Χωρίς να ξέρουν το τελικό κόστος του έργου και χωρίς να έχουν ξεκαθαρίσει σοβαρές παράμετροι, θέλουν να πληρώσει ο κοσμάκης εκατομμύρια σε ένα βαρέλι χωρίς πάτο. 

Γιώργος Αγαπίου 

Αυτήν τη φορά, η γνωστή αδυναμία του Προέδρου της Δημοκρατίας να λαμβάνει γρήγορες και τολμηρές αποφάσεις είναι ένα καλό νέο. Αν και βρισκόμαστε στο «και δέκα», ο κ. Χριστοδουλίδης δεν βιάζεται να εγκρίνει ή να απορρίψει την προικοδότηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας (και Ισραήλ) με δημόσιο χρήμα.  Προσπαθεί να ζυγίσει τα δεδομένα, ξέροντας ότι δεν μπορεί να έχει και την πίτα σωστή και τους εμπλεκόμενους χορτάτους. 

Βέβαια, το θεμελιώδες ερώτημα δεν είναι πώς θα εξυπηρετηθούν καλύτερα τα εκ διαμέτρου αντίθετα επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά πώς θα εξυπηρετηθούν καλύτερα τα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Και πολύ σωστά, ο Πρόεδρος τονίζει ότι η απόφαση της κυβέρνησης για το καλώδιο «θα στηριχθεί σε πραγματικά δεδομένα και δεν θα έχει καμιά, εποικοδομητική ή άλλη, ασάφεια». Είναι ασφαλώς η μισή αλήθεια ότι «δεν υπάρχει καμία διαφορετική θέση για το θέμα εντός της κυβέρνησης», αλλά αυτά είναι λεπτομέρειες. 

Ουδείς αμφισβητεί την γεωστρατηγική σημασία ενός τέτοιου έργου. Ακόμα και οι πιο φανατικοί επικριτές του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης, παραδέχονται ότι είναι σημαντικός ο τερματισμός της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου. Από τη θεωρία μέχρι την πράξη όμως, μας χωρίζουν μερικά δισεκατομμύρια και ένα θολό τοπίο. Υπάρχουν πολλές ασάφειες, όπως θα έλεγε και ο Πρόεδρος, για ένα τόσο μεγαλεπήβολο έργο.  

Όταν έχεις κατακαεί στο Βασιλικό και αλλού, είναι λογικό να περνάς τέτοιο έργο από το κόσκινο. Με ξεκάθαρους όρους, ξεκάθαρες δεσμεύσεις και πεντακάθαρο, πολύ συγκεκριμένο, όφελος για τους καταναλωτές όταν (και εφόσον) θα έχει ολοκληρωθεί η διασύνδεση. Και ενώπιον της κυβέρνησης αυτήν τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα ερωτήματα, παρά απαντήσεις. Δεν ξέρουν καν το τελικό κόστος του έργου, το οποίο ξεκίνησε με προϋπολογισμό 1,2 δις, σήμερα μας λένε ότι θα χρειαστούν €1,9 δις, αλλά εκτιμάται ότι μέχρι να ολοκληρωθεί, ενδέχεται να ξεπεράσει και τα €3 δις. Μα όταν δεν γνωρίζεις το κόστος, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια, πώς μπορείς να αποτιμάς το όφελος για τον καταναλωτή; Με βάση ποια δεδομένα υποστηρίζει ένα σοβαρό κόμμα, όπως ο Δημοκρατικός Συναγερμός, ότι «η σύνδεση της Κύπρου με το ευρωπαϊκό δίκτυο θα επιφέρει σημαντική μείωση στις τιμές ηλεκτρισμού προς όφελος του καταναλωτή»; Χωρίς μάλιστα να υπάρχει έγκυρη μελέτη αξιολόγησης του έργου και χωρίς κατάληξη σε πολύ κρίσιμους όρους μιας τέτοιας συμφωνίας (όπως η ανάκτηση δαπανών σε περίπτωση μη υλοποίησης, τα απρόβλεπτα βάθη της πόντισης του καλωδίου και άλλα), γιατί να πληρώσουν οι φορολογούμενοι σε ένα βαρέλι χωρίς πάτο; 

Υπάρχει ακόμα ένα ερώτημα, εξίσου σημαντικό. Γιατί οι Βρυξέλλες, οι οποίες επιδότησαν το έργο με €657 εκατομμύρια, δεν προσφέρουν διασφαλίσεις έναντι του λεγόμενου  «γεωπολιτικού κινδύνου»; Ότι το έργο «στηρίζεται πολιτικά και οικονομικά από την ΕΕ», όπως αναφέρει η ανακοίνωση του ΔΗΣΥ, δεν μας λέει και πολλά. Ούτε η γαλλική Nexans (η οποία ανέλαβε την πόντιση του καλωδίου), ούτε η γερμανική Siemens (η οποία θα κατασκευάσει τις υποδομές σε Κρήτη και Κοφίνου), θα προστατεύσουν την κυπριακή επένδυση από μια πιθανή παρέμβαση της Τουρκίας. Με τόσα πολλά συμφέροντα εμπλεκόμενα, εμείς οι αδαείς θα αναμέναμε μία στοιχειώδη ασπίδα ασφαλείας. Και όχι να αφήνουν όλοι την ουρά τους απέξω. Αν, λοιπόν, οι Βρυξέλλες και άλλοι παίκτες, επιθυμούν διακαώς να ολοκληρωθεί το έργο, ας αναλάβουν τις ευθύνες τους εμπράκτως. Ή μήπως θα έχουμε την ίδια αντιμετώπιση, όπως είχαμε με το Ουκρανικό; 

Το δημόσιο συμφέρον δεν διασφαλίζεται με γκρίζες αποφάσεις και τζόγο. Σωστά λέει το ΑΚΕΛ ότι, «η χώρα κινδυνεύει να κάνει ένα μεγάλο άλμα του οποίου τις συνέπειες δεν μπορούμε να γνωρίζουμε». Με αυτά τα δεδομένα, η απάντηση δεν μπορεί να είναι διαφορετική: ούτε ένα ευρώ από δημόσιο χρήμα σε ένα έργο με τόσες πολλές ασάφειες. 

Υστερόγραφο 1: Δεν είναι η πρώτη φορά που μας βάζουν το πιστόλι στον κρόταφο για να λάβουμε κρίσιμες αποφάσεις. Εκ του προχείρου, να θυμίσω τη «διάσωση» της Λαϊκής Τράπεζας, τη «στήριξη» του Συνεργατισμού, το κούρεμα καταθέσεων. Εκ των υστέρων, αποδείχθηκε ότι τα πράγματα μπορούσαν να είναι διαφορετικά, αλλά το… πουλίν επέτασεν. Δεν είναι σοφό να κάνουμε το ίδιο λάθος ξανά και ξανά. Μιλούμε για λεφτά των φορολογουμένων, είτε απευθείας από τους (πανάκριβους) λογαριασμούς ρεύματος, είτε εμμέσως από το Ταμείο Ρύπων. Είτε έτσι είτε αλλιώς, ο κοσμάκης θα πληρώσει, όπως πληρώνει σήμερα τη δεκαετή διακυβέρνηση Αναστασιάδη.    

Υστερόγραφο 2: Μόνο στην Κύπρο (άντε και στην Ελλάδα) κάνουν εγκαίνια έργων που δεν έχουν υλοποιηθεί και απλώς εξαγγέλλονται. Όπως τότε που πανηγύριζαν για το «Euro-Asia Interconnector», τον οποίο μετονομάστηκε στον γνωστό μας «Great Sea Interconnector» ή απλά «το καλώδιο».  

Υποσημείωση: Ακούτε χωρκανοί. Εφαρμόστηκε το νέο σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων και σχεδόν όλοι είναι εξαίρετοι. Αξιολογήθηκαν 9.658 υπάλληλοι με μέσο όρο βαθμολογίας 8.847 (από το άριστα «10»). Ούτε στη Σουηδία δεν υπάρχει αυτό το κράτος – μοντέλο! Σοβαρευτείτε επιτέλους όσοι διαχειρίζεστε δημόσιο χρήμα. Λίγη τσίπα.  

Υποσημείωση (2): «Τολμηρή μεταρρύθμιση» είναι η προσπάθεια ποδηγέτησης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Είναι θέμα προτεραιοτήτων. Έχουν χρόνο να ασχολούνται με τον ενοχλητικό Οδυσσέα, αλλά δεν έχουν χρόνο να εξετάσουν τα χάλια που επικρατούν στους αστυνομικούς σταθμούς.    

Το άσχετο: Εδώ Λυκαβηττός.

*Τα όσα γράφονται στα ενυπόγραφα Άρθρα - Άποψης εκφράζουν μόνο τον Συγγραφέα τους και δεν αποτελούν θέσεις της OffsiteNews