Με λίγα λόγια στην περίπτωση της Ουκρανίας κρίνεται ‘εξωφρενικό’ η κατοχική δύναμη (Ρωσία) να διατηρήσει ρόλο και λόγο στην Ουκρανία στην μετά-λύση εποχή, αλλά στην περίπτωση της Κύπρου είναι ‘λογικό’ (για την ίδια την Τουρκία και για διάφορους άλλους) η κατοχική δύναμη να διατηρήσει ρόλο και λόγο στην Κύπρο στην μετά-λύση εποχή.
Στις 17 και 18 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί η Διάσκεψη για το Κυπριακό, όπου εκεί θα βρεθούν και οι τρεις Εγγυήτριες Δυνάμεις. Αν η Διάσκεψη δεν τιναχθεί στον αέρα λόγω της στάσης της Άγκυρας, τότε αναπόφευκτα, ένα από τα ζητήματα που θα τεθούν θα είναι και το θέμα των Εγγυήσεων για την μετά-λύση εποχή. Την ίδια ώρα ‘όλο το παγκόσμιο’ συζητά ένα παρόμοιο θέμα αναφορικά με την Ουκρανία, ποιος θα δηλαδή θα εγγυηθεί την ‘κατάσταση πραγμάτων’ σε περίπτωση λύσης.
Οι εκτιμήσεις για την Πολυμερή της Γενεύης δεν είναι θετικές. Τουλάχιστον αυτό λένε οι πληροφορίες τόσο από Λευκωσία αλλά κυρίως από Αθήνα. Όπου ο Έλληνας ΥΠΕΞ είχε σειρά επαφών με το Κυπριακό στην ατζέντα του, ένα θέμα που συζήτησε και με τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Και η κοινή τους εκτίμηση, είναι πως η Άγκυρα δεν εμφανίζεται διατεθειμένη να αλλάξει ρότα. Δηλαδή επιμένει στη λύση δυο κρατών, είτε άμεσα είτε μέσω της ‘κυριαρχικής ισότητας’.
Σε μια τέτοια περίπτωση γίνεται αντιληπτό ότι θα μιλάμε για άλλο ένα ‘ναυάγιο’ στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, αφού ουδείς μπορεί να συμφωνήσει είτε για λύση δυο κρατών είτε για κυριαρχική ισότητα των δυο κοινοτήτων, απ’ όπου θα απορρέει και η δυνατότητα για λύση δυο κρατών.
Υπάρχει βεβαίως και η πιθανότητα, έστω και μικρή, η Άγκυρα να μεταβεί στην Πολυμερή και εκεί να εκπλήξει, κάτι που έκανε και το 2003 με την ‘επιδιαιτησία’ όπου ενώ δημοσίως δήλωνε πως δεν επρόκειτο να αποδεχτεί κάτι τέτοιο, στην συνάντηση των ηγετών με τον ΓΓ ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, ο Ραουφ Ντενκτάς κατόπιν οδηγιών της Άγκυρας είπε το ‘ναι’, μια κίνηση που έφερε κατακλυσμιαίες εξελίξεις με αποκορύφωμα το Δημοψήφισμα για το Σχέδιο Ανάν 24 Απριλίου 2004.
Αλλά ακόμη και σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, να επαναρχίσουν δηλαδή οι συνομιλίες για το Κυπριακό, το μείζον, το κεφαλαιώδες ζήτημα των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας, θα αποτελεί το πολύ κομβικό σημείο για το κατά πόσο θα υπάρξει κατάληξη ή όχι. Η Άγκυρα δεν αναμένεται ποτέ να αποδεχτεί το ‘Μηδέν Στρατός, Μηδέν Εγγυήσεις’, παρόλο που η δική μας πλευρά ποτέ δεν απέρριψε ακόμη και την συμμετοχή τουρκικού στρατού (όπως και Ελληνικού) σε μια πολυμερή δύναμη που θα συσταθεί για να εγγυηθεί την ασφάλεια του νησιού στην μετά-λύση εποχή.
Αντίθετα, η Άγκυρα επιμένει να θεωρεί πως πρέπει να διατηρήσει την ιδιότητα της ως Εγγυήτρια χώρα της Κύπρου και να διατηρεί τουρκικά στρατεύματα.
Και είναι επί τούτου –αν το προεκτείνουμε λίγο το θέμα και εκτός συνόρων- που συναντούμε κάτι το πολύ αντιφατικό και οξύμωρο: Ότι στην περίπτωση της Ουκρανίας ουδείς διανοείται καν να ξεστομίσει ότι η Ρωσία (η κατοχική δύναμη) θα έχει ρόλο και ως Εγγυήτρια της Ουκρανίας. Αντίθετα, στην περίπτωση της Κύπρου, αρκετοί θεωρούν ότι η κατοχική δύναμη, η Τουρκία, θα πρέπει να συνεχίσει να είναι Εγγυήτρια της Κύπρου και της όποιας λύσης εξευρεθεί. Μάλιστα το θεωρούν και ως ‘δίκαιο’ και ‘ορθό’.
Με λίγα λόγια στην περίπτωση της Ουκρανίας είναι ‘εξωφρενικό’ η κατοχική δύναμη να διατηρήσει ρόλο και λόγο στην Ουκρανία στην μετά-λύση εποχή, αλλά στην περίπτωση της Κύπρου είναι ‘λογικό’ (για την ίδια την Τουρκία και για διάφορους άλλους) η κατοχική δύναμη να διατηρήσει ρόλο και λόγο στην Κύπρο στην μετά-λύση εποχή.
Με τέτοιες αντιλήψεις και προσεγγίσεις, ακόμη και οι συνομιλίες να επαναρχίσουν, λύση που να διατηρεί ρόλο και λόγο στην Τουρκία δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ…
