Βγάζουν μάτι οι σοβαρές αδυναμίες και τα κρίσιμα ερωτήματα για το πολυδιαφημισμένο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης   

Ωσαννά! Με το καλώδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης (Great Sea Interconnector/GSI) θα αρθεί επιτέλους ο ενεργειακός αποκλεισμός της Κύπρου από το ευρωπαϊκό δίκτυο και θα πέσει κατακόρυφα η τιμή του ηλεκτρισμού. Όταν κάποτε τελειώσουμε με το καλώδιο, να κάνουμε και δρόμο σιδηροδρομικής διασύνδεσης, για να ενωθούμε και με το ευρωπαϊκό μεταφορικό δίκτυο, να λύσουμε και το κυκλοφοριακό! 

Στην πραγματικότητα, βέβαια, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Ο αμερικανικός οίκος  Curtis, Mallet-Prevost, Colt and Mosle LLP, ο οποίος ετοίμασε μελέτη δέουσας επιμέλειας για τον ΑΔΜΗΕ  και την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης χτύπησε καμπάνες. Προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε επένδυση της Κύπρου  στο GSI (φορέας υλοποίησης του έργου, θυγατρική του ΑΔΜΗΕ) θα μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομικές ζημιές μεγαλύτερες από την προβλεπόμενη επένδυση των €100 εκατ. Στη μελέτη (το περιεχόμενο της οποίας αποκάλυψε ο Χρύσανθος Μανώλη στον «Φιλελεύθερο») αναφέρεται ότι οι όροι που θέτει ο ΑΔΜΗΕ για επενδυτική συμμετοχή (της ΚΔ) στο έργο «δεν είναι επαρκείς για να προσελκύσουν σοβαρούς στρατηγικούς επενδυτές». Σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, η προτεινόμενη συμφωνία «είναι σε μεγάλο βαθμό μονόπλευρα υπέρ του ΑΔΜΗΕ και δημιουργεί (σ.σ. για την Κύπρο και άλλους μετόχους) ένα περιττό πρόσθετο επίπεδο κινδύνων».  

Διαβάζοντας τα συμπεράσματα της μελέτης, τις ενστάσεις του υπουργείου Οικονομικών για τη συμμετοχή της Κύπρου και τις ανησυχίες ειδικών σε θέματα ενέργειας, είναι να απορεί κανείς  με την αισιοδοξία του υπουργού Γιώργου Παπαναστασίου. «Εμείς ως Κυπριακή Δημοκρατία προχωρούμε κανονικά όπως είχαμε στον σχεδιασμό μας, θα ενημερώσουμε την ελληνική Κυβέρνηση και τον φορέα υλοποίησης σε κάποιο στάδιο, ανάλογα με το τι θα καταλήξουμε με την ελληνική Κυβέρνηση», δήλωσε στις 20 Δεκεμβρίου, μετά και την αποκάλυψη της μελέτης.

Ενδεχομένως, η αισιοδοξία του κ. Παπαναστασίου να βασίζεται στα εξής αντικειμενικά δεδομένα: 

Χρειάζεται να τροποποιηθούν εκ βάθρων οι όροι της συμφωνίας που προτείνει η ΑΔΜΗΕ για τη συμμετοχή της Κύπρου, όπως αποκάλυψε ο Φιλελεύθερος. 

Ουδείς γνωρίζει, έστω και κατά προσέγγιση μερικών δεκάδων εκατομμυρίων, πόσο θα στοιχίσει τελικά το έργο. Ξεκίνησε με προϋπολογισμό €1,2 δις, σήμερα είναι στα €1,9 δις και αύριο μπορεί να είναι 2 δις ή 4 δις. Ποιος ξέρει; 

Ουδείς γνωρίζει, έστω και κατά προσέγγιση μερικών μηνών, τον χρόνο ολοκλήρωσης του καλωδίου

Ουδείς μπορεί να πει, με σχετική βεβαιότητα, πόσα θα είναι η τελική επένδυση του κυπριακού κράτους στο έργο, εφόσον αποκτήσει μέρος του μετοχικού κεφαλαίου. Θα είναι €100 εκατομμύρια ή περισσότερα; 

Είναι αδύνατον να εκτιμηθεί ποιο θα είναι το πραγματικό όφελος στους πανάκριβους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος: πότε θα γίνει η απόσβεση της κυπριακής επένδυσης, πόσο θα πέσουν οι τιμές του ηλεκτρισμού και πότε θα συμβεί αυτό; 

«Τέτοιο έργο σε βάθος 3,000 μέτρων δεν έχει γίνει ξανά και είναι πρόκληση για τον φορέα υλοποίησης» (εκπρόσωπος ΕΤΕΚ, Alpha Ενημέρωση, 20 Δεκεμβρίου) 

Εκκρεμεί, εδώ και μερικούς μήνες, το αίτημα του ΑΔΜΗΕ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για δάνειο €500 εκατ. -το οποίο κάποιοι παρουσίασαν ως δεδομένο. Πού οφείλεται αυτή η καθυστέρηση;  

Ποιος θα αναλάβει το κόστος εάν το έργο δεν υλοποιηθεί λόγω «γεωπολιτικού κινδύνου»; Η Ευρωπαϊκή Ένωση ή Κύπρος και Ελλάδα; 

Η κυπριακή κυβέρνηση δεν έχει ζητήσει, μέχρι σήμερα, τη θέση του ΕΤΕΚ, ως τεχνικού συμβούλου του κράτους. (Λέμε, να ζητήσει τη θέση του, όχι να την υιοθετήσει) 

Με αυτά που ξέρουμε, η ιστορία θυμίζει περισσότερο «Βασιλικό 2», παρά σοβαρό επενδυτικό έργο, το οποίο στηρίζεται σε θεμελιώδη δεδομένα. Έχοντας κατακάψει τους φορολογούμενους από φούσκες παντός είδους, η κυπριακή κυβέρνηση όφειλε να είναι λιγότερο αισιόδοξη και περισσότερο προσεκτική.

Αρκετά εκατομμύρια πετάξαμε στις μαύρες τρύπες της προηγούμενης δεκαετίας. 

Υστερόγραφο 1: Γιατί η πλειοψηφία της Βουλής δεν ενέκρινε την τροπολογία του ΑΚΕΛ βάσει της οποία θα έπρεπε να προηγηθεί ενημέρωση και έγκριση της επιτροπής Οικονομικών ΠΡΙΝ η κυβέρνηση εκταμιεύσει τα πρώτα €25 εκατ. προς τον ΑΔΜΗΕ, όπως προκαταρκτικά αποφάσισε;  

Υστερόγραφο 2: Ο Δημοκρατικός Συναγερμός, ως υπεύθυνο κόμμα, εξακολουθεί να επιμένει ότι, «η σύνδεση της Κύπρου με το ευρωπαϊκό δίκτυο θα επιφέρει σημαντική μείωση στις τιμές ηλεκτρισμού προς όφελος του καταναλωτή», όπως ανακοίνωνε στις 5 Σεπτεμβρίου; Ή μήπως θεωρεί ότι πρέπει να υποστηρίζει a priori την υλοποίηση του έργου, επειδή η ιστορία ξεκίνησε από τη δική του διακυβέρνηση; Ας αποφασίσουν τι είναι και με ποιους είναι. 

Υστερόγραφο 3: Τελικά, το πιστόλι στον κρόταφο που έβαζε η Nexans (η οποία ανέλαβε την πόντιση του καλωδίου) ότι θα σταματήσει τις εργασίες αν παγώσει το έργο λόγω του βέτο της ΡΑΕΚ, ήταν αληθινό ή προπέτασμα καπνού; Επίσης, πόσο σίγουρο είναι ότι η επενδυτική εταιρεία Meridiam θα ολοκληρώσει την αγορά του 49,9% του ΑΔΜΗΕ, όπως αναφέρουν ελλαδικά δημοσιεύματα; Μήπως η Meridiam είναι η ίδια εταιρεία που έκανε πίσω από το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Αττικής, επειδή δεν άλλαξαν οι όροι της Συμφωνίας Παραχώρησης του ΑΔΜΗΕ; 

Υστερόγραφο 4: «Όταν έχεις κατακαεί στο Βασιλικό και αλλού, είναι λογικό να περνάς τέτοιο έργο από το κόσκινο. Με ξεκάθαρους όρους, ξεκάθαρες δεσμεύσεις και πεντακάθαρο, πολύ συγκεκριμένο, όφελος για τους καταναλωτές όταν (και εφόσον) θα έχει ολοκληρωθεί η διασύνδεση. Και ενώπιον της κυβέρνησης αυτήν τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα ερωτήματα, παρά απαντήσεις» (στήλη «Ούτε ευρώ για το καλώδιο», 7 Σεπτεμβρίου 2024). 

Το άσχετο: Καλώς να ορίσει!

Γιώργος Αγαπίου

*Τα όσα γράφονται στα ενυπόγραφα Άρθρα - Άποψης εκφράζουν μόνο τον Συγγραφέα τους και δεν αποτελούν θέσεις της OffsiteNews