοούσαν την ένταξη της Κύπρου, στο ΝΑΤΟ, αλλά στα πρώτα χρόνια υπήρχε επιφύλαξη από την Αγγλία.
Επρόκειτο για μία πορεία που ευνοούσε τις στρατηγικές της της ΕΣΣΔ. Γι αυτό και ο Μακάριος είχε καθόλη την διάρκεια της διακυβέρνησης του την πλήρη στήριξη του ΑΚΕΛ.
Η ανατροπή του 2004
Η καταστροφή του 1974 δεν ανέτρεψε τα δεδομένα. Χάσαμε τη μεγάλη εικόνα, κάτω από το βάρος συνθημάτων για τον ρόλο του ΝΑΤΟ και της Δύσης.
Έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να αποκατασταθεί η λογική σε αυτό τον τόπο, καθώς φαίνεται πως δεν πρέπει να είμαστε και πολύ περήφανοι για τα πολιτικά αντανακλαστικά μας.
Σήμερα η θέση μας φαίνεται (αλλά δεν είναι) αδιαμφισβήτητα στη δύση. Το παιχνίδι όμως παίζεται καθημερινά και κανείς δεν μπορεί να επαναπαύεται. Εάν υπάρχει κάτι που μπορεί να ενώσει ελληνοκύπριου και τουρκοκύπριους, είναι αυτή η ταύτιση. Το όραμα μιας σύγχρονης κοινωνίας, ανεπτυγμένης και ευημερούσας.
Αυτό θα έλεγε κάποιος μπορούμε να το πετύχουμε και σήμερα. Σωστό. Αλλά ποτέ δεν θα μπορέσουμε να είμαστε ασφαλείς εάν δεν υπάρξει και ένταξη μας στο δυτικό σύστημα ασφαλείας. Και όταν «ένταξη μας», εννοώ ελληνοκυπρίους και τουρκοκυπρίους.
Θυμηθείτε πως σε όλες τις μετρήσεις αυτό που και οι δύο κοινότητες επισημαίνουν είναι την επιθυμία τους για ασφάλεια. Ο καθένας την βλέπει με τον δικό του τρόπο. Και οι δύο όμως ξέρουν πως αυτή η ασφάλεια μόνο μέσα στο δυτικό πλαίσιο, με εγγυήσεις από το ΝΑΤΟ, μπορεί να είναι αποτελεσματική.
