Πότε οι εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων θα καταφέρουν να κερδίσουν το μεγάλο στοίχημα του μηδενισμού αυτών ΜΕΔ, ποιο το κόστος για τον μέσο Κύπριο και γιατί ακόμη υπάρχουν «φορτωμένα» δάνεια στα δικά τους χαρτοφυλάκια;
Οι τράπεζες χρηματοδοτούν πελάτες τους, αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα και πιστωτικό κίνδυνο, ήτοι τον κίνδυνο ο δανειολήπτης να μην αποπληρώνει το δάνειό του. Στις περιπτώσεις που το δάνειο δεν αποπληρώνεται και η τράπεζα θεωρεί ότι ο δανειολήπτης δεν μπορεί να το αποπληρώσει, ή ο δανειολήπτης καθυστερεί τις πληρωμές τουλάχιστον 90 ημέρες, το δάνειο περνά στην κατηγορία τού Μη Εξυπηρετούμενου Δανείου.
Ως αποτέλεσμα οι τράπεζες καταγράφουν στους ισολογισμούς τους μειωμένα κέρδη και ζημιές που επιβαρύνουν την ευρωστία τους, δεν μπορούν να χορηγήσουν δάνεια σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Κάθε τράπεζα είναι υποχρεωμένη να προετοιμάζεται κατάλληλα και έγκαιρα για το ενδεχόμενο τα δάνεια που χορηγεί να μετατραπούν σε ζημιογόνα. Γι’ αυτό και έχει υποχρέωση να υπολογίζει την αναμενόμενη μελλοντική ζημία του δανείου και να σχηματίζει πρόβλεψη.
Σχηματίζοντας μια πρόβλεψη, η τράπεζα αναγνωρίζει εκ των προτέρων τη ζημιά που θα καταγράψει το δάνειο που παραχωρεί. Με τον σχηματισμό πρόβλεψης η τράπεζα καταγράφει τη ζημιά και αφαιρεί από το κεφάλαιό της το ποσό που δεν θα μπορέσει να εισπράξει.
Οι τράπεζες δεν σχηματίζουν πρόβλεψη για όλη την αξία τού μη εξυπηρετούμενου δανείου, καθώς αποπληρώνονται κάποιες δόσεις του δανείου από τον πελάτη. Επίσης, αρκετές φορές έχουν τη δυνατότητα ν’ ανακτήσουν μέρος του δανείου με την πώληση περιουσιακών στοιχείων ή του ακινήτου που ο πελάτης έχει παρουσιάσει στην τράπεζα ως εξασφάλιση. Έτσι, στην περίπτωση αυτή πρέπει να καλυφθεί μόνο η αναμενόμενη καθαρή ζημία.
Ένα απλό παράδειγμα. Μια τράπεζα έχει μη εξυπηρετούμενο δάνειο αξίας 100.000 ευρώ και αναμένει ότι η καθαρή ζημία γι’ αυτό θα είναι 40.000 ευρώ. Η τράπεζα καλύπτει αυτή τη ζημία σχηματίζοντας προβλέψεις για 40.000 ευρώ, άρα ο δείκτης κάλυψης ΜΕΔ της Τράπεζας είναι 40%.
Οι επιδόσεις μιας τράπεζας
Πώς, όμως, τα υψηλά αποθέματα ΜΕΔ μπορούν να επιβαρύνουν τις επιδόσεις μιας τράπεζας; Πρώτο, τα ΜΕΔ αποφέρουν λιγότερα έσοδα για την τράπεζα από τα εξυπηρετούμενα δάνεια και μειώνουν την κερδοφορία της, και τις προκαλούν ζημίες με επιπτώσεις στο κεφάλαιό της. Στις σοβαρότερες περιπτώσεις, τίθεται υπό αμφισβήτηση η βιωσιμότητα της τράπεζας, με πιθανές επιπτώσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Δεύτερο, τα ΜΕΔ δεσμεύουν μεγάλο μέρος των πόρων της τράπεζας με αποτέλεσμα να μειώνεται η ικανότητά της να χορηγεί δάνεια προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τα υψηλά επίπεδα ΜΕΔ πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω ολοκληρωμένης προσέγγισης καθώς σε ορισμένα κράτη μέλη της Ε.Ε. δημιουργούν σοβαρές επιπτώσεις για την οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Οι εταιρείες διαχείρισης
Με σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως έγινε και στην Κύπρο, τα κράτη συνέστησαν ακόμη και κρατικές εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (βλέπε ΚΕΔΙΠΕΣ) για διαχείριση της υπερβολικής συσσώρευσης ΜΕΔ στους ισολογισμούς των τραπεζών. Με αυτό τον τρόπο αυξήθηκε η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών είσπραξης οφειλών, μέσω ταχείας εξωδικαστικής αναγκαστικής εκτέλεσης επί εξασφαλίσεων ή με την ανάκτηση αξίας μέσω ρυθμίσεων σε συνεργασία με τις ίδιες τις τράπεζες.
Η ιστορία επιβεβαιώνει ότι είναι καλύτερα να γίνεται έγκαιρα η σωστή διαχείριση των ΜΕΔ, ώστε οι τράπεζες και η οικονομία να μην είναι εκτεθειμένες στις προκλήσεις και τις δοκιμασίες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για ένα κράτος.
Οι συστημικές τράπεζες, λόγω της πίεσης που έχουν δεχθεί να «ξεφορτώσουν» τα ΜΕΔ τους, πέτυχαν ως λύση ανάγκης να τα «φορτώσουν» σε εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες και τα αγόρασαν για να κερδίσουν, διασφαλίζοντας ενισχυμένη προστασία για τους οφειλέτες.
Οι Διασώστες και η ευθύνη τους
Οι εταιρείες αυτές εμφανίστηκαν ως διά μαγείας Διασώστες των τραπεζών όχι όμως πάντοτε και της οικονομίας. Λειτουργώντας ως αρωγοί των τραπεζών τούς έδωσαν τη δυνατότητα να αφαιρούν ΜΕΔ από τους ισολογισμούς τους και να τις βοηθούν να επικεντρώνονται στη χορήγηση δανείων σε βιώσιμες επιχειρήσεις και νοικοκυριά αντί να τρέχουν να διαχειρίζονται ΜΕΔ. Γι’ αυτό και σήμερα οι συστημικές, τουλάχιστον, τράπεζες κατάφεραν να «ξεφορτωθούν» τα ΜΕΔ, τα οποία και παράλαβαν οι εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων για διάθεση σε νέους αγοραστές.
Το μεγάλο ερώτημα, όμως, που υποβάλλεται σε όλους ανεξαιρέτως, Επόπτες και εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων; Πότε οι εταιρείες αυτές θα καταφέρουν να κερδίσουν το μεγάλο στοίχημα του μηδενισμού αυτών των δανείων, ποιο το κόστος για τον μέσο Κύπριο και γιατί ακόμη υπάρχουν «φορτωμένα» δάνεια στα δικά τους χαρτοφυλάκια;
Ακόμη κι αν δεν θέλουμε να το αντιληφθούμε, σε μια κακόπιστη κριτική εναντίον οποιουδήποτε θυμίζει τράπεζες, κουρέματα και διάλυση τραπεζών, η μείωση των ΜΕΔ είναι αδήριτη ανάγκη, ώστε ο χρηματοπιστωτικός τομέας να συνεχίσει να ενισχύει τις χρηματοδοτικές ανάγκες των νοικοκυριών και των μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων, για ομαλότερη και σταθερή πορεία της οικονομίας. Ακόμη, κι αν τις μισούμε, οι τράπεζες, εκ της θέσεως τους, εδραιώνουν μια δυνατή και εύρωστη οικονομία και ένα ανεχτό βιοτικό επίπεδο για τον λαό.
*Τα όσα γράφονται στα ενυπόγραφα Άρθρα Άποψης εκφράζουν μόνο τον Συγγραφέα τους και δεν αποτελούν θέσεις της OffsiteNews
