Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου δρ Χριστόδουλος Πατσαλίδης, ερωτηθείς σχετικά με την προσπάθεια φορολόγησης των τραπεζών, ανάφερε πως «όταν υπάρχει ένα πλαίσιο που δεν είναι σταθερό και υπάρχουν απρόβλεπτες φορολογίες, μπορεί να υπάρξει κάποια αποθάρρυνση ξένων επενδύσεων στην Κύπρο. Η υπερβολική κερδοφορία τους είναι συγκυριακή». Ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης σαφέστατος αναφέρει πως «το Υπουργείο του έχει τοποθετηθεί κάθετα ότι διαφωνεί με την επιβολή της φορολογίας». Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ακούει και δεν μιλά…

Δεύτερο εξάμηνο 2011. Η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών επιδεινώνεται, οι προβλέψεις αυξάνονται λόγω του δυσμενούς μακροοικονομικού περιβάλλοντος στην Κύπρο και την Ελλάδα και της απομείωσης της αξίας των Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου.

Οι τράπεζες καταγράφουν ζημιές και ασκούνται ισχυρές πιέσεις στη ρευστότητα και την κεφαλαιακή βάση τους.

Το ενεργητικό των τραπεζών αυξάνεται επίσης σταδιακά και ξεπερνά τις εισροές καταθέσεων, με τον λόγο δανείων προς καταθέσεις να ακολουθεί ανοδική πορεία (από τον Μάρτιο του 2011).

Η πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και των τραπεζών υποβαθμίζεται στη συνέχεια διαδοχικά από τους διεθνείς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Η Κύπρος οδηγείται σε αποκλεισμό από τις διεθνείς αγορές για αναχρηματοδότηση.

Τα αποθέματα ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα διαβρώνονται σταδιακά και όπου δεν υπάρχει δυνατότητα άντλησης ρευστότητας μέσω των πράξεων αναχρηματοδότησης της Ευρωσυστήματος, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου παραχωρεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα ELA για να καλυφθούν οι ανάγκες των τραπεζών.

Φθινόπωρο 2011. Εν μέσω της κρίσης που επηρέαζε τη ζώνη του ευρώ, η Λαϊκή Τράπεζα αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας. Παρατηρούνται μεγάλες αναλήψεις καταθέσεων από τα καταστήματά της, κυρίως στην Ελλάδα. Το ενέχυρο, που είχε την ευχέρεια να χρησιμοποιήσει για να εξασφαλίσει ρευστότητα από το ευρωσύστημα, παρουσιάζει σημαντική πτώση στην αξία του.

Τέλος Σεπτεμβρίου 2011. Η Λαϊκή Τράπεζα υποχρεώνεται να καταφύγει, για πρώτη φορά, στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου για παροχή ELA.

Ελλάδα. Περίοδος προ των εκλογών του Μαΐου και Ιουνίου 2012. Καταγράφεται σημαντική απώλεια καταθέσεων από όλες τις τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης και της Λαϊκής Τράπεζας. Η παροχή ELA προς τη Λαϊκή Τράπεζα αυξάνεται συνεχώς. Τα καλυμμένα ομόλογα της Τράπεζας υποβαθμίζονται, και εκ νέου η πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Αρχές Ιουλίου 2012. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λαϊκή Τράπεζα δεν ανακεφαλαιοποιείται από ιδιώτες επενδυτές, αλλά με μη εμπορεύσιμα κρατικά χρεόγραφα ύψους €1,8 δις, αναστέλλει τη συμμετοχή της Τράπεζας στις πιστοδοτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος. Η Λαϊκή Τράπεζα καλείται να αποπληρώσει πλήρως την οφειλή προς το Ευρωσύστημα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται και πάλι το ποσό του ELA.

Νέες εξωτερικές και εσωτερικές ανισορροπίες παρουσιάζονται, όπως είναι τα διαχρονικά ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Η ανταγωνιστικότητα έχει απώλειες, τα ελλείμματα αυξάνονται και το δημόσιο χρέος διογκώνεται.

Οι υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζονται. Η Κυβέρνηση αδυνατεί να έχει πρόσβαση στις διεθνείς αγορές για αναχρηματοδότηση.

Μάιος 2012. Οι κυπριακές Αρχές υποβάλλουν επίσημα αίτημα για χρηματοδοτική στήριξη, υπό τη μορφή δανείου, προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).

Ιούνιος 2012. Οι Αρχές υποβάλλουν παρόμοιο αίτημα και προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Οκτώβριος 2012. Οι κυπριακές τράπεζες καταγράφουν απώλειες ύψους 4.6 δις ευρώ λόγω της απομείωσης των Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου.

Η Κύπρος περνά σε καθεστώς πτώχευσης. Το κράτος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, και μια εκ των δυο μεγάλων συστημικών τραπεζών, η Λαϊκή Τράπεζα, λειτουργεί χωρίς κρατική στήριξη.

Παραμονές προεδρικών εκλογών 2013. Η Κύπρος περνά σε περίοδο ολιγωρίας και ασύγγνωστης αμέλειας, αδράνειας, και ατολμίας, ερασιτεχνισμών, και πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Δικαιολογημένα, αδικαιολόγητα ή και εσκεμμένα δεν υποβάλλεται έγκαιρα αίτημα στους διεθνείς δανειστές, για συμμετοχή στο πρόγραμμα βοήθειας. Την ίδια ώρα όλες οι χώρες της ευρωζώνης που αντιμετώπιζαν προβλήματα αιτούνται βοήθειας όταν τα spreads των Συμβάσεων Ανταλλαγής Κινδύνου Αθέτησης (CDS credit default swaps) πενταετούς διάρκειας φτάνουν γύρω στα 600. Η κυπριακή κυβέρνηση περιμένει… Το θαύμα! Δεν ζητά βοήθεια μέχρι που τα spreads ξεπερνούν τα 1500.

Και τώρα πάλι το ΑΚΕΛ

Ioύλιος 2022. Ξεκινά ο ανοδικός κύκλος των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού. Το κόστος χρήματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις αυξάνεται και ως εκ τούτου τα καθαρά έσοδα από τόκους των τραπεζών.

Ορισμένες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρούν σε φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των τραπεζών, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση την Ισπανίας. 

Η ισπανική κυβέρνηση επιβάλλει έκτακτη εισφορά στους τραπεζικούς ομίλους για το 2023 και το 2024, και στις Νοεμβρίου 2024 προχώρησε στην επέκτασή της για ακόμη τρία έτη.

Με το νέο αυτό πλαίσιο, η ισπανική κυβέρνηση θεσπίζει κλιμακωτό συντελεστή φορολόγησης των ετήσιων καθαρών εσόδων από τόκους και προμήθειες που αφορά  τα μικρότερα τραπεζικά ιδρύματα (από 1%) και φθάνει (μέχρι και το 7%) για τις μεγαλύτερες τράπεζες.

Μάιος 2024. Το ΑΚΕΛ καταθέτει πρόταση νόμου με την οποία προτείνει την επιβολή έκτακτου τέλους στα απροσδόκητα τέλη των τραπεζών που προέκυψαν από την αύξηση των επιτοκίων. Ισχυρίζεται πως τα απροσδόκητα έσοδα των τραπεζών εξαιτίας της αύξησης των επιτοκίων απογειώθηκαν και ξεπέρασαν το €1 δις το 2023 και εισηγείται την εισαγωγή έκτακτου φόρου με ισχύ το 2024 και το 2025 με αποτέλεσμα να δημιουργούνται έκτακτα κρατικά έσοδα €50 εκατ. ετησίως. 

Μάλιστα, εισηγείται επίσης την προικοδότηση της δημιουργίας ειδικού ταμείου αλληλεγγύης για την οικονομική στήριξη των δανειοληπτών και τη συνδρομή στη στεγαστική πολιτική του κράτους.

Οι τράπεζες δηλώνουν πως καταβάλλουν ειδικό φόρο 0,15% επί των καταθέσεών τους, φόρος που καταβλήθηκε από την αρχή της κρίσης και χωρίς κερδοφορία, αλλά εν μέσω ζημιών. Μέσω του ειδικού φόρου έχουν καταβληθεί προς το κράτος τα τελευταία 10 χρόνια πέραν των 500 εκατ. ευρώ και επιβάλλεται πάνω στην καταθετική βάση του τραπεζικού τομέα και όχι επί των οικονομικών τους αποτελεσμάτων.

Το 2023 δόθηκαν μέσω του ειδικού φόρου στο κράτος 69 εκατ. ευρώ, το 2022 δόθηκαν 66 εκατ., το 2021 δόθηκαν 54 εκατ., το 2020 δόθηκαν 56 εκατ., το 2019 δόθηκαν 60 εκατ., το 2018 δόθηκαν 47 εκατ. και το 2017 δόθηκαν 40 εκατ. 

Ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης σαφέστατος αναφέρει πως το Υπουργείο του έχει τοποθετηθεί κάθετα ότι διαφωνεί. Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου δρ Χριστόδουλος Πατσαλίδης, ερωτηθείς σχετικά με την προσπάθεια φορολόγησης των τραπεζών, ανάφερε επίσης ότι «όταν υπάρχει ένα πλαίσιο που δεν είναι σταθερό και υπάρχουν απρόβλεπτες φορολογίες, μπορεί να υπάρξει κάποια αποθάρρυνση ξένων επενδύσεων στην Κύπρο. Η υπερβολική κερδοφορία τους είναι συγκυριακή». 

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ακούει και δεν μιλά. Πώς να μιλήσει όταν κόμματα που βρίσκονται στη συγκυβέρνηση σκέφτονται να ψηφίσουν την πρόταση νόμου; Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα!