Κατά την Πενταμερή η Άγκυρα –αν αποδεχτεί καν να πραγματοποιηθεί- θα πρέπει να τοποθετηθεί για το θέμα των Εγγυήσεων και του Τουρκικού Στρατού. Αποδέχεται την κατάργηση των Εγγυήσεων ή όχι; Αποδέχεται την απόσυρση του κατοχικού στρατού ή όχι; Αν ναι, καλώς. Αν όχι, λύση γιοκ.
Το αποτέλεσμα της Τριμερούς Συνάντησης μεταξύ των δυο ηγετών και του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ αποτελεί ουσιαστικά ένα μεγάλο τεστ για την ίδια την Άγκυρα. Και είναι όντως αξιοσημείωτο, το πώς ο Αντόνιο Γκουτέρες, έλαβε τέτοιες αποφάσεις αφού σε πρακτικό επίπεδο ‘χώνει’ την Τουρκία στα ‘βαθιά του Κυπριακού προβλήματος’.
Πρόκειται για την θέση του Γενικού Γραμματέα ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα θα συγκαλέσει Πενταμερή Διάσκεψη για το Κυπριακό. Και όταν η Διάσκεψη είναι Πενταμερής τότε μόνο ένα πράγμα συνεπάγεται: Ότι θα τεθεί το θέμα Ασφάλειας και Εγγυήσεων στο τραπέζι.
Την ίδια ώρα η Ελληνοκυπριακή πλευρά θεωρεί ότι η Πενταμερής θα πρέπει να συγκληθεί πριν το τέλος του 2024 ενώ ο Τουρκοκύπριος ηγέτης δηλώνει ότι απορρίπτει την πρόταση Χριστοδουλίδη για ‘Διάσκεψη με Τρία Τραπέζια’. Η πρόταση του Νίκου Χριστοδουλίδη δεν είναι κάτι το νέο, πρόκειται για μια διαδικασία, η οποία εφαρμόστηκε ξανά, σε προηγούμενες πενταμερείς διασκέψεις. Τα ‘τρία τραπέζια’ αφορούν το ένα την πτυχή των Εγγυήσεων (στο οποίο θα παρακαθίσουν οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις), το άλλο την πτυχή της Συμμαχίας (στο οποίο θα παρακαθίσουν οι Ελλάδα και Τουρκία και αφορά την παρουσία στρατού στο νησί) και το άλλο τις εσωτερικές πτυχές, στο οποίο θα παρακάθονται οι δυο πλευρές, Ελληνοκυπριακή και Τουρκοκυπριακή.
Η πρόταση Χριστοδουλίδη αν και επικρίνεται ότι δεν θα έπρεπε να ειπωθεί δημοσίως διότι θα ‘κακοφανιστεί ο Τατάρ και θα την απορρίψει’ επί της ουσίας είναι ορθή. Διότι αναβαθμίζει την Πενταμερή σε ουσιαστική Πενταμερή. Σε Διάσκεψη, στην οποία θα υπάρξουν τοποθετήσεις και όχι σε μια Διάσκεψη που θα αναλωθεί στα τυπικά.
Όπως και να έχει όμως, η ουσία είναι άλλη. Ότι ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας ‘είδε’ και ‘αντιλαμβάνεται’ ότι το σημαντικότερο κλειδί του κυπριακού είναι ο τομέας της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων, και τόλμησε να μιλήσει για απευθείας Πενταμερή και να μην την αφήσει για το ‘τέλος’. Διότι από την άλλη, θα μπορούσε κάλλιστα να πει πως οι δυο ηγέτες θα πρέπει πρώτα να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις για την Διακυβέρνηση και για τις άλλες εκκρεμότητες (μικρές ή μεγάλες δεν παίζει ρόλο) που αφορούν την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού και το θέμα των Εγγυήσεων και Ασφάλειας να μείνει για το τέλος, αν οι δυο ηγέτες προχωρήσουν στα υπόλοιπα.
Εντούτοις ο Αντώνιο Γκουτέρες αντιλαμβανόμενος ότι το κλειδί ουσιαστικά βρίσκεται στην Άγκυρα μίλησε για Πενταμερή Διάσκεψη.
Και προκύπτει ένα μεγάλο ερώτημα. Θα αποδεχτεί η Άγκυρα την πραγματοποίηση Πενταμερούς Διάσκεψης;
Διότι η Άγκυρα δεν είναι ανόητη. Γνωρίζει ότι με την αποδοχή της Πενταμερούς θα πρέπει να τοποθετηθεί εκ νέου τόσο για το θέμα των Εγγυήσεων όσο και για το θέμα του κατοχικού στρατού.
Και η τοποθέτηση της Άγκυρας θα κρίνει και κατά πόσο θα υπάρξουν κατακλυσμιαίες εξελίξεις στο κυπριακό ή όχι.
Επειδή αυτονόητα αν αποδεχτεί την κατάργηση των Εγγυήσεων και την απόσυρση του κατοχικού στρατού, τότε οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες και το κυπριακό αυτομάτως μπαίνει σε τροχιά επίλυσης. Πάντως την τελευταία φορά που κλήθηκε να τοποθετηθεί (στο Κραν Μονταντά), τουλάχιστον δημοσίως ο τότε Τούρκος ΥΠΕΞ μας είπε κατάμουτρα για ‘όνειρα θερινή νυκτός’.
Και επί του θέματος Ασφάλειας και Εγγυήσεων θα υιοθετήσω την θέση του συνάδελφου Ανδρέα Παράσχου, ότι τον ρόλο αυτό θα μπορούσαν κάλλιστα να τον έχουν οι ίδιες οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, με την Κύπρο να παραχωρεί ναυτική βάση στις ΗΠΑ και την Ουάσιγκτον να αναλαμβάνει την Εγγύηση και την Ασφάλεια της Ενωμένης Κύπρου. Άλλωστε υπάρχει κανείς που αμφισβητεί ότι μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να διασφαλίσουν κάτι τέτοιο;
Υγ. Την πιο πάνω θέση την συζητήσαμε στις τελευταίες εκπομπές των Snipers που προβάλλεται κάθε Πέμπτη από τις Ιστοσελίδες της DigitalTree OffsiteNews και Brief, στο κανάλι της OffsiteNews στο youtube καθώς και στην πλατφόρμα DigitalTv. Πιο κάτω η εκπομπή της 24ης Οκτωβρίου.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ / Χ: @tsangarisp
