Το ενδιαφέρον όμως στην περίπτωση της Κύπρου επικεντρώνεται σε δυο σημεία: Η τεράστια σημασία του Στρατηγικού Διαλόγου που έχει για την Κύπρο σε επίπεδο Οικονομίας και οι προεκτάσεις αυτού του πλέον ξεκάθαρου Δυτικού Προσανατολισμού της Κύπρου σε σχέση με τη Μόσχα… 

Την Δευτέρα 17 Ιουνίου εξαγγέλθηκε η απόφαση των ΗΠΑ να εντάξει την Κύπρο, στις χώρες εκείνες με τις οποίες βρίσκεται σε Στρατηγικό Διάλογο. Πρόκειται για ένα θεσμικό εργαλείο των ΗΠΑ, το οποίο ουσιαστικά στέλνει σινιάλο σε όλο τον κόσμο ότι μεταξύ ΗΠΑ και των χωρών αυτών με τον οποίο διατηρεί ‘Στρατηγικό Διάλογο’ υπάρχει ‘εμπιστοσύνη’ και ‘στρατηγική σχέση’.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Και τι σημαίνει αυτό για τις γεωστρατηγικές σχέσεις της Κύπρου μεταξύ Ανατολής και Δύσης; Θα το δούμε πιο κάτω αφού πρώτα πούμε κάποια τυπικά πράματα για τον Στρατηγικό Διάλογο.

Μέσω του Στρατηγικού Διαλόγου αναμένεται να επιτευχθούν μεταξύ άλλων:

>>> Σύσφιξη πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δεσμών μεταξύ των δύο λαών.

>>> Ενίσχυση της συνεργασίας Κύπρου - ΗΠΑ σε σημαντικούς τομείς, όπως η ασφάλεια και η ενέργεια.

>>> Αναδεικνύεται και εδραιώνεται ο σταθεροποιητικός ρόλος της Κύπρου στην περιοχή.

>>> Διανοίγονται νέες προοπτικές για αμερικανικές επενδύσεις στην Κύπρο.

>>> Ενισχύεται το εμπόριο με τις ΗΠΑ, με στόχο την προώθηση κυπριακών προϊόντων στην αμερικανική αγορά.

>>> Δημιουργία ευκαιριών για νέους και νέες με ποικιλόμορφους τρόπους (πχ μέσα από τα πανεπιστήμια και την ανταλλαγή φοιτητών, και παροχή τεχνογνωσίας μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων)

>>> Αναπτύσσονται σημαντικές δυνατότητες συνεργασίας στον τομέα της έρευνας και τεχνολογίας.

Επίσης είναι και το Visa Waiver Program, μέσω του οποίου δηλαδή οι Κύπριοι πολίτες θα μπορούν να επισκεφθούν τις ΗΠΑ χωρίς να χρειάζονται VISA για περίοδο 90 ημερών. 

Επί τούτου να σημειώσουμε πως η κατάληξη για την υπογραφή μιας τέτοιας Συμφωνίας δεν ήταν προϊόν μιας ημέρας, αλλά μιας συνεχούς προσπάθειας και προσέγγισης μεταξύ Κύπρου και ΗΠΑ. Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι, για παράδειγμα υπάρχουν πέντε σημαντικότατα προγράμματα που τρέχουν μεταξύ των δυο χωρών, μεταξύ των οποίων υπήρχε/υπάρχει και πρόνοια για κατασκευή στρατιωτικών έργων και εγκαταστάσεων στην Κύπρο. 

Μεταξύ των πολλών δράσεων είναι και τα πιο κάτω πέντε προγράμματα 

1/ CyCLOP

2/ Ελικοδρόμιο πλησίον της Ναυτικής Βάσης Μαρί

3/ Πρόγραμμα Διμερούς Αμυντικής Συνεργασίας για το 2024 

4/ Συμφωνία ΕΦ με Εθνοφρουρά New Jersey 

5/ Εξοπλισμοί ΕΦ περιλαμβάνουν πλέον και Αμυντικό υλικό από ΗΠΑ

Το ενδιαφέρον όμως στην περίπτωση της Κύπρου επικεντρώνεται σε δυο σημεία: Η τεράστια σημασία του Στρατηγικού Διαλόγου που έχει για την Κύπρο σε επίπεδο Οικονομίας (ναι, Οικονομίας) και οι προεκτάσεις αυτού του πλέον ξεκάθαρου Δυτικού Προσανατολισμού της Κύπρου.

Στην πρώτη παράγραφο σημειώθηκε κάτι: «Πρόκειται για ένα θεσμικό εργαλείο των ΗΠΑ, το οποίο ουσιαστικά στέλνει σινιάλο σε όλο τον κόσμο ότι μεταξύ ΗΠΑ και των χωρών αυτών με τον οποίο διατηρεί ‘Στρατηγικό Διάλογο’ υπάρχει ‘εμπιστοσύνη’ και ‘στρατηγική σχέση’». Ναι. Αυτό είναι κάτι το απίστευτα σημαντικό, να λένε δηλαδή οι ΗΠΑ ότι πλέον με την Κύπρο έχουμε Στρατηγικό Διάλογο, δηλαδή χαίρουν της εμπιστοσύνης μας σε όλους τους τομείς. Και αυτό χωρίς ‘πολιτικά και διπλωματικά περιτυλίγματα’ σημαίνει κάτι. Μια λέξη: Επενδύσεις. Οι ΗΠΑ μας ανοίγουν το δρόμο, ‘το φωνάζουν’ σε όλο τον κόσμο ότι ‘εμείς εμπιστευόμαστε την Κύπρο’ και απ’ εκεί και πέρα εξαρτάται από εμάς τους ιδίους κατά πόσο θα το αξιοποιήσουμε ή όχι. Και αν θέλετε, το μεγαλύτερο στοίχημα πλέον της Κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη είναι αυτό. Η αξιοποίηση στο έπακρο αυτού του Στρατηγικού Διαλόγου με τις ΗΠΑ.

Πάμε στο δεύτερο. Στις 28 Φεβρουαρίου 20222, η Στήλη είχε τότε θέση υπό τον τίτλο «Ο νους μας στη Δύση, η τσέπη μας στην Ανατολή… μέχρι πότε;», όπου μεταξύ άλλων σημειώνονταν τα εξής: 

«Ο παγκόσμιος χάρτης μοιράζεται εκ νέου και αυτή τη φορά τα κράτη θα πρέπει να ταχθούν εκ νέου σε ποιο στρατόπεδο ανήκουν. Η Κύπρος έχει πρόβλημα. Και το πρόβλημα της Κύπρου είναι το εξής: Ότι ο νους της βρίσκεται στη Δύση και η τσέπη της στην Ανατολή. Έμαθε η Κύπρος, κυρίως μετά το 1989 να συντηρείται σε μεγάλο βαθμό από τα ρωσικά ρούβλια. Στην αρχή με το ξέπλυμα ρωσικών κεφαλαίων και μετέπειτα με το υπό κάλυψη ξέπλυμα. Αν και αυτή πρακτική μας έβαλε σε αρκετούς μπελάδες (με τον μεγαλύτερο να ήταν το κούρεμα το 2013), λίγο – πολύ η Κύπρος κατάφερνε να επιβιώνει στους κατά τα άλλα πολύ επικίνδυνους ακροβατισμούς της. Τώρα όμως, που το παγκόσμιο οδηγείται σε μια γεωπολιτική κρίση, η Κύπρος πρέπει να έχει ξεκάθαρο προσανατολισμό, που δεν είναι άλλος από την Δύση και το ΝΑΤΟ και κυρίως να απεξαρτηθεί από τα ρωσικά κεφάλαια. Διότι αλλιώς χίλια κακά έπονται…»

Στο σήμερα. Ο πλέον μακροχρόνιος πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας σε συνδυασμό με τις αυστηρότατες κυρώσεις (κυρίως) για Ρωσικά κεφάλαια, ουσιαστικά ‘έλυσαν’ έναν μεγάλο πολιτικό ‘πονοκέφαλο’ για την Κύπρο, που δεν ήταν άλλος από τα Ρωσικά κεφάλαια. Οικονομικά, κάθε άλλο από πονοκέφαλος ήταν, αφού ουσιαστικά τα Ρωσικά κεφάλαια αποτελούσαν έναν σημαντικό, ίσως τον σημαντικότερο αιμοδότη, της Κυπριακής Οικονομίας. Ωστόσο αυτή η οικονομική εξάρτηση από την Μόσχα, αποτελούσε πάντοτε ένα ‘σοβαρότατο εμπόδιο’ στην εξέλιξη των σχέσεων Λευκωσίας – Ουάσιγκτον. 

Τα 2,5 χρόνια πολέμου όμως ‘έλυσαν’ αυτό το ‘πολιτικό εμπόδιο’ αφού η Λευκωσία τάχθηκε ανεπιφύλακτα υπέρ των κυρώσεων που εφάρμοσε η Δύση (ΕΕ και ΗΠΑ) και εκ των πραγμάτων τα ρωσικά κεφάλαια διακόπηκαν, οι σχέσεις Λευκωσίας – Μόσχας ψυχράθηκαν, οι ρωσικές δραστηριότητες μειώθηκαν κατά πολύ, και είναι πολύ αμφίβολο έως και απίθανο πλέον έστω και μικρό μέρος όλων αυτών να αποκατασταθεί. Επενδύσεις ακόμη γίνονται ή προσπαθούν να γίνουν αλλά πλέον μόνο μετά από 100 ελέγχους. Ίσως δούμε όμως αύξηση επενδύσεων από Ουκρανούς.  

Ιδιαίτερα μετά και την Συμφωνία του Στρατηγικού Διαλόγου, η οποία διπλωματικά μπορεί να θεωρηθεί και ως η ‘ταφόπλακα’ για ‘πολύ στενές σχέσεις’ με τη Μόσχα, πέραν δηλαδή των τυπικών… 

Συμπερασματικά, η υπογραφή του Στρατηγικού Διαλόγου με τις ΗΠΑ, στις 17 Ιουνίου 2024, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η απαρχή μιας νέας πορείας της Κυπριακής Δημοκρατίας παρά τω πλευρώ της Ουάσιγκτον… 

Στο χέρι μας είναι να το αξιοποιήσουμε…

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ / Twitter: @tsangarisp