Μήπως οι εξελίξεις σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεση συνδέονται με την προσπάθεια της Αθήνας και της Άγκυρας να διατηρήσουν «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, εν μέσω ελληνοτουρκικού διαλόγου και της νέας πρωτοβουλίας του ΟΗΕ για το Κυπριακό;
Ο κυπριακός λαός βρίσκεται σε πλήρη άγνοια, συσκότιση και παραπληροφόρηση σχετικά με το μεγαλεπήβολο έργο του Great Sea Interconnector. Διαβάζει ειδήσεις, ρεπορτάζ, ανακοινώσεις, στην Κύπρο και στην Ελλάδα για την πορεία του έργου και προσπαθεί, ανεπιτυχώς, να βγάλει άκρη μέσα από έναν φαύλο κύκλο θεμάτων, εξειδικευμένων και γενικών.
Στο τέλος εκείνο που τον ενδιαφέρει είναι πώς ένα έργο εκατομμυρίων, σχεδόν 2 δις ευρώ, θα βοηθήσει την τσέπη του και θα «ανασάνει» τη ζωή του.
Σε αυτόν τον φαύλο κύκλο αξεπέραστης ελαφρότητας - ακόμη δεν αντιλήφθηκα πώς και πόσο επηρεάζονται οι προσωπικές ατζέντες - παρεμβάλλονται ταυτόχρονα και άλλα εξίσου κρίσιμα θέματα όπως το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό, το οποίο εξελίσσεται σε «φαταούλλα» των δημόσιων ταμείων, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, και πολλά άλλα ζητήματα, περίπλοκα και λιγότερο κατανοητά, που έχουν παρεισφρήσει στο τεράστιο κεφάλαιο «Ενέργεια».
Υπό κανονικές συνθήκες, και εάν διαχρονικά λειτουργούσαν οι θεσμοί και οι κυβερνήσεις ήταν υπεύθυνες και σοβαρές, όλα αυτά τα θέματα θα είχαν πάρει τον δρόμο τους και δεν θα φτάναμε στο 2025 και να τρέμουμε κυριολεκτικά στην ιδέα ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να τα «παίξουν» οι μονάδες της ΑΗΚ και να μείνουμε χωρίς ηλεκτρισμό.
Βέβαια, γυρίζουμε πίσω και ανακαλούμε τον εφιάλτη του 2011 μετά την έκρηξη στο Μαρί και όσα ζήσαμε και περάσαμε ως Κύπρος, ως οικονομία, επιχειρήσεις και καταναλωτές. Κανένας να μην περάσει ξανά τα ίδια…κανένας να μην ζήσει τον ανθρώπινο πόνο, την απώλεια ανθρώπων.
Λοιπόν, εμπεδώσαμε ότι η Κύπρος λόγω απομόνωσης από το ενεργειακό δυναμικό της Ε.Ε. και την εσωτερικής της αγοράς θα πρέπει να προχωρήσει σε ηλεκτρική διασύνδεση με άλλες χώρες γειτονικές, ευρωπαϊκές και μη. Έτσι, χωρίς να αντιληφθούμε πώς και με ποιους τρόπους μας προέκυψε ο Great Sea Interconnector, ένα έργο που ξεκίνησε ως ιδιωτική πρωτοβουλία, καταλήξαμε ότι το ηλεκτρικό δίκτυο της Κύπρου, και εν συνεχεία του Ισραήλ, θα αποκτήσουν μια «πράσινη», αξιόπιστη και αμφίδρομη υποβρύχια διασύνδεση με την Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη. Με αυτό τον τρόπο θα αξιοποιηθεί η ενέργεια που παράγεται από ΑΠΕ και στις τρεις χώρες, οδηγώντας σε δραστική μείωση των εκπομπών CO2, μία νέα εναλλακτική πηγή ενεργειακής τροφοδοσίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μάλιστα, το υπό κατασκευή τμήμα του έργου μεταξύ Κύπρου – Ελλάδας (Κρήτη) έχει λάβει χρηματοδότηση €657 εκ. από τον μηχανισμό «Connecting Europe Facility».
Και τώρα αρχίζουν τα δύσκολα
Στην Κύπρο την πολύπαθη και την παρασυρόμενη συχνά από Σειρήνες, η λέξη οικονομικό κόστος παραπέμπει σε οικονομική κατάρρευση, μνημόνιο, έχοντας πάντοτε στο πίσω μέρος του μυαλού μας τα όσα διαδραματίστηκαν μετά το 2013. Επί της ουσίας από εκεί και πέρα αρχίζουν τα δύσκολα, τα αμφιλεγόμενα, η διγλωσσία, οι υποσχέσεις κρατών και κυβερνήσεων και οι υπαναχωρήσεις.
Έτσι, όταν κάποιος διαβάζει τη δήλωση του Υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού από τον Απρίλιο του 2024 ότι «το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης έχει υψηλό κόστος επένδυσης επηρεάζει ολιστικά τη στρατηγική ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας και έχει κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις», αναδιπλώνεται και εκφράζει ανησυχίες. Όμως, κυρίως, σκέφτεται πώς ό,τι και να γίνει το έργο επιβάλλεται να διασφαλιστεί οικονομικά από όλες τις απόψεις. Ανάφερε χαρακτηριστικά ο Υπουργός: «Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητη η λεπτομερής εξέταση όλων των πτυχών του στη βάση ανεξάρτητων μελετών και η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων για τη λήψη των βέλτιστων αποφάσεων προς όφελος του κύπριου καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας. Διαρκείς, αυθαίρετες δηλώσεις δεν συνεισφέρουν προς αυτή την κατεύθυνση».
Κανένας δεν αμφέβαλλε ότι το έργο θα δεχόταν το μένος της Τουρκίας και θα έμπαινε στο στόχαστρό της από τη στιγμή της εξαγγελίας του. Άρα υπεισέρχονται γεωπολιτικές απειλές και διλήμματα χωρίς καν να συμφωνηθούν οι οικονομικές πτυχές και οι τεχνικές προεκτάσεις του έργου.
Από εκεί και πέρα γνωρίζουμε πως πρόκειται για ένα τεχνικά πολύπλοκο έργο, και ένα έργο που έχει υψηλό κόστος κεφαλαιουχικής επένδυσης και κόστος λειτουργίας και συντήρησης.
Πρώτο, ποιο είναι το μεγαλύτερο ρίσκο το οποίο αναλαμβάνει η Κυπριακή Δημοκρατία δεδομένων των τουρκικών απειλών και ποια ασφαλιστική εταιρεία θα μπορούσε να καλύψει αυτό το ρίσκο;
Δεύτερο, πόσο βιώσιμο είναι το έργο στη βάση δυο σεναρίων, αισιόδοξου και απαισιόδοξου;
Τρίτο, πόσο ρεαλιστική είναι η μείωση στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο;
Tέταρτο, εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον και με ποιους τρόπους;
Πέμπτο, ποιες είναι οι υποχρεώσεις της Κύπρου (κόστος κεφαλαιουχικής δαπάνης και συντήρησης);
Έκτο, ποια είναι η διάρκεια της υποχρέωσης απόσβεσης της κεφαλαιουχικής επένδυσης;
Έβδομο, πότε οι φορολογούμενοι πολίτες θα αρχίσουν να καταβάλλουν … το οβολό τους για το έργο;
Όγδοο, ποια είναι η διάρκεια της υποχρέωσης απόσβεσης της κεφαλαιουχικής επένδυσης;
Μια κρίσιμη και καθοριστική ερώτηση που καλούνται να απαντήσουν οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου: Μήπως οι εξελίξεις σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεση συνδέονται με την προσπάθεια Αθήνας και Άγκυρας να διατηρήσουν «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, εν μέσω ελληνοτουρκικού διαλόγου και της νέας πρωτοβουλίας του ΟΗΕ για το Κυπριακό, με συνάντηση στη Γενεύη στις 17-18 Μαρτίου 2025;
**Τα όσα γράφονται στα ενυπόγραφα Άρθρα Άποψης εκφράζουν μόνο τον Συγγραφέα τους και δεν αποτελούν θέσεις της OffsiteNews
