Για τον απλό κόσμο που δεν τον ενδιαφέρει ούτε η κατάσταση των δημοσίων οικονομικών ούτε οι εκθέσεις αναβάθμισης της οικονομίας, η αισχροκέρδεια και η έλλειψη ελέγχων από την πολιτεία είναι μια ανέκαθεν μεγάλη πληγή που μεγαλώνει μέρα με τη μέρα.
Oι αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας είναι μια καλή έξωθεν μαρτυρία για την οικονομία της Κύπρου και τα δημόσια οικονομικά. Είναι το «διαβατήριο» της χώρας στις ξένες αγορές, όταν και εφόσον αποφασίσει να αιτηθεί δανεισμό, αλλά και μια θετική εικόνα για όσους σκοπεύουν να επενδύσουν στο νησί.
Οι αναβαθμίσεις της Κύπρου είναι βασισμένες σε λογιστικές πράξεις, σε αριθμούς και σε προσθαφαιρέσεις. Ως εκεί. Μάλιστα, υπάρχει πάντοτε η υπενθύμιση ότι θα πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, ήτοι να παραχωρούνται με μεγάλη φειδώ αυξήσεις, να εξετάζονται με εξαιρετικά μεγάλη προσοχή αναπτυξιακά έργα, να εφαρμόζονται μέτρα λιτότητας και γενικά το κράτος να μην είναι σπάταλο και … γενναιόδωρο!
Όμως, ένα κράτος δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στους αριθμούς. Θα πρέπει να μεριμνά για τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, όχι των πλουσίων που, ούτως ή άλλως ευημερούν, αλλά της μεσαίας τάξης και κάτω. Για τις βασικές τους ανάγκες, για την υγεία και την παιδεία τους. Όταν λέμε βασικές ανάγκες το μυαλό μας πάει κυρίως στις καθημερινές π.χ. νερό, ρεύμα και υπεραγορά.
Σήμερα, όμως, τα supermarket είναι γενικώς συνδεδεμένα με την ακρίβεια, παρά τα συνεχή πακέτα προσφορών που διαφημίζουν, την προώθηση των προσωπικών brands και την καθιέρωση των κουπονιών.
Πολλά νοικοκυριά, από μονήρεις μέχρι μεγαλύτερες οικογένειες, παλεύουν κυριολεκτικά για να τα βγάλουν πέρα με τις βασικές καθημερινές τους ανάγκες, ακόμη κι’ αν κάθε μήνα κάμνουν περικοπές αγαθών και υπηρεσιών που άλλοτε τους φαίνονταν αναγκαίες.
Η αναβολή αγοράς αγαθών, που άλλοτε ήταν στις προτεραιότητές τους, για να καλύψουν τα πολύ απαραίτητα, δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο στην αγορά. Ως αποτέλεσμα, οι μικρές επιχειρήσεις, κυρίως ένδυσης και υπόδησης, να μην μπορούν να τα βγάλουν πέρα και να κλείνουν πλέον μαζικά, βλέποντας την πελατεία τους να συρρικνώνεται, λόγω της στροφής του κόσμου στα πολύ - πολύ ουσιώδη. Τα απολύτως αναγκαία
Βέβαια, για τη χαμηλά εισοδηματική τάξη, η μεσαία οδεύει προς … εξαφάνιση, τα απολύτως αναγκαία δεν είναι οι αγορές ρούχων και παπουτσιών συχνά – πυκνά, ούτε η αγορά ηλεκτρικών ειδών ή επίπλων, αλλά η κάλυψη των πολύ - πολύ απαραίτητων.
Η όλη κατάσταση, εκτός από τις επιπτώσεις στα νοικοκυριά, δημιουργεί μια σειρά από επίσης οδυνηρές παρενέργειες στους μικροεπαγγελματίες, μικροκαταστηματάρχες που, ούτως ή άλλως, προσπαθούν με νύχια και με δόντια να κρατήσουν τα καταστήματά τους εν ζωή, λόγω των επίσης υψηλών ενοικίων που είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν κάθε μήνα. Κι’ η αλυσίδα μεγαλώνει, και αυξάνεται και «σκοτώνει» την οικονομία, την επιχειρηματικότητα και ό,τι άλλο δεν είναι ημικρατικός οργανισμός και δημόσια υπηρεσία.
Μπορεί η κυβέρνηση να ισχυρίζεται ότι κερδίζει στον πόλεμο ενάντια στην ακρίβεια, όμως οι καταναλωτές δεν αισθάνονται ποσώς κερδισμένοι. Για τον απλό κόσμο που δεν τον ενδιαφέρει ούτε η κατάσταση των δημοσίων οικονομικών ούτε οι εκθέσεις αναβάθμισης της οικονομίας, η αισχροκέρδεια και η έλλειψη ελέγχων από την πολιτεία είναι μια ανέκαθεν μεγάλη και ανοικτή πληγή που μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Ακόμη και αν υποθέσουμε πως καταγράφεται επιβράδυνση της αύξησης των τιμών, τα νοικοκυριά συνεχίζουν να «γονατίζουν» από το βάρος της ακρίβειας, με τα ποσοστά όσων «με το ζόρι τα βγάζουν πέρα» να παραμένουν σε σταθερά και αμετάβλητα υψηλά επίπεδα.
Τραγικές στιγμές
Ακόμη τραγικότερη είναι η κατάσταση των οικογενειών με παιδιά σε ηλικία νηπιαγωγείου, δημοτικού σχολείου, γυμνασίου ή λυκείου, ακόμη και πανεπιστημίου που, πολλές φορές, δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδα, όχι μόνο των φροντιστηρίων, των διδάκτρων ή των εξόδων για σπουδές αλλά και άλλων εκπαιδευτικών αναγκών.
Προσωπικά, θεωρώ πως η αντιμετώπιση της ακρίβειας είναι και θα παραμείνει δύσκολη υπόθεση, ή καλύτερα άλυτος γρίφος, από τη στιγμή που το μέγεθος της αγοράς είναι μικρό, δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός, και η αγορά συγκεντρώνεται σε ορισμένες μεγάλες ή καλύτερα πολυεθνικές εταιρείες και σε έναν μεγάλο αριθμό μικρών καταστημάτων. Ο πόλεμος είναι πλέον άνισος και δυστυχώς κερδίζει αυτός που κατέχει το χρήμα!
Κοντολογίς, ο πόλεμος της ακρίβειας είναι και θα παραμείνει πολύ μεγάλος και δεν θα τελειώσει σύντομα, ενόσω συνεχίζονται επίσης, ανάμεσα σε άλλα, οι περιφερειακές συρράξεις, που γίνονται συνήθως αιτία ανατιμήσεων λόγω ελλείψεων στο διεθνές εμπόριο ή στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων. Και βεβαίως πλουτίζουν ακόμη περισσότερο όσους κατέχουν τον πλούτο!
