Μισός αιώνας πέρασε από το 1974 και 60 χρόνια από το 1964. Ήταν μια δεκαετία πολύ σκοτεινή και αιματηρή σε μια χώρα που βίωνε τα πρώτα 14 χρόνια της ανεξαρτησίας της. Αγνοούμενους είχαν και οι δυο κοινότητες, περί τους 1500 η Ε/κ και περί τους 500 η Τ/κ. Ανάμεσα στους νεκρούς υπήρξαν μερικές εκατοντάδες που ο θάνατος τους ήταν σαφώς έγκλημα πολέμου. Εγκλήματα που δεν εξιχνιάστηκαν ακόμα κι όταν εντοπίστηκαν τα οστά τους, χρόνια μετά, καθώς στους όρους εντολής της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους (ΔΕΑ), που συστάθηκε Απρίλιο του 1981, κατόπιν συμφωνίας Ε/κ και Τ/κ, υπό τα Η.Ε. σημειώνεται: «Η Επιτροπή δεν θα επιχειρήσει να αποδώσει ευθύνη για τους θανάτους οιωνδήποτε αγνοουμένων ή να ερευνήσει την αιτία τέτοιων θανάτων». Μήπως μεταξύ εκείνων που συνομολόγησαν της συμφωνία εκείνη ήταν κάποιοι που είχαν βαμμένα τα χέρια τους στο αίμα;
Τον Ιούνιο του 2018 έγραφα στην «Κ»: «Ήταν το 1989, στα Κατεχόμενα, όταν έδωσα συνέντευξη στον Σενέρ Λεβέντ και στον αείμνηστο Αρίφ Χασάν Ταχσίν. Είχα πει τότε ότι προϋπόθεση για να λυθεί το Κυπριακό είναι να καθαρίσει το αίμα που χωρίζει τις δύο κοινότητες, λόγω των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν εκατέρωθεν και ότι χρειάζεται να τα ομολογήσουμε και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Η αποσπασματική μετάφραση από την τουρκική προκάλεσε κύματα οργής σε ε/κ έντυπα που με «ανέβασαν στην πυρά», σαν «ιταμό και ανιστόρητο νεαρό» που «τον παγίδεψαν οι Τούρκοι». Βλέπετε τότε κανείς δεν ήξερε ποιος είναι ο Λεβέντ. Μόνο ο Πλουτής Σέρβας, το πιο λαμπρό ίσως πολιτικό μυαλό της Κύπρου του 20ού αιώνα, μου είπε: «Μη φοβάσαι. Τις αλήθειες σου μην τις συμβιβάζεις. Οι αντιδράσεις ακριβώς τις επιβεβαιώνουν».
Λίγες μέρες μετά, πώς τα έφερε η ζωή, μετά τις «αποκαλύψεις», του 84χρονου Τ/κ, Turgut Yenagrali ή Χασάν, που καυχήθηκε ότι έκανε τέχνη τις δολοφονίες Ε/κ αιχμαλώτων το 1974, ο Λεβέντ έγραφε, περίπου αυτό που είχα πει κι εγώ το 1989: «Δεν θα μπορέσουμε να οικοδομήσουμε αυτή την ειρήνη χωρίς να καθαριστεί αυτό το αίμα, […] και χωρίς να ζητηθεί λογοδοσία από εκείνους που τα έκαναν αυτά». Στο άρθρο του ο Λεβέντ απευθυνόταν σε Ε/κ συνάδελφο που τον είχε καλέσει στην τηλεοπτική του εκπομπή: «Στην τηλεόραση με ρωτάς για τον 84χρονο δολοφόνο. Αλλά δεν θέλεις καν να μιλήσεις για το χωριό Μάραθα. Όποτε πω Μάραθα, το αποφεύγεις και προσπαθείς να αλλάξεις κουβέντα. Έχουν και οι δύο πλευρές δολοφόνους. Όποτε πω ότι πρέπει να δικαστούν όλοι, δεν το ανέχεσαι ούτε καν αυτό. Και ύστερα με ρωτάς: «Θα υπάρξει λύση;». Δεν θα υπάρξει φίλε μου, δεν θα υπάρξει. Ούτε λύση. Ούτε ειρήνη. Τι θα γίνει μόνο; Πόλεμος ξανά! Αίμα ξανά!». Στη συνέχεια ο Λεβέντ αναφέρθηκε σε μένα λέγοντας ότι αυτά «τα έχει γράψει προ πολλού ο αγαπητός μου φίλος Ανδρέας Παράσχος. Μάλιστα έγραψε και τα ονόματα των δολοφόνων στο χωριό Μάραθα». Και είναι αλήθεια ότι για τη σφαγή 126 γυναικόπαιδων (14/8/74), στα τ/κ χωριουδάκια Μάραθα, Αλόα, Σανταλάρης, για τους βιαστές και φονιάδες Εοκαβητατζήδες, είχα γράψει (18/8/2007), σε μια οκτασέλιδη έρευνα στον Πολίτη, μαζί με τη συνάδελφο Σεβγκιούλ Ουλουτάγ. Η Σεβγκιούλ είχε γράψει για τις δολοφονίες των Ασσιωτών (21/8/74). Εκεί στο Ορνίθι, επί των 80 Ε/κ αιχμαλώτων πιθανόν να τελειοποίησε την «τέχνη του» ο Turgut Yenagrali υπό τας διαταγάς του ταγματάρχη Μεχμέτ Γιουνγκιορμούς. Ενδεχομένως και στο Τζιάος, μαζί με τον ταξίαρχο Χακκίν Μπορατάς, «που τον απέτρεψε να σκοτώσει κι άλλους στην Καρπασία».
Ο Μπορατάς ήταν στη δολοφονία των πέντε Ε/κ της γνωστής φωτογραφίας «του τελευταίου τσιγάρου». Γράψαμε και για τους Τ/κ φονιάδες από την Επηχώ που ξεκλήρισαν τις οικογένειες, Σιουπουρή και Λιασή στο Παλαίκυθρο, σκοτώνοντας 18 πλάσματα. Γράψαμε για τους 84 Τ/κ αιχμαλώτους της Τόχνης και τους Εοκαβητατζήδες φονιάδες τους, όπως και για τους 39 Ε/κ αιχμαλώτους στον Βοτανικό Κήπο Κερύνειας και τους οκτώ Τ/κ φονιάδες τους από το Τέμπλος. Γράψαμε για πολλά εγκλήματα πολέμου, ιδίως η Σεβγκιούλ, στη βάση μαρτυριών. Κανείς δεν συγκινήθηκε. Ούτε κυβερνήσεις, ούτε Η.Ε., ούτε Ερυθρός Σταυρός.
Το 2009 η τουρκοκυπριακή εφημερίδα “Volkan” δημοσίευσε λίστα με ονόματα 15 Ελληνοκυπρίων, κατονομάζοντάς τους ως υπόπτους για το έγκλημα και ζητώντας προσφυγή στη Δικαιοσύνη. Το δημοσίευμα κοινοποιήθηκε στο Γενικό Εισαγγελέα από τον τότε εκπρόσωπο της ελληνοκυπριακής πλευράς στη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοουμένους, και ο Γενικός Εισαγγελέας έδωσε οδηγίες στην Αστυνομία για διερεύνηση “αυτής της θλιβερής υπόθεσης”. Η έρευνα διακόπηκε το 2014, έχοντας λάβει καταθέσεις από 12 ανάμεσα στους 15 υπόπτους. Στη συνέχεια η ανακριτική ομάδα της αστυνομίας άλλαξε πρόσωπα και η διερεύνηση εγκαταλείφθηκε λίγο μετά που ανέλαβε νέος Γενικός Εισαγγελέας. Αναφορικά με την πηγή της λίστας των 15 προσώπων που κατονομάστηκαν ως ύποπτοι για τα εγκλήματα σε Μαράθα και Αλόα, στο ίδιο δημοσίευμα της εφημερίδας “Πολίτης” αποκαλύπτεται ότι η πληροφόρηση δόθηκε από Ελληνοκύπριο του χωριού Πηγή σε Τουρκοκύπριο. Η αρχική λίστα φέρεται να περιλάμβανε 30 ονόματα εμπλεκομένων στο έγκλημα. Εδώ η ΚΔ τοποθέτησε επιμελώς στις καλένδες ένα ειδεχθές έγκλημα πολέμου.
Σήμερα, όλοι εκείνοι που επιμένουν ότι η λύση δεν είναι η ΔΔΟ αλλά το ενιαίο κράτος, εκείνο δηλαδή που ανατίναξε το χουντικό πραξικόπημα, διακηρύττουν ότι η μόνη ασπίδα μας είναι η διαφύλαξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία ειρήσθω εν παρόδω, κυβέρνησαν οι γονείς τους ή και οι ίδιοι ως κομματάρχες και της, χωρίς να κοκκινίζουν της «έβαλαν χέρι» και κοινώς την βίασαν, με σκάνδαλα όπως του Μιλόσεβιτς, του Χρηματιστηρίου, του ξεπλύματος μαύρους χρήματος, του κουρέματος, του σφαγιασμού του Συνεργατισμού, της «βιομηχανίας χρυσών διαβατηρίων», των στημένων μεγάλων συμβολαίων όπως του τερματικού του Βασιλικού. Αυτά όλα που όχι μόνο δεν περιποιούν τιμή στην ΚΔ αλλά την ξεφτελίζουν διεθνώς.
Μισός αιώνας λοιπόν, ντροπής και διεθνούς διασυρμού ως ιδανικοί αυτόχειρες. Γι’ αυτό ποιος θα μιλήσει; Δεν άκουσα οτιδήποτε μέχρι στιγμής. Ίσως κάποιος ακαδημαϊκός κάπου σε ένα πανεπιστήμιο. Ίσως!
paraschosa@icloud.com
*Τα όσα γράφονται στα ενυπόγραφα Άρθρα - Άποψης εκφράζουν μόνο τον Συγγραφέα τους και δεν αποτελούν θέσεις της OffsiteNews
