Μετά από όλα αυτά θα προκαλούσε ιδιαίτερη εντύπωση αν τα Η.Ε. τηρήσουν εκ νέου ίσες αποστάσεις, αν και αυτή είναι η πάγια τακτική, αλλά όχι πάντα. Διότι ναι μεν τα Η.Ε. ακολουθούν την τακτική των ίσων αποστάσεων για να διατηρήσουν την προοπτική ανοικτή αλλά από την άλλη –σε τέτοιες περιπτώσεις όπου σημειώνεται εκτροπή από τις πρόνοιες των Ψηφισμάτων του Σ.Α. είτε από την μια είτε από την άλλη πλευρά (στην προκειμένη από την τ/κ πλευρά)- ο ΟΗΕ οφείλει να το καταγράψει για να σταλεί το μήνυμα στην πλευρά εκείνη που εκφεύγει. Διότι αλλιώς είναι ωσάν ο ίδιος ο ΟΗΕ να συμβάλει στη διολίσθηση από τις δικές του θέσεις και ψηφίσματα.
Δυο ήταν τα γεγονότα επί της διαδικασίας 'που τρέχει' στο κυπριακό των τελευταίων ημερών. Πρώτον, η έκθεση του του Γενικού Γραμματέα για την Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο η οποία καλύπτει την περίοδο από τις 13 Δεκεμβρίου έως τις 24 Ιουνίου. Πρόκειται για την Έκθεση, η οποία είναι γνωστή και ως ‘η Έκθεση για την UNFICYP’. Δεύτερον, η τοποθέτηση του νέου Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας, του Ρώσου Πρέσβη Βασίλι Νεμπένζια.
Αναφορικά με το πρώτο, την έκθεση δηλαδή της UNFICYP, δεν υπάρχουν και πολλά να ειπωθούν αφού σε αυτή καταγράφονται κατά κύριο λόγο γεγονότα. Για παράδειγμα τα Η.Ε. αναφέρουν στην εν λόγω έκθεσή τους, μεταξύ άλλων, ότι «το 2024, η αποστολή παρατήρησε 303 στρατιωτικές παραβιάσεις, 158 από την Εθνική Φρουρά και 145 από τις Τουρκικές Δυνάμεις. Από το σύνολο των παραβάσεων, οι 108 κρίθηκαν σοβαρές αμφισβητώντας την εξουσία της αποστολής στη νεκρή ζώνη και τις γραμμές κατάπαυσης του πυρός». Επί τούτου να σημειωθεί ότι η τοποθέτηση πχ μιας κάμερας εντός της Νεκρής Ζώνης θεωρείται ‘παραβίαση’ όπως ‘παραβίαση’ θεωρείται και η μετακίνηση των φυλακίων εντός της Νεκρής Ζώνης.
Ως προς το δεύτερο, τη δήλωση του Ρώσου Πρέσβη, ο οποίος προέβη στην συγκεκριμένη τοποθέτηση (1/7) ως Πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας (ανέλαβε από 1/7) εγείρονται κάποια πολιτικά ερωτήματα.
Ο Πρόεδρος του Σ.Α. Βασίλι Νεμπένζια, δήλωσε μεταξύ άλλων απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ: «Η Προσωπική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Κολομβίας κ. Ολγκίν, ταξίδευε στο νησί, μιλούσε με τις δύο πλευρές, μόνο για να διαπιστώσει ότι τα μέρη απέχουν πολύ από τη συμβιβαστική λύση που ίσως βρεθεί… Επιπλέον, βλέπουμε τη σκλήρυνση των θέσεων ορισμένων σχεδίων των δύο πλευρών… Δεν περιμένω τίποτα το ιδιαίτερο από αυτή την ενημέρωση».
Να σημειώσουμε ότι η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ ΟΗΕ, Μαρία Ολγκίν Κουεγιάρ, θα προχωρήσει σε ενημέρωση του Αντόνιο Γκουτέρες στις 10 Ιουλίου.
Το πολιτικό ερώτημα που προκύπτει όμως είναι άλλο: Γιατί ο Ρώσος Πρέσβης, Πρόεδρος του Σ.Α., απάντησε κατά αυτό τον τρόπο όταν μάλιστα η επίσημη ενημέρωση δεν έχει γίνει από την κα Ολγκίν; Και επιπλέον γιατί βιάστηκε να ‘στοχοποιήσει’ και τις δυο πλευρές για τη μη πρόοδο στις συνομιλίες;
Το πιθανότερο είναι ότι ο Βασίλι Νεμπένζια είχε μια πρώτη ενημέρωση για το τι η κα Ολγκίν θα πει και στον Γενικό Γραμματέα αφού κλείνοντας την τοποθέτηση του είπε πως «Δεν περιμένω τίποτα το ιδιαίτερο από αυτή την ενημέρωση».
Τα ερωτήματα καταγράφονται και δεν θα επιχειρηθεί να απαντηθούν, διότι θα πρόκειται για εικασίες. Θα απαντηθούν όμως σύντομα μέσω και της έκθεσης του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, μετά και την ενημέρωση της κα Ολγκίν.
Αν δηλαδή η κα Ολγκίν επιρρίπτει ευθύνη και στις δυο πλευρές (άρα σωστά τα έθεσε και ο Ρώσος Πρέσβης) ή αν η κα Ολγκίν επιρρίψει την ευθύνη ή τις περισσότερες ευθύνες στη μια από τις δυο πλευρές (και άρα η τοποθέτηση του Βασίλι Νεμπένζια έγινε είτε επί σκοπού είτε λόγω ελλιπούς ενημέρωσης).
Θα προκαλούσε όμως εντύπωση αν η κα Ολγκίν και μετέπειτα ο ΓΓ του ΟΗΕ διατηρούσαν ίσες αποστάσεις, μπροστά στα όσα ακούσαμε τους τελευταίους έξι μήνες από Τουρκικής πλευράς. Διότι τα όσα έθεσε στο τραπέζι η Τουρκική πλευρά και ο Ερσίν Τατάρ είναι άνω ποταμών και εκφεύγουν των ψηφισμάτων του Σ.Α. του ΟΗΕ, περί λύση δυο κρατών.
Και αυτά δεν είναι εικασίες ή εκτιμήσεις. Διότι τις θέσεις της Τουρκικής πλευράς και τις προϋποθέσεις που θέτει, τις ανακοίνωσε η ίδια δημόσια. Τόσο από πλευράς Άγκυρας όσο και από τον ίδιο τον Τουρκοκύπριο ηγέτη και διαπραγματευτή Ερσίν Τατάρ. Όχι μόνο μια φορά αλλά κατ’ επανάληψη. Δημόσια και επίσημα.
Ακόμη και οι προϋποθέσεις που θέτει η Τουρκική πλευρά για να σκεφτεί αν θα προσέλθει στο διάλογο (προσέξετε! Λέει ‘αν συμφωνηθούν αυτές οι προϋποθέσεις θα το σκεφτώ ούτε καν ‘ναι θα έρθω’), είναι εκτός τόπου και χρόνου. Και αυτές είναι τα λεγόμενα ‘3A’ ή τα λεγόμενα ‘3Ds’. Πρόκειται για ‘Απευθείας Πτήσεις’, ‘Απευθείας Εμπόριο’ και ‘Απευθείας Σχέσεις’ (εξού και 3A ή 3Ds στα αγγλικά ‘Direct’).
Και η κάθε μια προϋπόθεση κρύβει και προϋπόθεση Κυριαρχίας ή ουσιώδη συστατικά Κυριαρχίας. Διότι ακόμη και να συζητήσεις τις ‘Απευθείας Πτήσεις’ εγείρεται το μείζον για το ποιος θα ελέγχει το FIR. Απευθείας Πτήσεις κάτω από το FIR της Κυπριακής Δημοκρατίας ή ξεχωριστό FIR; Και εννοείται πως η Τουρκική πλευρά εννοεί και θέλει ξεχωριστό FIR. Ή όταν λες ‘Απευθείας Σχέσεις’, σε διπλωματικό δηλαδή επίπεδο, αυτό ειδικά αποτελεί μια από τις βασικότατες διαφορές μεταξύ Ομοσπονδίας και Συνομοσπονδίας (οι άλλες δυο είναι οι ‘Απευθείας Αμυντικές Σχέσεις’ και το δικαίωμα Απόσχισης).
Με λίγα λόγια, η Άγκυρα και η Τ/κ πλευρά, επιμένουν το βιολί τους για ‘Λύση δυο κρατών’.
Μετά από όλα αυτά θα προκαλούσε ιδιαίτερη εντύπωση αν τα Η.Ε. τηρήσουν εκ νέου ίσες αποστάσεις, αν και αυτή είναι η πάγια τακτική, αλλά όχι πάντα. Διότι ναι μεν τα Η.Ε. ακολουθούν την τακτική των ίσων αποστάσεων για να διατηρήσουν την προοπτική ανοικτή αλλά από την άλλη –σε τέτοιες περιπτώσεις όπου σημειώνεται εκτροπή από τις πρόνοιες των Ψηφισμάτων του Σ.Α. είτε από την μια είτε από την άλλη πλευρά (στην προκειμένη από την τ/κ πλευρά)- ο ΟΗΕ οφείλει να το καταγράψει για να σταλεί το μήνυμα στην πλευρά εκείνη που εκφεύγει. Διότι αλλιώς είναι ωσάν ο ίδιος ο ΟΗΕ να συμβάλει στη διολίσθηση από τις δικές του θέσεις και ψηφίσματα.
Σε λίγες μέρες θα γνωρίζουμε. Θα έχει ενδιαφέρον…
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ / Twitter: @tsangarisp
