Ποια ήταν η συμβολή του ΑΔΜΗΕ ως τεχνικός σύμβουλος του έργου από το 2021, έχοντας συνεισφέρει, καθοριστικά, στη σχεδιαστική του ωρίμανση και στη συμβασιοποίηση των κρίσιμων συμβολαίων για την πρόοδό του;

Πριν από ένα περίπου χρόνο διαβάζαμε σε ελλαδική οικονομική ιστοσελίδα ένα ενδιαφέρον άρθρο. Έγραφε: «Το φιλί της ζωής έδωσε η Ελλάδα στο εμβληματικό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ στο ευρωπαϊκό ηλεκτρικό σύστημα, μέσω της χώρας μας. Η ανάληψη από τον ΑΔΜΗΕ του ρόλου του φορέα υλοποίησης αποτελεί το πρώτο θετικό σημάδι ότι λύνονται τα προβλήματα γύρω από το εμβληματικό έργο, ενώ το επενδυτικό ενδιαφέρον που εκφράστηκε από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δημιουργεί νέα δεδομένα».

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα, «το έργο που εδώ και μια δεκαετία συζητιέται και σχεδιάζεται κινδύνεψε να πάει στις καλένδες, από τη στάση της Κύπρου, αλλά τελικά έχει πια τη δυνατότητα να ξεκινήσει λόγω της αποφασιστικότητας της ελληνικής κυβέρνησης που μέσω του ΑΔΜΗΕ έβγαλε τη σημαντική επένδυση από το αδιέξοδο».

Η διασύνδεση Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ χαρακτηρίζεται από όλους ένα  εμβληματικό έργο για την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου και ειδικότερα της περιοχής καθώς, σύμφωνα με τους ειδήμονες, η υλοποίησή του θα οδηγήσει σε δραστική μείωση των εκπομπών CO2, και τα εθνικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου και του Ισραήλ θα αποκτήσουν μια πράσινη, αξιόπιστη αμφίδρομη διασύνδεση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ωστόσο, ακόμη και τώρα, στο παραπέντε, η κυπριακή πλευρά κατηγορείται, κυρίως από εξ Ελλάδας επίσημους και άλλους κύκλους, ότι:

Πρώτο, αν και  είχε εξασφαλίσει χρηματοδότηση 657 εκατ. ευρώ από το Connecting Europe Facility και είχε συνάψει σύμβαση με τη Nexans για το καλωδιακό τμήμα του έργου, συνεχίζει να υπερτονίζει την οικονομική βιωσιμότητα του έργου και παρεμβάλλει προβλήματα στην εκταμίευση ενός ποσού 125 εκατ. μέχρι το 20230, 25 εκατ. τον χρόνο για υλοποίηση του Interconnector

Δεύτερο, παρά τις πιέσεις της Nexans, της εταιρείας που ανάλαβε την κατασκευή του καλωδίου και που έστελνε τα μηνύματα μέσω του ΑΔΜΗΕ,  δεν είναι ακόμη σίγουρη για το έργο και ο κίνδυνος να χαθεί το συμβόλαιο είναι ορατός. 

Τρίτο, δια του Υπουργού Ενέργειας, παρουσιαζόταν και έκανε λόγο για «τρύπα» 1,1 δισ. ευρώ, αψηφώντας ότι από τα 1,9 δισ. του προϋπολογισμού του έργου, τα δυνητικά διαθέσιμα κεφάλαια δεν υπερβαίνουν σήμερα τα 857 εκατ. από τα οποία τα 657 εκατ. προέρχονται από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση από το Connecting Europe Facility και τα 100 εκατ. από το κυπριακό Ταμείο Ανάκαμψης.

Ορθώς η κυπριακή πλευρά έθετε ερωτήματα και ορθώς τα θέτει καθώς στο τέλος της ημέρας αυτός που θα πληρώσει αποκλειστικά και με τόκους είναι ο κύπριος φορολογούμενος.

Ένα από τα πολλά ερωτήματα που τίθενται και προκαλούν ανησυχίες στο μυαλό τού μέσου κύπριου αφορούν τη συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ ως φορέας υλοποίησης:

Πρώτο, είναι ο ΑΔΜΗΕ η καλύτερη λύση για την ομαλή υλοποίηση του έργου;

Δεύτερο, διαθέτει ο εξ Ελλάδας Διαχειριστής την απαραίτητη οικονομική ευρωστία, την τεχνική δυνατότητα και εμπειρία για να υλοποιήσει ένα έργο τόσο υψηλής τεχνικής δυσκολίας; 

Tρίτο, με ποιους όρους ο ΑΔΜΗΕ εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο του Euroasia με ποσοστό 33%;

Tέταρτο, πόσο αποτελεσματικός υπήρξε ο ρόλος του Φορέα ώστε να προχωρήσουν οι διαδικασίες και να διασφαλιστεί η τεχνική και χρηματοδοτική επάρκεια του έργου, θέτοντας τις βάσεις για την έγκαιρη ολοκλήρωσή του;

Πέμπτο, ποια ήταν η συμβολή του ΑΔΜΗΕ ως τεχνικός σύμβουλος του έργου από το 2021, έχοντας συνεισφέρει, καθοριστικά, στη σχεδιαστική του ωρίμανση και στη συμβασιοποίηση των κρίσιμων συμβολαίων για την πρόοδό του;

Όπως μας υπερτονίζουν συχνά, «η Euroasia Interconnector Ltd από το 2011 εκπόνησε όλες τις απαραίτητες μελέτες, έχει εξασφαλίσει χορηγίες 658 εκατ. ευρώ από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Connecting Europe Facility) και όλες τις απαιτούμενες άδειες για την έναρξη των εργασιών κατασκευής». Στη συνέχεια ανέλαβε το έργο, μέσω μεταβίβασης ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος και έχει συνάψει σύμβαση με τη νορβηγική Nexans για το καλωδιακό τμήμα της διασύνδεσης και έχει αναδείξει τη γερμανική Siemens ως προτιμητέο ανάδοχο για την κατασκευή των Σταθμών Μετατροπής. 

Όπως δηλώθηκε κατά τη μεταβίβαση της EuroAsia Interconnector Ltd στον ΑΔΜΗΕ «οι δυο πλευρές θα συνεργαστούν στενά, ώστε η ομαλή μετάβαση στο νέο Φορέα Υλοποίησης για το έργο της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ να είναι ταχεία όπως απαιτεί το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου και αναμένουν οι κυβερνήσεις και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή».

Και μια λεπτομέρεια που περνά στα ψιλά αλλά είναι πέρα για πέρα σημαντική και είναι απαραίτητο να σημειωθεί. 

Στις 30 Μαρτίου 2018, ο  φίλτατος Δρ. Ιωάννης Κασουλίδης, πρώην Υπουργός Εξωτερικών, ανάλαβε τη θέση του Πρόεδρου του Στρατηγικού Συμβουλίου της EuroAsia Interconnector, επίσημου φορέα υλοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) χωρητικότητας 2000 μεγαβάτ που διασυνδέει τα ηλεκτρικά δίκτυα του Ισραήλ, της Κύπρου, της Κρήτης-Αττικής στην Ελλάδα και της Ευρώπης. Σύμφωνα με ανακοίνωση της εποχής, «ο Διευθύνων Σύμβουλος της EuroAsia Interconnector Νάσος Κτωρίδης εξέφρασε τη μεγάλη χαρά και τιμή για το γεγονός ότι ο Δρ. Ιωάννης Κασουλίδης έχει ενταχθεί στην EuroAsia Interconnector. Η πρωτοφανής σταδιοδρομία του και η εντυπωσιακή του παρουσία στα διεθνή πολιτικά δρώμενα είναι μεγάλης σημασίας για το έργο EuroAsia Interconnector, ένα έργο που χτίζει γέφυρες μεταξύ ηπείρων και συμβάλλει στην οικονομική και κοινωνική ευημερία όλων των πολιτών των εμπλεκόμενων χωρών».

Όλα αυτά και πολλά άλλα κληρονόμησε η Κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη, η οποία καλείται μέσω πιέσεων από τις … Μεγάλες Δυνάμεις και αφόρητων παραινέσεων εξ Ελλάδος να κλείσει τα μάτια και να βάλει μια υπογραφή που πιθανότατα να υποθηκεύσει το μέλλον της Κύπρου. 

Δυστυχώς, ή ευτυχώς, η οικονομική πτυχή των θεμάτων είναι και θα παραμείνει η κύρια συνισταμένη για τόσο σημαντικά και κρίσιμα ζητήματα, όπως είναι η δημιουργία ενός δικτύου σε μια περιοχή που ιστορικά συνδέεται με μεγάλα γεωπολιτικά γεγονότα και συμφέροντα.

Υ.Π. Σε προσεχή αρθρογραφία μας θα αναδείξουμε ζητήματα και παραλείψεις που έγιναν από την κυπριακή πλευρά.

*Τα όσα γράφονται στα ενυπόγραφα Άρθρα - Άποψης εκφράζουν μόνο τον Συγγραφέα τους και δεν αποτελούν θέσεις της OffsiteNews